Гудаера паўзучая

Гудаера паўзучая^[1], культанка^[2] (Goodyera repens) — шматгадовая травяністая расліна; тыпавы від роду Гудаера (Goodyera), сямейства архідных (Orchidaceae).

Гудаера паўзучая
Агульны выгляд квітнеючай расліны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Аднадольныя Парадак:  Спаржакветныя Сямейства:  Архідныя Падсямейства:  Orchidoideae Трыба:  Cranichideae Падтрыба:  Goodyerinae Род:  Гудаера Від:  Гудаера паўзучая
Міжнародная навуковая назва
Goodyera repens (L.) R.Br.
Сінонімы
Satyrium repens L.basionym Epipactis repens (L.) Crantz Serapias repens (L.) Vill. Neottia repens (L.) Sw. Orchis repens (L.) Eyster ex Poir. Peramium repens (L.) Salisb. Tussaca secunda Raf. Gonogona repens (L.) Link Elasmatium repens (L.) Dulac Orchiodes repens (L.) Kuntze
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   43595 NCBI   164261 EOL   1112379 GRIN   t:456486 IPNI   1088707-2 TPL   kew-91902

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Гэта паўзучая расліна, якая выпускае ўверх адзіночнае тонкае сцябло, у верхняй частцы якога ўлетку з’яўляюцца кветкі, размешчаныя па спіралі. Кветкі паварочваюцца да сонца на працягу дня.

Як і іншыя архідныя, Гудаера паўзучая ўтварае мікарызу з грыбамі (роду Rhizoctonia у дадзеным выпадку). Мікарыза дапамагае расліне паглынаць і засвойваць пажыўныя рэчывы.

Від апыляецца чмялямі, але можа размнажацца і вегетатыўна.

Насенне, верагодна, самае маленькае сярод усіх знешнетрапічных архідэй; маса семачкі складае каля 0,000002 г, што дазваляе пераносіць насенне з месца на месца слабымі паветранымі плынямі^[3].

Распаўсюджанне і асяроддзе пасялення

Гудаера паўзучая расце ў ізаляваных месцах у лясах і балотах Еўропы. Гэта рэдкая расліна, але самая часта сустракаемая з архідных у Скандынавіі. Яна таксама сустракаецца ў Канадзе і на поўначы Злучаных Штатаў Амерыкі. Гэта ахоўны від на большай частцы свайго арэалу. Ён не выжывае пасля лясных пажараў і не сустракаецца пасля пажару або высечкі лесу. Як правіла, сустракаецца толькі ў лясах, якім па меншай меры 95 гадоў.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 61. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
3. Г. М. Абдурахманов, Д. А. Криволуцкий, Е. Г. Мяло, Г. Н. Огуреева. Бореальные хвойные леса // Биогеография. — М.: Академия, 2003. — ISBN 5-7695-0976-7.(недаступная спасылка)