Гімлі

Гі́млі (англ.: Gimli, 2879 Т. Э. — 120 Ч. Э. ці пазней) — гном, адзін з галоўных персанажаў рамана «Валадар Пярсцёнкаў» Джона Р. Р. Толкіна, член Брацтва Пярсцёнка.

Гімлі
Бацька	Glóin[d]
Род	народ Дурына[d]
Удзельнічаў у	the Council of Elrond[d][1]
Член у	Брацтва Пярсцёнка[d]
Стваральнік твора	Джон Рональд Руэл Толкін
Выканаўца/артыст	Джон Рыс-Дэвіс
Прадстаўлена ў працы	Валадар Пярсцёнкаў, Уладар пярсцёнкаў: Брацтва пярсцёнка, Уладар пярсцёнкаў: Дзве вежы, Уладар пярсцёнкаў: Вяртанне караля і Appendices of The Lord of the Rings[d]
З мастацкага твора	легендарыум Толкіна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паходжанне імя

Дакладна не вядома, якое значэнне носіць імя Гімлі. Паводле меркавання самога Толкіна, яно можа паходзіць ад паэтычнага слова «gim», якое азначала ў старажытнаскандынаўскай паэзіі «агонь»^[2]. У адпаведнасці з традыцыяй гномаў Серадзем’я, імя «Гімлі» з’яўляецца «знешнім» імем, бо паходзіць з паўночнай (чалавечай) мовы і не з’яўляецца сапраўдным імем на кхуздуле (свае сапраўдныя імёны гномы захоўвалі ў сакрэце ад прадстаўнікоў іншых рас)^[3].

Упершыню імя «Гімлі» згадваецца ў «Гісторыі пра Тынувіэль» — самай ранняй версіі прыгод Берэна і Луціен, апублікаванай у другой частцы «Кнігі страчаных паданняў»: яго насіў пажылы эльф, які быў палонным на кухні Тэвільда, Князя Катоў, разам з Берэнам. Толькі пазней яно было дадзена гному ў «Валадары Пярсцёнкаў».

Біяграфія

Гімлі паходзіў з найстарэйшага роду гномаў — Доўгабародых, першых жыхароў Казад-Дума, і з’яўляўся прамым нашчадкам Дурына па малодшай лініі. Ён нарадзіўся праз 77 гадоў пасля таго, як узначаленыя Траінам гномы ўтварылі ў Сініх Горах (Эрэд Луін) паселішча ў выгнанні. Яму не дазволілі ўдзельнічаць у паходзе да Эрэбора, палічыўшы па гномчыных мерках занадта маладым (у 2941 годзе Т. Э. яму споўнілася «ўсяго толькі» 62 гады)^[4]. Пасля таго, як гномы вярнулі сабе Адзінокую Гару, Гімлі разам з бацькам стаў жыць у Эрэборы.

У 3018 годзе Т. Э. Гімлі разам са сваім бацькам Глоінам адправіўся ў Раздол, каб, па савеце караля Даіна II, папярэдзіць Більба пра тое, што яго шукае Саўран, а таксама даведацца, чаму той жадае вярнуць нейкі Пярсцёнак, і атрымаць у Элранда савет, як паступіць, калі пасланцы Саўрана вернуцца.

На савеце ў Элранда ён быў выбраны адным з дзевяці членаў Брацтва Пярсцёнка і ўвосень 3018 года выступіў у паход на поўдзень. У дарозе ён пасябраваў з эльфам Легаласам.

Гімлі стаў першым гномам, які ўвайшоў у Лорыен з дзён Дарына. Пасля гэтага візіту ён атрымаў сваю мянушку Захавальніка Пасмы — з-за таго, што ён увесь час насіў пры сабе пасму валасоў Галадрыель. Гэту пасму Галадрыель падарыла Гімлі па яго просьбе ў знак «дружбы паміж Лесам і Горамі давеку»^[5].

Пасля выкрадання оркамі Сарумана двух хобітаў з Брацтва Пярсцёнка Гімлі без ваганняў прыняў удзел у пагоні праз увесь Рохан за мацнейшым у шмат разоў атрадам урук-хай і іх памагатых з Мордара і Імглістых гор. Побач з Арагорнам, Легаласам і роханскімі воінамі ён адважна біўся з оркамі ў Хельмавай Падзі, на сценах Хорнбурга і ў Зіхоткіх пячорах Агларанда. Пад час аблогі Хорнбурга ён праславіўся тым, што выратаваў жыццё будучаму каралю Рохана Эамеру (хоць усяго за некалькі дзён да гэтага быў гатовы біцца з ім з-за непачцівых слоў Эамера пра Уладарку Галадрыель).

Разам з атрадам караля Тэадэна Гімлі наведаў разгромлены энтамі Ізенгард і прысутнічаў пры выкрыцці і звяржэнні Сарумана. Пасля вяртання ў Эдарас ён, пераадолеўшы страх, прайшоў за Арагорнам па Шляху Мерцвякоў і ўдзельнічаў у бітве на Пеленорскіх палях.

Сваімі подзвігамі, мужнасцю і высакароднасцю ён дамогся таго, што яго сталі называць Сябрам эльфаў.

Пасля Вайны Пярсцёнка Гімлі з Эрэборскімі гномамі вярнуўся ў пячоры Агларанда і стаў іх кіраўніком. Пасля смерці цара Элесара (Арагорна), верагодна, у 120 годзе Ч. Э., адплыў за мора разам з Легаласам.

Канцэпцыя і стварэнне

Калі персанаж Гімлі толькі ўзнік у задумах Толкіна, яго ролю адыгрываў сын Баліна — Фрар (Бурын)^[6]. Таксама, паводле першапачатковай задумы аўтара, Гімлі разам з часткай свайго народа пасля заканчэння Вайны Пярсцёнка пасяліўся не ў Агларандзе, а ў Белых Горах, размешчаных побач з Мінас-Цірытам, аднак штогод наведваў Пячоры, жадаючы палюбавацца іх прыгажосцю^[7].

Зноскі

1. Tolkien J. R. R. The Fellowship of the Ring — United Kingdom: George Allen & Unwin Limited, 1954.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q95145'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q208002'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q145'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q892'></a>
2. «The Letters of J.R.R. Tolkien», ed. by H. Carpenter, 1995, HarperCollins Publishers; № 297 Drafts for a letter to ‘Mr Rang’, p. 382.
3. Дж. Р. Р. Толкін. Валадар Пярсцёнкаў. Частка 3: Вяртанне Караля. Дадатак F, I. Пра мовы Серадзем’я.
4. «Unfinished Tales», 1998, HarperCollins Publishers, p. 435.
5. Эльфы Лорыена былі здзіўлены гэтай просьбай, а яшчэ больш згодай Галадрыель, паколькі ў свой час пра пасму валасоў Уладаркі тройчы прасіў сам Феанар, але атрымаў адмову («The History of Middle-earth», Volume XII, «The Shibboleth of Fёanor», 1993, HarperCollins Publishers, p. 337).
6. «The History of Middle-Earth» v.VI, The Story Continued, 1994, HarperCollins Publishers, pp. 395, 397.
7. «The History of Middle-Earth» v.IX, The End of the Third Age, 1993, HarperCollins Publishers, p. 122.