Трэцяя Эпоха Серадзем’я

Трэцяя Эпоха Серадзем’я — перыяд часу ў свеце Толкіна.

Трэцяя Эпоха пачалася пасля другога (трэцяга, калі лічыць перамогу Хуана) падзення Саўрана (адзін раз ён не здолеў выратавацца з затопленага Нуменора, а другі — яго перамог Апошні Звяз эльфаў і людзей).

Храналогія падзей

• 2 Т. Э. — Ісільдур саджае парастак Белага Дрэва ў Мінас-Анар. Ён перадае праўленне Паўднёвым каралеўствам Мене́льдзілю. Паражэнне на Ірысных Палях; Ісільдур і тры яго старэйшыя сыны забіты.^[1]
• 3 Т. Э. — Охтар прыносіць абломкі Нарсіля ў Імладрыс.^[1]
• 10 Т. Э. — Вала́ндзіль становіцца каралём Арнара.^[1]
• 109 Т. Э. — Элранд бярэ ў жонкі Келебры́ян, дачку Ке́лебарна.^[1]
• 241 Т. Э. — Нараджэнне Арвен Ундоміэль.^[1]
• 420 Т. Э. — Кароль Остахер перабудоўвае Мінас-Анар.^[1]
• 490 Т. Э. — Першае ўварванне Істэрлінгаў.^[1]
• 500 Т. Э. — Раме́ндакіль I наносіць паражэнне Істэрлінгам.^[1]
• 541 Т. Э. — Рамендакіль гіне ў бітве.^[1]
• 1149 Т. Э. — Пачынаецца праўленне Атанатара Алькарына.^[1]
• 1980 Т. Э. — Кароль-вядзьмар прыходзіць у Мордар і збірае там Назгулаў. У Морыі з’яўляецца Балраг і забівае Дурына VI.^[2]
• 1981 Т. Э. — Гіне Наін I. Гномы пакідаюць Морыю. Многія з Лясных эльфаў Лорыена перасяляюцца на поўдзень. А́мрат і Ні́мрадэль губляюцца.^[2]
• 1999 Т. Э. — Траін I прыходзіць у Эрэбор і засноўвае Каралеўства гномаў пад Гарой.^[2]
• 2000 Т. Э. — Назгулы выходзяць з Мордара і бяруць у аблогу Мінас-Ітыль.^[2]
• 2002 Т. Э. — Падзенне Мінас-Ітыля, з гэтых часоў ён носіць назву Мінас-Моргул. Паланцір захоплены.^[2]
• 2043 Т. Э. — Эа́рнур становіцца каралём Гондара. Кароль-вядзьмар кідае яму выклік.^[2]
• 2050 Т. Э. — Кароль-вядзьмар паўтарае выклік. Эарнур скача да Мінас-Моргула і знікае. Ма́рдзіль становіцца першым Правячым намеснікам.^[2]
• 2060 Т. Э. — Моц Дол-Гулдура расце. Мудрыя пачынаюць асцерагацца, што ім кіруе адроджаны Саўран.^[2]
• 2570 Т. Э. — Балдар, сын Брэга, уваходзіць у Забароненыя дзверы і знікае. Прыблізна ў той жа час далёка на поўначы зноў з’яўляюцца драконы і пачынаюць нішчыць гномаў.^[2]
• 2589 Т. Э. — Даін I забіты драконам.^[2]
• 2590 Т. Э. — Трор вяртаецца ў Эрэбор. Яго брат Грор сыходзіць у Жалезныя Узгоркі.^[2]
• 2770 Т. Э. — Дракон Смаўг нападае на Эрэбор. Дэйл зруйнаваны. Трору разам з Трайнам II і Торынам II удаецца ўратавацца.^[3]
• 2793 Т. Э. — Пачынаецца Вайна Гномаў і Оркаў.^[3]
• 2890 Т. Э. — У Шыры нараджаецца Більба.^[3]
• 2931 Т. Э. — 1 сакавіка нараджаецца Арагорн, сын Араторна II.^[4]
• 2942 Т. Э. — Більба вяртаецца ў Шыр з Пярсцёнкам. Саўран патаемна вяртаецца ў Мордар.^[4]
• 2944 Т. Э. — Бард адбудоўвае Дэйл і становіцца каралём. Голум пакідае Горы і пачынае пошукі «злодзея», што скраў Пярсцёнак.^[4]
• 2948 Т. Э. — Нараджаецца Тэадэн, сын Тэнгеля, кароль Рохана.^[4]
• 2949 Т. Э. — Гандальф і Балін наведваюць Більба ў Шыры.^[4]
• 2956 Т. Э. — Арагорн сустракае Гандальфа, і яны становяцца сябрамі.^[4]
• 2968 Т. Э. — Нараджэнне Фрода.^[5]
• 2976 Т. Э. — Дэнетар бярэ ў жонкі Фінду́ілас з Дол А́мрата.^[5]
• 2977 Т. Э. — Баін, сын Барда, становіцца каралём Дэйла.^[5]
• 2978 Т. Э. — Нараджэнне Бораміра, сына Дэнетара II.^[5]
• 2983 Т. Э. — Нараджаецца Фа́рамір, сын Дэнетара.^[5]
• 2984 Т. Э. — Смерць Эктэ́ліана II. Дэнетар II становіцца Намеснікам Гондара.^[5]
• 2988 Т. Э. — Памірае маладая Фінду́ілас.^[5]
• 2989 Т. Э. — Балін пакідае Эрэбор і ўступае ў Морыю.^[5]