Джарылгацкі нацыянальны прыродны парк

Джарылгацкі нацыянальны прыродны парк (укр.: Джарилгацький національний природний парк) — прыродаахоўная тэрыторыя на тэрыторыі Скадоўскага раёна Херсонскай вобласці, на востраве Джарылгач. У яго склад уваходзіць сам востраў, акваторыя Джарылгацкага заліва, а таксама берагавая паласа паміж Скадоўскам і Лазурным.

Джарылгацкі нацыянальны прыродны парк
Джарилгацький національний природний парк
Катэгорыя МСАП — II (Нацыянальны парк)
Размяшчэнне	Украіна, Херсонская вобласць, Скадоўскі раён
Найбліжэйшы горад	Скадоўск
Плошча	10000 га
Дата заснавання	11 снежня 2009
Сайт	nppd.com.ua (укр.)

Гісторыя

Прыродны парк быў створаны 11 снежня 2009 года паводле ўказа прэзідэнта Віктара Юшчанкі з мэтай захавання каштоўных прыродных і гісторыка-культурных комплексаў і аб’ектаў Паўночнага Прычарнамор’я. Да тэрыторыі нацыянальнага прыроднага парку «Джарылгацкі» ва ўстаноўленым парадку ўзгоднена ўключэнне 10000 гектараў зямель дзяржаўнай уласнасці, у тым ліку 805 гектараў зямель дзяржаўнага прадпрыемства «Складоўская доследная лесапаляўнічая гаспадарка», якія адбіраюцца ва ўстаноўленым парадку і прадастаўляюцца нацыянальнаму прыроднаму парку ў пастаяннае карыстанне, а таксама 6726 гектараў зямель дзяржаўнага прадпрыемства «Складоўская доследная лесапаляўнічая гаспадарка» і 2469 гектараў акваторыі Джарылгачкага заліва Чорнага мора, якія ўключаюцца ў склад нацыянальнага прыроднага парку без канфіскацыі.

Працэс стварэння

Асновай стварэння нацыянальнага парку стаў востраў Джарылгач і прылеглая да яго акваторыя. Гэтая тэрыторыя, якая мае вялікае значэнне для захавання акваторыі Чорнага мора і птушак, яшчэ стагоддзе таму прыцягнула да сябе ўвагу навукоўцаў. Ужо ў 1923 годзе востраў стаў часткай запаведніка «Асканія-Нова», а ў 1927 годзе стаў часткай Дзяржаўных прыморскай запаведнікаў. У 1937 годзе гэты статус быў адменены і тэрыторыя аддадзена мясцовым калгасам для выпасу жывёлы і лясной гаспадарцы для стварэння ахоўных насаджэнняў (ў 1960 годзе). Толькі ў 1974 годзе ў паўночна-ўсходняй частцы вострава быў створаны заказнік «Джарылгацкі», а ў 1997 годзе аднавіліся працы па стварэнні нацыянальнага прыроднага парку. І толькі ў 2009 годзе ўвесь востраў зноў трапіў пад ахову^[1].

Згодна з указам прэзідэнта Кабінет Міністраў Украіны павінен:

1. забяспечыць:
   1. вырашэнне пытання аб стварэнні адміністрацыі нацыянальнага прыроднага парку «Джарылгацкі» і забеспячэнне яе функцыянавання;
   2. зацвярджэнне ў шасцімесячны тэрмін ва ўстаноўленым парадку Палажэння аб нацыянальным прыродным парку «Джарылгацкі»;
   3. падрыхтоўку на працягу 2010—2011 гадоў матэрыялаў і рашэнне ў адпаведнасці з заканадаўствам пытанняў адносна канфіскацыі і прадастаўлення ў пастаяннае карыстанне нацыянальнаму прыроднаму парку «Джарылгацкі» 805 гектараў зямель, а таксама распрацоўку праекта землеўпарадкавання па адводзе зямельных участкаў і праекта землеўпарадкавання па арганізацыі і ўстанаўленню межаў тэрыторыі нацыянальнага прыроднага парку, атрымання дзяржаўных актаў на права пастаяннага карыстання зямельнымі ўчасткамі;
   4. распрацоўку на працягу 2010—2012 гадоў і зацвярджэнне ва ўстаноўленым парадку праекта арганізацыі тэрыторыі нацыянальнага прыроднага парку «Джарылгацкі», аховы, аднаўлення і рэкрэацыйнага выкарыстання яго прыродных комплексаў і аб’ектаў;
2. прадугледжваць падчас дапрацоўкі праекта Закона Украіны «Аб Дзяржаўным бюджэце Украіны на 2010 год» і падрыхтоўкі праектаў законаў аб Дзяржаўным бюджэце Украіны на наступныя гады сродкі, неабходныя для функцыянавання нацыянальнага прыроднага парку «Джарылгацкі».

Тэрыторыі

Нярэдка, аб’яве нацыянальнага парку або запаведніка папярэднічае стварэнне аднаго або некалькіх аб’ектаў прыродна-запаведнага фонду мясцовага значэння. У выніку, вялікі НВП фактычна паглынае раней створаныя ПЗФ. Аднак іх статус звычайна захоўваецца.

У склад тэрыторыі нацыянальнага прыроднага парку «Джарылгацкі» ўваходзяць такія аб’екты ПЗФ Украіны:

• Батанічны заказнік агульнадзяржаўнага значэння «Джарылгацкі».

Зноскі

1. Биоразнообразие Джарылгача: современное состояние и пути сохранения. — Вестн. зоологии. — 2000. — Спец. выпуск