Дзьёрдзь Лігеці

Дзьёрдзь Лі́геці (венг.: Ligeti György Sándor; 28 мая 1923, г. Дзічосентмартан, Румынія — 12 чэрвеня 2006, Вена, Аўстрыя) — венгерскі кампазітар, музыказнавец; прадстаўнік заходне-еўрапейскага музычнага авангарда. Шырокай публіцы ён стаў вядомы дзякуючы выкарыстанню яго музыкі ў фільме Стэнлі Кубрыка «Касмічная адысея 2001 года».

Дзьёрдзь Лігеці
венг.: Ligeti György
Асноўная інфармацыя
Імя пры нараджэнні	венг.: Ligeti György Sándor
Дата нараджэння	28 мая 1923(1923-05-28)[1][2][…]
Месца нараджэння	Тырнэвені[d], жудзец Мурэш, Румынія[3]
Дата смерці	12 чэрвеня 2006(2006-06-12)[2][3][…] (83 гады)
Месца смерці	Вена, Аўстрыя[3]
Месца пахавання	Цэнтральныя могілкі ў Вене[d][4]
Краіна	Венгрыя[5]  Аўстрыя[5]
Бацька	Sándor Ligeti[d]
Жонка	Vera Ligeti[d]
Дзеці	Лукас Лігеці[d]
Альма-матар	Музычная акадэмія Ферэнца Ліста (1951)
Месца працы	Hamburg University of Music and Drama[d]
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, музычны педагог, выкладчык універсітэта, піяніст, музыкант, лібрэтыст, ілюстратар
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	опера
Лэйблы	Deutsche Grammophon[d]
Выхаванцы	Ulf Schirmer[d], Giuseppe Sinopoli[d], Ari Angervo[d], Jan Bark[d], Silvia Fómina[d], Gunnar Ahlberg[d], John Persen[d], Unsuk Chin[d] і Fuzzy[d]
Грамадская дзейнасць
Член у	Еўрапейская акадэмія навук і мастацтваў[d] Акадэмія Румыніі Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d] Акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Узнагароды	прэмія імя Кошута (2003) Ганаровае Колца горада Вены[d] Гамбургская прэмія імя Баха[d] (1975) прэмія Тэадора Адорна[d] (2003) прэмія Бальцана[d] (1991) Імператарская прэмія (1991) прэмія Леоні Сонінг[d] (1990) Rolf Schock Prize in Musical Arts[d] (1995) залаты медаль Каралеўскага філарманічнага таварыства[d] (2004) Берлінская мастацкая прэмія[d] (1972) прэмія імя Гравемаера[d] (1986) прэмія Сібеліуса[d] (2000) City of Vienna Prize for Music[d] (1993) прэмія Кіёта ў галіне мастацтваў і філасофіі[d] (2001) прэмія Эрнста фон Сіменса[d] (1993) прэмія Гравемаера[d] (1986) Frankfurter Musikpreis[d] (2005) медаль «За мастацтва і навуку»[d] (1987) медаль «За мастацтва і навуку»[d] Ганаровы грамадзянін Будапешта[d] (1998) Honorary Member of the International Society for Contemporary Music[d] Royal Philharmonic Society Award (Chamber-Scale Composition)[d] (2001) Honorary Member of the Royal Philharmonic Society[d] (1991) Q136357129? (1983)
Медыяфайлы на Вікісховішчы
gyoergy-ligeti.de (ням.)

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Лігеці.

Біяграфія

Скончыў у 1949 годзе Вышэйшую музычную школу ў Будапешце, выкладаў у ёй, з 1950 прафесар. У 1956 і з пачатку 1980-х гг. у Вене.

Творчасць

У галіне электроннай музыкі распрацаваў уласную тэхніку статычнай санорнай кампазіцыі, заснаваную на мікразмяненнях у цэлым нерухомага гукавога масіву («Уяўленні», 1959; «Атмасферы», 1961, для аркестра), спалучаў санорную статыку з дынамічнымі «выбухамі» («Рэквіем», 1965; «Мелодыі» для аркестра, 1971). Некаторыя вакальныя творы звязаны з тэатррам абсурду («Прыгоды», 1962; «Новыя прыгоды», 1965). У творах апошніх гадоў рысы неарамантызму. Аўтар оперы «Вялікі мярцвяк» (1978), твораў «Гадзіны і воблакі» для хору і аркестра (1973), «Далёкае» для аркестра (1967), «Разгалінаванні» (1969) і інш.

Зноскі

1. György Ligeti // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
2. György Sándor Ligeti // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
4. Find a Grave — 1996. Праверана 13 лістапада 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
5. https://www.theguardian.com/world/2006/jun/13/artsobituaries.obituaries