Дзяржынск (Ніжагародская вобласць)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Дзяржынск.

Дзяржынск (руск.: Дзержинск) — горад (з 1930) у Расіі, гарадская акруга ў складзе Ніжагародскай вобласці. Насельніцтва 216,5 тыс. чалавек (2023). Заснаваны ў 1929 годзе.

Горад Дзяржынск руск.: Дзержинск Герб Краіна  Расія Рэгіён Ніжагародская вобласць Каардынаты 56°14′00″ пн. ш. 43°27′00″ у. д.HGЯO Кіраўнік Ivan Noskov[d][1] Заснаваны 1606 Першая згадка 1606 Плошча 421,53 км² Вышыня цэнтра 90 м Насельніцтва ▼213 410 чал. (1 студзеня 2025)[2] Часавы пояс UTC+03:00 Тэлефонны код 8313 Паштовыя індэксы 606000–606039 Афіцыйны сайт адмдзержинск.рф (руск.) admdzr.nobl.ru (руск.) Дзяржынск на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

У XIX ст. мясцовасць выкарыстоўвалася як дачная. Адкрыццё ў 1862 годзе чыгуначнай станцыі Чор­нае Маскоўска-Ніжагародскай чыгункі спрыяла прамысловаму раз­віццю раёна.

Эканоміка

Дзяржынск з’яўляецца адным з цэнтраў хімічнай прамысловасці Расіі: прадпрыемствы горада вырабляюць мінеральныя ўгнаенні, гербіцыды, прадукты арганічнага сінтэзу. Ядро хімічнага комплексу Дзяржынска фармуюць дзесяць буйных акцыянерных таварыстваў: «Сібур-Нефцяхім», «Сінтэз», «Дзяржынскае Аргшкло», «Карунд», «Пластык», «Авіябор», ФКП «Завод імя Я. М. Свярдлова», «Акрылат», «Дзяржынскхіммаш» і «Дзяржынскі завод хімічнага абсталявання „ЗАРА“».

Харчовая прамысловасць прадстаўленая чатырма буйнымі прадпрыемствамі: ААТ «Дзяржынскі мясакамбінат „ДЭМКА“», ААТ «Дзяржынскхлеб», ААТ «Мукамольны завод», ТАА «Калінаў мост».

Тэкстыльная і швейная вытворчасці прадстаўлены ЗАТ «Русь», ААТ «Ліна».

У Дзяржынску размешчаны два буйных прадпрыемства па вытворчасці будматэрыялаў — ТАА «Кнауф Гіпс Дзяржынск» і ТАА «Сілікатбуд».

Энергетыка прадстаўлена ААТ «Дзяржынская ЦЭЦ» і ААТ «Энергарэмонт», МУП «Цеплаэнерга». Збор, ачыстку і размеркаванне вады здзяйсняе ТАА «ДВК» (раней МУП ВКХ «Выток»). Буйны вытворца абсталявання для размеркавання энергіі ААТ «НІПОМ».

Навуковы патэнцыял горада складаюць вядучыя НДІ ФДУП «Крышталь», ФДУП НДІ Палімераў, ФГУП НІІмаш і ААТ «НІІК», якія займаюцца распрацоўкамі НДВКП у вобласці хімічнай і абароннай вытворчасці.

Насельніцтва

Статыстыка колькасці насельніцтва з 1897 па 2025 Год Колькасць 1897 3 000 1926 9 000 [3] 1931 37 700 [4] 1939 103 400 [4] 1956 147 000 [5] 1959 164 337 [6] 1962 180 000 [4] 1967 201 000 [4] 1970 221 291 [7] 1973 231 000 [4] 1975 246 000 [8] 1976 246 000 [9] 1979 257 119 [10] 1982 266 000 [11] Год Колькасць 1985 278 000 [12] 1986 272 000 [9] 1987 281 000 [13][12] 1989 285 071 [14] 1990 287 000 [15] 1991 287 000 [9] 1992 287 000 [12] 1993 287 000 [9] 1994 286 000 [9] 1995 285 000 [12] 1996 284 000 [12] 1997 282 000 [16] 1998 281 000 [12] 1999 278 900 [17] Год Колькасць 2000 277 100 [18] 2001 274 900 [12] 2002 261 334 [19] 2003 261 300 [4] 2004 258 700 2005 255 700 [20] 2006 252 500 [21] 2007 249 900 [22] 2008 247 500 [23] 2009 245 968 [24] 2010 240 742 [19] 2011 240 800 [25] 2012 239 007 [26] 2013 237 668 [27] Год Колькасць 2014 235 840 [28] 2015 234 284 [29] 2016 233 126 [30] 2017 231 797 [31] 2018 230 639 [32] 2019 229 470 [33] 2020 229 000 [34] 2021 218 630 [35] 2023 216 598 [36] 2024 215 259 [37] 2025 213 410 [2]

Гарады-пабрацімы

•  Бітэрфельд-Вольфен, Германія (1996)^[38]
•  Гродна, Беларусь (верасень 2005)^[39]
•  Друскенікі, Літва (2009)^[40]
•  Зеленадольск, Расія (27 чэрвеня 2011)^[41]

Вядомыя асобы

• Ізольда Васілеўна Ізвіцкая (1932—1971) — савецкая кінаактрыса.
• Эдуард Лімонаў (1943—2020) — пісьменнік, публіцыст.