Дом Кастравіцкай

Дом Кастраві́цкай — колішні даходны дом з рысамі стылю мадэрн у Мінску, які месціцца на скрыжаванні вуліц Валадарскага і вул. Кірава 26/11, гісторыка-культурныя каштоўнасць рэгіянальнага значэння.

даходны дом
Дом Кастравіцкай
53°53′42″ пн. ш. 27°33′15″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Архітэктурны стыль	мадэрн
Архітэктар	А. Краснапольскі
Дата заснавання	1911
Дата пабудовы	1911 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000070шыфр 713Г000070
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Артыкул пра захаваны дом. Пра пра знесены дом, які размяшчаўся на цяперашняй плошчы Незалежнасці гл. дом Кастравіцкай.

Гісторыя

Упраўленне Лібава-Роменскай чыгункі, пач. XX ст.

Ядвіга Адамаўна Кастравіцкая (з роду Вайніловічаў)

Пабудаваны ў 1911 годзе паводле праекта архітэктара Атона Краснапольскага ў стылі мадэрн^[1]. Стары адрас — Магазінная, 5 — рог Серпухаўскай і Магазіннай. Дом Ядвігі Кастравіцкай (1867—1935), сястры старшыні (1907—1921) Мінскага таварыства сельскай гаспадаркі Эдварда Вайніловіча (1847—1928).

На 1-м паверсе месцілася ўпраўленне Лібава-Роменскай чыгункі, аптэка, таварыства ўзаемадапамогі чыгуначнікаў, на астатніх — жыллё^[1][2].

У 1922 годзе будынак быў перададзены БДУ. На працягу 1920-х гадоў у доме размяшчаліся кватэры прафесарска-выкладчыцкага складу і тэхнічных работнікаў універсітэта. У 1922—1930 гадах, сярод іншых, у доме жыў заснавальнік беларускага мастацтвазнаўства Мікалай Шчакаціхін, пра што сведчыць мемарыяльная дошка, устаноўленая ў 2008 годзе (скульптар Канстанцін Селіханаў)^[3].

Будынак аднаўляўся ў 1926 годзе (арх. Аляксей Дзянісаў). У гады Другой сусветнай вайны быў пашкоджаны. Узноўлены ў канцы 1940-х — пачатку 1950-х гадоў, але без арыгінальнай вежачкі на вуглавой частцы дома^[4].

У пасляваенны час у доме месцілася камісійная крама і кафэ^[5]. Цяпер у будынку месціцца салон мэблі і кафэ^[6].

1918 г.

Дом Кастравіцкай і гатэль Crowne Plaza Minsk

Архітэктура

Трохпавярховы мураваны П-падобны ў плане будынак, пастаўлены на высокі цокаль. Аб’ёмна-планіровачная кампазіцыя складаецца з трох частак: вуглавой і дзвюх франтальных (па вул. Кірава і Валадарскага), фасады якіх аформлены рознымі паводле канфігурацыі аконнымі і дзвярнымі праёмамі, балконамі, дэкаратыўным арнаментам, разнастайнымі керамічнымі ўстаўкамі, фактурнымі тынкаванымі слаямі. Мастацкая выразнасць дасягаецца спалучэннем неатынкаваных плоскіх сцен з тэракотавай цэглы і пабеленых атынкаваных прасценкаў, карнізаў, ліштваў. Цэнтр фасада, арыентаванага на вул. Кірава, вылучаны аб’яднанымі па вертыкалі аконнымі праёмамі і завершаны паўцыркульным атыкам. Сцены фасада, арыентаванага на вул. Валадарскага, завершаны 2 трапецападобнымі атыкамі, дах — трапецападобным ліхтаром. Вугал будынка зрэзаны, а на узроўні 2-га паверха створаны эркер, над ім — 3-гранны аб’ём, які завяршаўся вежачкай (не захавалася)^[1].

Зноскі

1. Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
2. Шыбека З. В. Минскъ сто гадоў таму. — Мінск: Беларусь, 2007. — 304 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-01-0729-9.
3. У памяць пра Мікалая Шчакаціхіна
4. Минск: история послевоенного восстановления, 1944—1952. с. 60
5. Минск. Краткий справочник. 1967 (руск.). minchanin.esmasoft.com (17 жніўня 2014).
6. ул. Володарского, дом 26 (руск.). map.by (28 жніўня 2014).