Душэты

Душэ́ты^[2] (груз. დუშეთი) — горад у Грузіі, у рэгіёне Мцхета-Мтыянеты. Адміністрацыйны цэнтр Душэцкага муніцыпалітэта. Статус горада афіцыйна абвешчаны ў 1801 годзе. Насельніцтва 6167 чал. (2014 гг.).

Душэты груз. დუშეთი Герб Краіна  Грузія Каардынаты 42°05′05″ пн. ш. 44°41′45″ у. д.HGЯO Вышыня цэнтра 900 м Насельніцтва ▲7 124 чал. (2023)[1] Часавы пояс UTC+04:00 Афіцыйны сайт dusheti.gov.ge Душэты на карце Грузіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Горад размешчаны ў Душэцкай упадзіне ў перадгор’ях Вялікага Каўказа, на абодвух берагах горнай ракі Душэтысхеві, 900 м над узроўнем мора. Акрамя самога горада, Душэцкі муніцыпалітэт уключае некалькі вёсак гістарычнай акругі Пхові (Пшаві і Хеўсурэты). Душэты размешчаны за 33 км на поўнач ад чыгуначнай станцыі Мцхета (лінія Тбілісі—Хашуры) і за 7 км ад Ваенна-Грузінскай дарогі.

Гісторыя

Герб Душэты, створаны і зацверджаны ў 1875 годзе, выкарыстоўваўся ў часы Расійскай імперыі

Душэты ўпершыню згадваецца ў грузінскіх тэкстах у 1215 годзе. У XVII ст. тут была рэзідэнцыя горных валадароў — Арагвійскіх князёў, чыё непадпарадкаванне Грузінскай кароне выклікала неаднаразовыя ўварванні і спусташэнні горада царскімі войскамі. З прычыны ліквідацыі княства ў 1740-х гадах, Душэты перайшоў пад царскае кіраванне, аднак значна заняпаў. У 1756 годзе атрымаў статус феадальнага горада, а ў 1802 годзе, пасля расійскай анексіі стаў цэнтрам ізноў Душэцкага павета. Душэты і яго наваколлі сталі месцам беспарадкаў падчас рэвалюцыі 1905, сялянскага паўстання 1918 года і ўзброеных сутыкненняў Жнівеньскага паўстання 1924 года супраць савецкай улады. Пры савецкай уладзе горад быў цэнтрам харчовай і лёгкай прамысловасці, аднак пацярпеў ад эканамічнага заняпаду і адтоку насельніцтва ў пост-савецкі перыяд. Цяпер большасць людзей працуе ў сферы абслугоўвання (банкі, школы, СТА, крамы), а таксама ў натуральнай сельскай гаспадарцы.

Інфраструктура і славутасці

У горадзе ёсць кансервавая і малочная фабрыкі, прадпрыемствы харчовай прамысловасці, навучальныя ўстановы і культурныя ўстановы (тэатр, краязнаўчы музей, Душэцкая геафізічная абсерваторыя). У горадзе захавалася царква Св. Георгія (IX—X ст.), будынак служачых (XVII ст.), палац-крэпасць Чылашвілі (XVIII ст.). Вакол горада ёсць таксама некалькі гістарычных і рэкрэацыйных месцаў, як замак Анануры і возера Базалеты. У Душэты размешчана рэзідэнцыя Цылканскай і Душэцкай епархіі.

Насельніцтва

Год Колькасць 1897 2 566 [3] 1922 1 510 [3] 1926 2 100 [3] Год Колькасць 1939 3 717 [3] 1959 5 444 [3] 1970 4 993 [3] Год Колькасць 1979 7 424 [3] 1989 8 439 [3] 2002 7 315 [3] Год Колькасць 2014 6 167 [4] 2022 6 837 [3] 2023 7 124 [1]

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Васо Абашыдзэ, грузінскі акцёр