Дывертысмент

Дывертысме́нт (фр.: divertissement, літар. забава, развесяленне) азначае:

• устаўныя, пераважна вакальна-харэаграфічныя нумары, у драматычных, оперных і балетных спектаклях у 17—19 стагоддзях. Выконваліся паміж актамі спектакля, як правіла, не былі звязаны з яго сюжэтам.
• праграма з нумароў розных жанраў (папулярныя арыі, куплеты, танцы, камічныя маналогі і сцэнкі і інш.). З 17 стагоддзя паказвалася ў драматычным тэатры пасля заканчэння асноўнай п’есы.
• устаўная музычна-харэаграфічная кампазіцыя (балетная сюіта) унутры опернага ці балетнага спектакля. Уключаецца звычайна для паказу выканальніцкіх магчымасцей салістаў, раскрыцця асноўных рыс вобразаў, якія ўвасабляюцца. Вядомы з 17 стагоддзя, сустракаюцца і ў 19—20 стагоддзях (рысы дывертысментнасці ёсць у оперы «Кветка шчасця» А.Туранкова, балетах «Падстаўная нявеста» Г.Вагнера, «Выбранніца» Я.Глебава і інш.).
• з 17 стагоддзя інструментальныя і выканальныя музычныя творы развесяляльнага характару. З 18 стагоддзя адна з цыклічных формаў інструментальнай музыкі для камернага ансамбля ці аркестра і для аднаго інструмента (І.Гайдн, В. А. Моцарт і інш.). Спалучае рысы санаты і сюіты, блізкі да серэнады, накцюрна. Узнік у камедыі-балеце, камічных операх 17—18 стагоддзяў (Ж. Б. Люлi, Ж. Ф. Рамо, К. В. Глюк), вядомы і ў больш позніх шматактавых операх і балетах.
• свабодная інтэрмедыя ўнутры фугі (у замежнай музычнай тэорыі).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Дывертысмент // Тэатральная Беларусь: энцыклапедыя : у 2 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. — Т. 1. — 565 с. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0255-5.