Дысномія (спадарожнік Эрыса)

Дыcномія — спадарожнік карлікавай планеты (136199) Эрыс, першапачаткова названы S/2005 (2003 UB313) 1. Адкрыты 10 верасня 2005 года Майкам Браунам і супрацоўнікамі ў Абсерваторыі імя Кека, Гаваі.

Дысномія
спадарожнік Эрыса
Дыcно́мія (злева) і Эрыс (у цэнтры)
Дыcно́мія (злева) і Эрыс (у цэнтры)
Гісторыя адкрыцця
Першаадкрывальнік	Майкл Браун
Дата адкрыцця	25 верасня 2005
Арбітальныя характарыстыкі
Вялікая паўвось	37,43 тыс. км
Эксцэнтрысітэт	<0,01
Перыяд абарачэння	15,772 сут
Нахіл арбіты	142 ±3°
Фізічныя характарыстыкі
Дыяметр	316±23 км
Шчыльнасць	0,7 ± 0,5 gram per cubic centimetre[1]

Уласцівасці

Калі альбеда Дысноміі роўнае альбеда Эрыс, то дыяметр спадарожніка 316 ± 23 км, калі ж альбеда менш (скажам, у 5 разоў), то дыяметр спадарожніка можа дасягаць 685 ± 50 км^[2]. Ён здзяйсняе поўны абарот вакол Эрыса за 15,772 дня па арбіце, блізкай да кругавой (эксцэнтрысітэт<0,01). Радыус арбіты 37430 км. Вымярэнне параметраў арбіты спадарожніка дазволіла вызначыць масу Эрыса, якая апынулася на 27% большай, чым маса Плутона.

Назва

Першаадкрывальнікі прапаноўвалі для спадарожніка назву Габрыэла (Gabrielle) у гонар спадарожніцы Зены — галоўнага персанажа серыяла «Зена — каралева воінаў» (паколькі саму Эрыс прапаноўвалася назваць Зенай). Зацверджаная назва абрана ў гонар Дысноміі, у старажытнагрэчаскай міфалогіі — дух беззаконня (так перакладаецца грэчаскае слова Δυσνομία), дачка Эрыс, багіня помсты. Аднак гэта назва была прапанавана не толькі таму, што Дысномія з'яўляецца дачкой Эрыс, але і ў сувязі з тым, што прозвішча новазеландскай актрысы Люсі Лоўлес (Lucy Lawless), якая сыграла Зену ў серыяле, таксама перакладаецца як «беззаконная»^[3].

Зноскі

1. Brown M. E., Butler B. J. Masses and Densities of Dwarf Planet Satellites Measured with ALMA // The planetary science journal — 2023. — Vol. 4, Iss. 10. — P. 193. — ISSN 2632-3338 — doi:10.3847/PSJ/ACE52A — arXiv:2307.04848

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q60034677'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q298913'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q136001131'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q96737652'></a>
2. P. Santos-Sanz et al. "TNOs are Cool": A Survey of the Transneptunian Region IV. Size/albedo characterization of 15 scattered disk and detached objects observed with Herschel Space Observatory-PACS(англ.). — 2012.
3. Tytell, David (2006-09-14). All Hail Eris and Dysnomia. Sky & Telescope. Архівавана з арыгінала 19 кастрычніка 2006. Праверана 2011-02-16.