Землі ГДР

Зямля (ням.: Land) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка вышэйшага ўзроўню ў Германскай Дэмакратычнай Рэспубліцы, якая існавала да ўвядзення акруг у 1952 годзе. Усяго на тэрыторыі ГДР у 1949—1952 гады існавала пяць зямель — Брандэнбург, Мекленбург, Саксонія, Саксонія-Анхальт і Цюрынгія. Сталіца ГДР — Берлін не ўваходзіў ні ў якую зямлю.

Савецкая зона акупацыі Германіі

Параўнанне граніц зямель ГДР: у 1949—1952 гады (фіялетавы) і пасля 1990 года (чырвоны)

Гісторыя

Пасля Другой сусветнай вайны ў савецкай зоне акупацыі Германіі апынуліся былыя дзяржавы, якія ўваходзяць у Германскі рэйх — Саксонія, Ангальт, Цюрынгія, Мекленбург, а таксама ўсходнія часткі Прусіі — правінцыі Гале-Мерзебург і Магдэбург (да 1944 года абедзве правінцыі складалі разам правінцыю Саксонія), большая частка правінцыі Брандэнбург, а таксама рэшткі правінцый Ніжняя Сілезія і Памеранія (асноўная іх частка адышла да Польшчы) і два невялікія эксклавы дзяржавы Браўншвайг. Пасля некаторых пераўтварэнняў у савецкай зоне былі створаны пяць зямель. У перыяд са снежня 1946 па люты 1947 гадоў кожная з пяці зямель прыняла сваю канстытуцыю.

Зямля	Сталіца	Тэрыторыі	Плошча	Сцяг	Герб	Дата прыняцця канстытуцыі
Мекленбург	Шверын	Дзяржава Мекленбург з рэшткамі прускай Памераніі	23.402 км²			01947-01-15 15 студзеня 1947
Брандэнбург	Патсдам	Рэшткі прускай правінцыі Брандэнбург	27.612 км²			01947-02-06 6 лютага 1947
Саксонія-Ангальт	Гале/Зале	Дзяржава Ангальт; большая частка прускай Саксоніі; браўншвайгскія эксклавы Кальфёрдэ, Бланкенбург, Хасельфельдэ і Валькенрыд; цюрынгскі эксклаў Альштэт	24.576 км²			01947-01-10 10 студзеня 1947
Саксонія	Дрэздэн	Дзяржава Саксонія разам з рэшткамі прускай Ніжняй Сілезіі	17.004 км²			01947-02-28 28 лютага 1947
Цюрынгія	Веймар Эрфурт (з 1950)	Дзяржава Цюрынгія і акруга Эрфурт прускай Саксоніі	15.585 км²			01946-12-20 20 снежня 1946

З утварэннем ГДР у 1949 годзе землі фактычна страцілі свой суверэнітэт і засталіся простымі адміністрацыйнымі адзінкамі ў складзе ўнітарнай дзяржавы. У 1952 годзе землі былі ліквідаваны і заменены на 14 акруг, якія не ўлічвалі гістарычную пераемнасць. Тым не менш Палата зямель ГДР была ліквідавана толькі ў 1958 годзе, а згадкі пра землі захоўваліся ў канстытуцыі ГДР аж да 1968 года.

22 ліпеня 1990 года ў ГДР быў прыняты закон, які аднавіў землі. Пры гэтым граніцы адноўленых зямель трохі адрозніваліся ад граніц, якія існавалі ў 1952 годзе. Акрамя таго, зямля Мекленбург атрымала назву Мекленбург — Пярэдняя Памеранія. Пасля аб'яднання Германіі 3 кастрычніка 1990 года пяць зямель ГДР увайшлі ў склад ФРГ («новыя землі»).

Гл. таксама

• Землі Германіі
• Акруга ГДР

Спасылкі

• Канстытуцыі зямель ГДР Архівавана 30 кастрычніка 2015. (ням.)
• Закон ГДР пра аднаўленне зямель (1990) Архівавана 29 мая 2004. (ням.)