Каролюс-Дзюран

Каролюс-Дзюран, сапр. імя Шарль Эміль Агюст Дзюран (фр.: Carolus-Duran, Charles Emile Auguste Durant; 4 ліпеня 1838, Ліль — 18 лютага 1917, Парыж) — французскі жывапісец, прадстаўнік акадэмічнай школы, цесць Жоржа Фейдо.

Каролюс-Дзюран
Дата нараджэння	4 ліпеня 1837(1837-07-04)[1][2][…]
Месца нараджэння	Ліль, акруга Ліль[d], дэпартамент Нор, рэгіён Нор — Па-дэ-Кале, Францыя
Дата смерці	18 лютага 1917(1917-02-18)[3] (79 гадоў)
Месца смерці	XIV акруга Парыжа, Парыж, Парыж[d], рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя[4]
Месца пахавання	Фрэжус[d][5]
Грамадзянства	Францыя[6]
Жонка	Pauline Carolus-Duran[d]
Дзеці	Pierre Carolus-Duran[d]
Род дзейнасці	мастак
Жанр	партрэт
Вучоба	Школа прыгожых мастацтваў Ліля[d] Акадэмія Сюіса[d]
Уплыў	François Souchon[d]
Уплыў на	Джон Сінгер Сарджэнт, Emma Toll[d], Alexandre Jean-Baptiste Brun[d], Francine Charderon[d], William Learned Marcy Pendleton[d], Harper Pennington[d], Caroline Cranch[d], Clovis Cazes[d], William Morton Jackson Rice[d], S. Jerome Uhl[d], Рамон Касас, Fanny Fleury[d], Claudius Félix[d][7] і Madame Gironella[d][8]
Член у	Ліга французскай айчыны[d] Акадэмія прыгожых мастацтваў[d] Société du Jing-lar[d]
Узнагароды
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жыццё і творчасць

Шарль Дзюран пачаў вучыцца жывапісу ў родным горадзе Ліле; тут атрымаў гарадскую стыпендыю, на якую затым на працягу двух гадоў жыве і вучыцца ў Парыжы (у Акадэміі Сюіса). У Парыжы прыняў псеўданім Каролюс-Дзюран, якім і падпісваў свае працы да канца жыцця. У першы час навучання Каролус-Дзюран капіюе карціны Луўра, асабліва Леанарда да Вінчы; паралельна з гэтым пачынае пісаць арыгінальныя палотны.

У 1860 годзе малады мастак атрымлівае прэмію на конкурсе «Вікар». У 1861 годзе ён едзе на вучобу ў Італію, жыве ў Рыме, Венецыі, на некалькі тыдняў затрымліваецца ў Пампеях, а ў 1866 годзе вяртаецца ў Парыж. За перыяд з 1861 па 1866 год Каролюс-Дзюран стварыў нямала палотнаў, захаваўшы сцэнкі з італьянскага паўсядзённага жыцця.

У 1866 годзе вялікім поспехам мастака стала яго палатно «Забойца», набытае горадам Лілем. За гэтую карціну Каролюс-Дзюран атрымаў столькі грошай, што здзейсніў у 1867—1868 гадах вучэбную паездку ў Іспанію, падчас якой ён асабліва цікавіўся творчасцю Дыега Веласкеса. Пасля вяртання ў Францыю Каролюс-Дзюран ажаніўся з мастачкай Палінай-Марыяй Круазет, адкрыў вялікае мастацкае атэлье і набірае вучняў. З канца 60-х гадоў XIX стагоддзя мастак становіцца прызнаным партрэтыстам, адным з самых папулярных у Парыжы. У сваіх працах ён не ліслівіць замоўцу, сочыць не за элегантнасцю паставы, а за адпаведнасцю чалавечай натуры. У 1869 годзе завязваецца сяброўства паміж Каралюсам-Дзюранам і мастакамі Эдуардам Манэ, Закары Аструкам і Эдуарам Сэнам.

Прыкладна з 1875 года мастак звяртаецца да гістарычнага і жанравага жывапісу, для чаго вывучае творчасць Пітэра Паўля Рубенса і Паала Веранезэ. Атрымлівае і ажыццяўляе дзяржаўныя заказы, напрыклад, выконвае столевы роспіс у залах Луўра «Трыумф Марыі Медычы» (1878). У 1879 годзе мастак атрымлівае Ганаровы медаль Парыжскага Салона. У 1890 годзе, сумесна са сваёй жонкай і яшчэ некалькімі мастакамі, стварае «Нацыянальнае таварыства выяўленчага мастацтва». У 1900 г. абіраецца Ганаровым прэзідэнтам французскай Акадэміі. У 1904 годзе Каралюсу-Дзюрану прысвойваецца званне Вялікага афіцэра ордэна Ганаровага легіёна. У 1905 годзе яго абіраюць дырэктарам Французскай акадэміі ў Рыме.

Зноскі

1. Emile Auguste Carolus-Duran

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. Carolus-Duran // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2018. — ISBN 978-0-19-977378-7 — doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00032484

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q104017232'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776'></a>
3. https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjUtMDUtMjMiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjY0Mjc0O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=29%2C-24&uielem_rotate=F&uielem_islocked=0&uielem_zoom=102
4. http://archives.paris.fr/s/4/etat-civil-actes/resultats/?
5. Le Petit Parisien, البتي باريزين — 1917. — P. 2. — ISSN 0999-2707; 2420-0549

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q831299'></a>
6. RKDartists Праверана 6 ліпеня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
7. Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 5 жніўня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776'></a>
8. https://efeminista.com/ilustracion-mujeres-exposicion-abc/ Праверана 9 жніўня 2023.