Касцёл Святога Антонія і кляштар францысканцаў (Орша)

Касцёл Святога Антонія і кляштар францысканцаў — колішні каталіцкі комплекс, які існаваў у 1680—1832 гадах у г. Орша. Размяшчаўся на паўднёвым-ўсходзе горада і займаў адзін з кварталаў уздоўж вуліцы, пракладзенай паралельна берагу Дняпра. Захаваўся былы кляштарны корпус, размешчаны па вул. Дамініканскай, 4.

Кляштар
Касцёл Святога Антонія і кляштар францысканцаў
54°30′16,83″ пн. ш. 30°24′50,39″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Орша
Канфесія	Рымска-каталіцкая царква
Ордэнская прыналежнасць	францысканцы
Архітэктурны стыль	барока
Заснавальнік	Войцех Станіслаў Катоўскі[d]
Дата заснавання	1612
Дата пабудовы	XVIII стагоддзе
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000889шыфр 212Г000889
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Аб кляштары францысканцаў у Оршы захаваліся толькі кароткія гістарычныя дадзеныя. Кляштар заснаваны ў 1612 годзе. Каменны храм закладзены ў 1680^[1] годзе па фундацыі рэчыцкага стольніка Войцеха Станіслава Катоўскага. Мураваны касцёл з бакавой вежай-званіцай асвячоны 10 жніўня 1768 года. Тады ж пабудаваны жылы корпус^[2].

На плане Оршы 1813 года кляштарны касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі пазначаны як спалены. Пасля адбудовы ў XIX стагоддзі пераасвячоны ў імя Святога Антонія^[1].

Касцёл у 1940 годзе

У 1863 годзе скасаваны. Пасля закрыцця ў ім размяшчаліся інвалідная каманда, потым арыштанцкі дом, у 1920—1930-я гады рамеснае вучылішча^[2].

Касцёл знішчаны ў 1970-я гады, калі расшыралі праезную частку вуліцы Савецкай. У былых кляштарных мурах да нядаўняга часу размяшчалася турма. Цяпер будынак занядбаны^[1].

Архітэктура

Інтэр'ер касцёла ў 1940 годзе

Апсіда касцёла і кляштарны буднак

Мураваны касцёл кляштара быў узведзены ў стылі барока паводле канона трохнефавай вухвежавай базілікі. Двухярусныя вежы былі накрыты пакатымі шатрамі, бакавыя фасады рытмічна чляніліся высокімі арачнымі аконнымі праёмамі. Інтэр’ер упрыгожвалі сем алтароў, сярод якіх: Нараджэння Дзевы Марыі, Ісуса Хрыста, Апекі Найсвяцейшай Божай Маці, Святога Францыска, Святога Антонія, Святога Іосіфа. Касцёл алтаром арыентаваўся на поўдзень, галоўным фасадам звернуты да вуліцы і да ракі, размяшчаўся з невялікім водступам ад лініі забудовы^[1].

У кляштарны комплекс уваходзілі двухпавярховы каменны корпус і аднапавярховыя каменныя келлі. Двухпавярховы корпус кляштара стаяў ззаду касцёла, трохі ўверх па рэльефу, які тут павышаецца.

Зноскі

1. Монастыри восточной и западной традиций 2002.
2. БелЭн 1996.