Краіны Паўночнай Еўропы

Краіны Паўночнай Еўропы (шведск.: Norden, англ.: Nordic countries) — культурна-палітыка-геаграфічны рэгіён у Еўропе, які ўключае дзяржавы Скандынавіі (Данію, Швецыю і Нарвегію) і гістарычна звязаныя з імі дзяржавы Фінляндыю і Ісландыю, а таксама Грэнландыю і Фарэрскія астравы (з’яўляюцца часткай Даніі). Ва ўжытку ўсе краіны гэтага рэгіёна часам памылкова называюць Скандынавіяй, што няслушна, з прычыны таго, што Ісландыя і Фінляндыя не з’яўляюцца часткай Скандынавіі.

Краіны Паўночнай Еўропы: Данія, Швецыя, Нарвегія і Фінляндыя.

Характэрнай асаблівасцю нацыянальных сцягоў краін Паўночнай Еўропы з’яўляецца выява крыжа, зрушанага ад цэнтра налева.

• Данія — канстытуцыйная манархія, якая выкарыстоўвае парламенцкую сістэму.
  • Грэнландыя — аўтаномны рэгіён у складзе Садружнасць Каралеўства Данія; мае аўтаномны статус з 1979 г.
  • Фарэрскія астравы — аўтаномны рэгіён у складзе Садружнасць Каралеўства Данія; мае аўтаномны статус з 1948 г.
• Ісландыя — парламенцкая рэспубліка; незалежная дзяржава з 1918 г.
• Нарвегія — канстытуцыйная манархія, якая выкарыстоўвае парламенцкую сістэму; незалежная дзяржава з 1905 г.
• Фінляндыя — парламенцкая рэспубліка; незалежная дзяржава з 1917 г.
  • Аландскія астравы— шведскамоўная аўтаномная правінцыя ў складзе Фінляндыі (з 1920 г.)
• Швецыя — канстытуцыйная манархія, якая выкарыстоўвае парламенцкую сістэму.

Дзяржаўная і нацыянальная сімволіка

На дзяржаўных сцягах усіх краін Паўночнай Еўропы намаляваны характэрны крыж, зрушаны ад цэнтра налева. Самым раннім сцягам, на якім з’явіўся такі крыж, з’яўляецца сцяг Даніі.

Данія

• 
  Сцяг Даніі («Данеброг»)
• 
  Герб Даніі
• 
  Лебедзь-шыпун, нацыянальны сімвал Даніі
• 
  Статуя Аж'е Датчаніна ў замку Кронбарг

Ісландыя

• 
  Сцяг Ісландыі
• 
  Герб Ісландыі
• 
  Крэчат, нацыянальны сімвал Ісландыі
• 
  Ф’ялканан, Валадарка гары

Нарвегія

• 
  Сцяг Нарвегіі
• 
  Герб Нарвегіі
• 
  Лось, нацыянальны сімвал Нарвегіі
• 
  Нарвежскі народны касцюм

Фінляндыя

• 
  Сцяг Фінляндыі
• 
  Герб Фінляндыі
• 
  Буры мядзведзь, нацыянальны сімвал Фінляндыі
• 
  Дзева Фінляндыя

Швецыя

• 
  Сцяг Швецыі
• 
  Герб Швецыі («Тры кароны»)
• 
  Лось, нацыянальны сімвал Швецыі
• 
  Маці Свея

Пашпартны і працоўны саюз

Краіны Паўночнай Еўропы (за выключэннем Грэнландыі) утвараюць пашпартны саюз, створаны ў 1954 годзе. Грамадзяне краін-удзельніц саюза могуць свабодна перасякаць межы ўнутры саюза, не прад’яўляючы і нават не маючы пры сабе пашпарт (аднак дакументы, якія пацвярджаюць асобу, мець усё ж неабходна), а таксама працаўладкоўвацца без атрымання дазволу на працу. Цікава, што Нарвегія, у адрозненне ад Даніі, Швецыі і Фінляндыі, не з’яўляецца членам Еўрасаюза.

Тэрміналогія

Тэрмін Паўночная Еўропа ў вышэйзгаданым значэнні (як культурна-геаграфічны рэгіён, звязаны са Скандынавіяй) не варта блытаць з Паўночнай Еўропай у сучасным палітыка-геаграфічным сэнсе (апошні значна шырэйшы ў сваім азначэнні і супрацьпастаўляецца Паўднёвай і Усходняй Еўропе). Так, паводле афіцыйнай класіфікацыі ААН, да Паўночнай Еўропы (англ.: Northern Europe), апроч пералічаных дзяржаў, адносяць краіны Балтыкі (Эстонію, Латвію, Літву), Вялікабрытанію і Ірландыю.

Гл. таксама

• Паўночная Еўропа
• Скандынавія
• Скандынаўскія краіны
• Фенаскандыя

Спасылкі

• Тэма «Краіны Паўночнай Еўропы пасля Другой сусветнай вайны» са зборніка лекцый па дысцыпліне «Найноўшая гісторыя Еўропы і Амерыкі» Архівавана 5 сакавіка 2016.