Кінатэатры Гомеля

Кінатэатры ў Гомелі існуюць з 1911 года^[1]. На 2021 год у Гомелі працуюць 4 кінатэатра, уключаючы 3 кінатэатра, якія падкантрольныя дзяржаўнай структуры КУП «Гомелькінавідэапракат»^[2].

Кінатэатр «Мір»

Гісторыя

Колькасць
кінатэатраў
у розныя гады:

1929	3
1941	5
1989	7
2020	5

У 1911 годзе ў Гомелі адкрыты кінатэатр «Мастацкі» (таксама вядомы як «Тэатр мастацтваў») пры гасцініцы «Савой» (архітэктар С. Шабунеўскі), які меў 3-ярусную залу на 800 месцаў. У 1919 годзе ён быў перайменаваны ў «1-ы Савецкі», а ў 1923 годзе — рэканструяваны і перайменаваны ў кінатэатр імя Калініна.

У 1910-я гады ў доме Цырліна на Румянцаўскай вуліцы (вул. Савецкая) быў адкрыты электрабіёграф Р. Штрэмера (пазней — кінатэатр «Мулен Руж»). У 1919 годзе кінатэатр быў перайменаваны ў «Чырвоную Зорку», а ў 1923 годзе — пасля забойства В. Вароўскага — у кінатэатр імя Вароўскага.

У 1913 годзе ў Гомелі працаваў «электра-тэатр» «Трыумф» на рагу вуліц Румянцаўскай і Траецкай (зараз Савецкая і Сялянская).

У 1910-я гады ў Гомелі таксама працавалі кінатэатры «Мары» і «Новы Ілюзіён» (каля чыгуначнага вакзала, насупраць сённяшняга Палаца культуры чыгуначнікаў імя Леніна)^[3]. У 1919 годзе «Новыі Ілюзіён» быў перайменаваны ў кінатэатр «Інтэрнацыянал».

У 1920-я гады пачалі працаваць новыя кінатэатры: «Інтымны» на вуліцы Базарнай (вул. Трудавая), «Кіно» ў Навабеліцы, летні кінатэатр «1 Мая» (у парку імя Луначарскага), кінатэатр імя Валадарскага (насупраць кінатэатра імя Калініна), «Кіно Гарсавету» (у Вялікай Сінагозе, якая была пабудавана С. П. Румянцавым у 1833 г. Зараз на гэтым месцы — будынак дарожна-будаўнічага каледжу)^[4].

У 1940 годзе ў парку імя Луначарскага адкрыўся кінатэатр «Зорка». Напярэдадні Другой сусветнай вайны ў Гомелі, па статыстычных звестках, функцыянавалі 5 кінатэатраў з агульнай колькасцю 3100 месцаў. У перыяд ваенных дзеянняў усе кінатэатры горада былі разбураныя, а іх тэхнічная база знішчана.

Пасля вызвалення Гомеля кінафільмы дэманстраваліся ў так званых летніх кінатэатрах, у прыстасаваных пад кінатэатры памяшканнях. У лютым 1944 года ў памяшканні чыгуначнага клуба пасля вайны адкрыўся першы гарадскі кінатэатр. У 1948 годзе быў адноўлены кінатэатр імя Калініна (архітэктар Уладзімір Мікалаевіч Вараксін) з 1 залай. ^[5]

У чэрвені 1947 года ў аднапавярховым доўгім будынку на левым баку вуліцы Будзённага (вул. Барыкіна) быў адкрыты Гомельскі дзіцячы кінатэатр. З 1 жніўня 1948 года кінатэатр стаў насіць імя Будзённага, а ў 1958 годзе яго перайменавалі ў «Кастрычнік». Кінатэатр быў зачынены з-за адкрыцця ў 1963 годзе новага аднайменнага двухпавярховага кінатэатра «Кастрычнік» па тыпавому праекту ў цэнтры сквера на правым баку вуліцы Барыкіна.

У лютым 1963 года на Палескай вуліцы адкрыўся кінатэатр «Ракета» з кіназалай на 463 месца.

У 1964 годзе ў гарадскім парку культуры і адпачынку адкрыты спецыялізаваны дзіцячы кінатэатр імя Ісачанкі. З 1988 года ён быў зачынены на рэканструкцыю, а на яго месцы адкрыўся Гомельскі дзяржаўны абласны Палац творчасці дзяцей і моладзі.

У 1969 годзе будынак кінатэатра імя Калініна быў рэканструяваны: пабудаваныя другая кіназала і фае.

На 1989 год у Гомелі было 7 кінатэатраў: шырокафарматныя імя Калініна і «Юбілейны» (адкрыўся ў 1978 годзе), шырокаэкранныя «Кастрычнік», «Мір» (адкрыўся ў 1959 годзе), «Ракета», «Спартак», «Спадарожнік». Кінатэатр імя Калініна быў самым буйным у горадзе, меў 2 кіназалы на 1270 месцаў, па статыстыцы яго штогод наведвала больш за 2 мільёна гледачоў. Другім па памеру быў кінатэатр «Юбілейны» з 2 заламі на 1060 месцаў.

У 1990-я гады зачыніліся гомельскія кінатэатры «Ракета», «Спартак», «Спадарожнік» і «Юбілейны», а з 2002 да 2010 у кінатэатры «Мір» арганізоўваліся толькі відэапаказы, без кінасеансаў. У 2006 годзе спыніла працу малая зала кінатэатра імя Калініна.

У 2008 годзе кінатэатр «Юбілейны» быў здадзены ў арэнду ПУП «Інвестыцыйная кампанія „Капітал-актыў“», якая правяла рэканструкцыю. У кінатэатры была ўсталяваная новая гукавая сістэма і 21-метровы бясшоўны экран. Летам 2010 года кінатэатр «Юбілейны» першы ў Гомелі стаў паказваць фільмы ў 3D. З-за эканамічнага крызісу ў лістападзе 2011 года кінатэатр зачыніўся.

У снежні 2010 года пасля правядзення капітальнага рамонту з’явілася магчымасць прагляду фільмаў у 3D-фармаце ў кінатэатры «Кастрычнік», а ў 2012 годзе і ў кінатэатры «Мір».

У снежні 2014 года на аўтастаянцы ДБК на вул. Аб’язной, 10 адкрыўся першы ў Гомелі Аўтакінатэатр на 25 аўтамабіляў з экранам памерам 5 на 10 метраў. Праз некалькі гадоў кінатэатр спыніў сваю працу.

У лютым 2016 года зала відэацэнтра «Кастрычніцкі» праспекце Кастрычніка была перааснашчана за кошт сродкаў «Гомелькінавідэапракат» і атрымала назву «МініОН»^[6]. 1 лістапада 2020 года кіназала спыніла працу, а праз некалькі тыдняў адкрылася ў былой відэазале кінатэатра імя Калініна.

У 2019 годзе пасля рэканструкцыі адкрыта малая зала кінатэатра імя Калініна, разлічаная на 150 месцаў. У кіназале ўсталяваны сярэбраны экран памерам 12,3 на 5,3 м. Новае абсталяванне кіназалы дазволіла дэманстраваць фільмы ў фарматах 2D і 3D^[7][8].

28 снежня 2018 года будынак кінатэатра «Юбілейны» з дзясятай спробы быў прададзены на аўкцыёне за 250 200 рублей^[9] кампаніі «Эльфента-спорт», якая ў 2019 годзе адкрыла ў ім сямейныя забаўляльны цэнтр з кінатэатрам Misteria Cinema на 135 месцаў^[10].

У красавіку 2020 года на паркоўцы былога аўтарынку «Асаўцы» пачаў працаваць аўтакінатэатр Open air cinema: на плошчы каля 3000 квадратных метраў размешчаны святлодыёдны экран памерам 10 на 4 метры. Гук транслюецца на FM-частаце.

Спіс кінатэатраў Гомеля

У спісе прадстаўлены зачыненыя, існуючыя і будучыя кінатэатры Гомеля. Яны размешчаныя ў алфавітным парадку.

Табліца:

• Назва — назва кінатэатра;
• Адкрыты — дата адкрыцця кінатэатра;
• Закрыты — дата закрыцця для неіснуючых кінатэатраў;
• Архітэктары — імя і прозвішча архітэктараў;
• Адрас — адрас, дзе знаходзіцца кінатэатр;
• Нататкі — дадатковыя тлумачэнні;
• Спасылкі — крыніцы;

Існуючыя

Колерам вылучаныя часова зачыненыя кінатэатры

Назва	Адкрыты	Архітэктары	Адрас	Выява	Нататкі	Спасылкі
Аўтакінатэатр Open air cinema	2020		Аўтастаянка па вул. Давыдаўская, 100		Экран памерам 10 на 7 метраў. Часова не працуе.	[11][12]
Кастрычнік	1963		вул. Барыкіна, 127		1 кіназала на ~200 месцаў. З 2010 пасля рэканструкцыі — лічбавы з фарматам 3D.	[13]
Кінатэатр імя Калініна	1911	Станіслаў Шабунеўскі, Уладзімір Вараксін	вул. Камунараў, 4		3 залы. Самы стары дзеючы кінатэатр Гомеля. Будынак кінатэатра імя Калініна з’яўляецца часткай гасцініцы «Савой», якая захавалася. Да 1919 года — «Мастацкі», з 1919 па 1923 — «1-ы Савецкі». У 1923 атрымаў імя Калініна. У 1947 годзе кінатэатр быў рэканструяваны.	[14][15]
Мір	1959	Зоя Брод	вул. Ільіча, 51/Б		1 кіназала і 2 відэазалы ад 6 да 198 месцаў. З 2002 да 2010 у кінатэатры адбываліся толькі відэапаказы, без кінасеансаў. З 2012 пасля рэканструкцыі — лічбавы ў фармаце 3D.	[16][17]
Містэрыя Сінема	1979	Вольга Ісаеўна Ціхава	вул. Юбілейная, 9		Першы 3D-кінатэатр Гомеля. Да 2019 года — «Юбілейны». Са снежня 2019 года — Misteria Cinema. У 2008 годзе быў рэканструяваны. З 2011 па 2019 годы кінатэатр быў зачынены з-за фінансавага крызісу.	[18][19]

Закрытыя

Назва	Адкрыты	Закрыты	Архітэктары	Адрас	Нататкі	Спасылкі
1 Мая	1920-я	Н/Д		Парк імя Луначарскага	Летні кінатэатр
Аўтакінатэатр	2014	Н/Д		вул. Аб’язная	Аўтакінатэатр на 25 месцаў. Экран памерам 5 на 10 метраў.	[20]
Зорка	1940	Н/Д		Парк імя Луначарскага
Інтымны	1920-я	Н/Д		вул. Базарная
Інтэрнацыянал	1910-я	Н/Д		Каля чыгуначнага вакзала, насупраць цяперашняга Палаца культуры чыгуначнікаў імя Леніна	Да 1919 года — кінатэатр «Новы Ілюзіён»
Кінатэатр Гарсавету	1920-я	Н/Д		Будынак Вялікай Сінагогі (раён сучаснай плошчы Труда)
Кінатэатр імя Будзённага	1947	1961		вул. Барыкіна, 82б	Кінатэатр на 250 месцаў. У 1958 годзе быў перайменаваны ў «Кастрычнік», а праз тры гады зачынены. У 2013 годзе былы будынак «Будзёнага» знеслі з-за пашырэння вуліцы Барыкіна.	[21]
Кінатэатр імя Валадарскага	1920-я	Н/Д		Насупраць кінатэатра імя Калініна
Кінатэатр імя Вароўскага	1910-я	1940-я		вул. Румянцаўская	У 1910-я — электрабіёграф Р. Штрэмера, пазней — кінатэатр «Мулен Руж». У 1919 годзе кінатэатр быў перайменаваны ў «Чырвоную Зорку», а ў 1923 годзе — у кінатэатр імя Вароўскага. Разбураны падчас Другой сусветнай вайны.
Кінатэатр імя Ісачанкі	1964	1988		Парк імя Луначарскага	У 1964 годзе быў перайменаваны ў «Дзіцячы кінатэатр імя А. Л. Ісачанка». На месцы кінатэатра пабудаваны моладзевы цэнтр «Юнацтва».
Кіно	1920-я	Н/Д		Навабеліца
Мары	1910-я	Н/Д
Ракета	1963	1990-я		вул. Палеская, 96А.	У будынку былога кінатэатра працуе кафэ.
Спадарожнік	1983	1990-я		вул. Чарнаморская, 1а	Кіназала на 273 месца.
Спартак	Н/Д	1990-я	Зоя Брод	вул. Савецкая, 66а	У будынку кінатэатра размяшчаецца забаўляльны цэнтр «Plaza».
Трыумф	1913	Н/Д		Вугал вуліц Румянцаўскай і Траецкай