Кіёта

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Кіёта (значэнні).

Кіёта (яп.: 京都市 Кё:то-сі^ⓘ) — горад у Японіі; насельніцтва каля 1,5 млн чал.

Горад Кіёта яп.: 京都市 Герб Сцяг[d] Краіна  Японія Каардынаты 35°01′ пн. ш. 135°45′ у. д.HGЯO Кіраўнік Daisaku Kadokawa[d] Заснаваны 1 красавіка 1889 і 18 лістапада 794[1] Плошча 827,90 км² Водныя аб’екты Kamo River[d], Katsura River[d], Yodo River[d] і Biwako Sosui[d] Насельніцтва ▼1 448 964 чал. (1 кастрычніка 2022)[2] Часавы пояс UTC+9 Тэлефонны код 75 Паштовыя індэксы 600-0000–616-9999[3] і 520-0461–520-0465[4] Афіцыйны сайт city.kyoto.jp (англ.)(яп.) Кіёта на карце Японіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Перыяд Хэян

Старая назва горада — Хэян, Хэян-ке, «сталіца Міры і спакоі»). Горад быў сталіцай Японіі ў перыяд Хэян (794—1192). Насельніцтва ў IX ст. складала каля 100 тыс. чалавек, з іх 10 тыс. — прыдворная арыстакратыя і служкі.

Горад быў закладзены пры імператары Каму ў 793 г. і ў асноўным завершаны да 806 г.

Кіёта, галоўная вуліца, 1891

год

Горад быў пабудаваны на ўзор кітайскай сталіцы Чаньань (перыяд Тан). Уяўляў сабой выцягнуты з поўначы на поўдзень прамавугольнік, падзелены вуліцамі на прамавугольныя кварталы; з поўначы на поўдзень было пракладзена 10 вуліц, з захаду на ўсход — 11. У паўночнай частцы горада размяшчаўся комплекс будынкаў імператарскага палаца. У паўночнай і паўночна-усходняй частцы горада знаходзіліся сядзібы вяльможаў, у паўднёвай сялілася простыя людзі і рамеснікі. Праспект Судзаку дзяліў горад на заходнюю і ўсходнюю частцы. З трох бакоў горад атачалі рэкі; з чацвёртай — горы. З пункта гледжання геомантии, гэта вельмі выгодная пазіцыя.

У сталіцы жылі амаль усе адукаваныя людзі таго часу; менавіта яны стварылі высокую культуру Хэян. Да нашага часу дайшлі шматлікія літаратурныя творы, што належаць да сусветнай класікі і створаныя ў Хэйан-ке. Гэта, першым чынам, раман «Аповесць пра Гэндзі» Мурасакі Сікібу і дзуйхіцу «Запіскі ля падгалоўя» Сэй Сенагон.

Эканоміка

Асноўны прыбытак горада Кіёта складае турызм. На поўначы Кіёта на паўвостраве Танга займаюцца лоўляй рыбы і воднымі перавозкамі, а ў цэнтры — сельскім і лясным гаспадаркамі. Штаб-кватэра сусветна вядомай кампаніі па вытворчасці камп’ютарных гульняў Nintendo размешчаная ў горадзе Кіёта.

Турызм

Горад Кіёта — гэта адно з найбольш папулярных турыстычных месцаў у Японіі, і шматлікія людзі са ўсяго святла прыязджаюць туды на экскурсіі. Нараўне з Накапай Кіёта з’яўляецца ўпадабаным горадам для выпускных вандраванняў пачатковых і малодшых класаў.

Культура і адукацыя

Кіёта лічыцца асноўным культурным цэнтрам Японіі. Падчас Другой сусветнай вайны, калі Японія падверглася грунтоўнаму бамбаванню, Кіёта з 1600 будысцкімі храмамі і 400 сінтаісцкімі кумірнямі, садамі і палацамі не быў закрануты. Кіёцкі ўніверсітэт.

У Кіёта праводзяцца наступныя фэсты: Аой Мацуры (з 544), Гіён Мацуры (з 869), Інэ Мацуры (з эпохі Эдо), Даймондзі Годзан Акурыбі (з 1662) і Дзідай Мацуры (з 1895). Кожны храм уладкоўвае якое-небудзь свята, і шматлікія з іх даступныя для публічнага прагляду.

Найбольш вядомыя наступныя помнікі:

Найбольш вядомыя будыскія храмы

Школа Сінгон

• Ніна-дзі — Стары імператарскі палац Амура — шырокі храмавы комплекс школы сінгон на паўночным захадзе Кіёта;
• То-дзі — храмавы комплекс школы сінгон на поўдні Кіёта
• Дайго-дзі — храм школы сюгэндо (зараз сінгон) у Дайго на поўдні Кіёта

Школы Рындзай (дзэн)

• Кінкаку-дзі — Залаты Павільён на паўночным захадзе Кіёта;
• Рэан-дзі — дзэнаўскі храм на северо-захадзе Кіёта, знакаміты садам камянёў;
• Гінкаку-дзі — Срэбны Павільён; дзэнаўскі храм з хупавым садам на северо-усходзе Кіёта
• Нандзэн-дзі — буйны храмавы комплекс школы рындзай-сю на ўсходзе Кіёта
• Кодай-дзі — школы рындзай-сю на паўднёвым усходзе Кіёта
• Тафуку-дзі — школы рындзай-сю на паўднёвым усходзе Кіёта
• Месін-дзі — комплекс з вялікай колькасці храмаў на паўночным захадзе Кіёта, цэнтр самой вялікай подшколы школы рындзай (дзэн)

  

  Залаты Храм у Кіёта.

• Сюнко-ін — храм рындзай-сю
• Тэнрю-дзі школы риндзай-сю ў Арасіяме (??) на захадзе Кіёта
• Дайкаку-дзі школы рындзай-сю ў Арасіяме на захадзе Кіёта
• Секоку-дзі школы рындзай-сю
• Дайтоку-дзі школы рындзай-сю

Школа Дзедо-сю

• Тыён-ін — храмавы комплекс амідаісцкай школы дзедо-сю з унікальным садам на ўсходзе Кіёта
• Эйкан-да — таксама — Дзэнрын-дзі) храмавы комплекс амідаісцкай школы дзедо-сю з унікальнымі павільёнамі і сажалкай на северо-усходзе Кіёта

Іншыя школы

• Кіёмідзу-дэра — хупавы драўляны храмавы комплекс школы хасо на схіле гары з вадаспадам на юго-усходзе Кіёта;
• Серэн-ін — хупавы храмавы комплекс на ўсходзе Кіёта школы Тэндай-сю
• Ханган-дзі — галоўны храм школы дзеда-сінсю, паасобны на ўсходні і заходні храмы
• Ханэн-ін, храм з вялікім могільнікам і парком на северо-усходзе Кіёта
• Анраку-ін, храм з хупавым садам на северо-усходзе Кіёта

Сінтаісцкія кумірні

Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 688 рус. • англ. • фр.

• Хэйан-дзінгу, імператарская сінтаісцкая кумірня (пабудаваная ў 1895);
• Ясака-дзіндзя

Іншыя культурныя помнікі

• Імператарскі палац Кіёта, рэзідэнцыя імператараў на працягу сотняў гадоў;
• Імператарская віла Кацура;
• Імператарская віла Сюгаку-ин з лепшымі ў Японіі садамі.

Гарады-пабрацімы

• Бостан, ЗША
• Парыж, Францыя
• Кёльн, Германія
• Прага, Чэхія
• Фларэнцыя, Італія
• Кіеў, Украіна
• Сіянь, Кітай
• Гвадалахара, Мексіка
• Чынджу, Рэспубліка Карэя
• Заграб, Харватыя

Гл. таксама

• Кіёцкі пратакол
• Кіёцкае метро

Зноскі

1. (not translated to lzh), (not translated to lzh), (not translated to lzh) 北京 // Nihon Kōki — 日本: 0841. — Т. 3.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11564071'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3090651'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1077029'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q960841'></a>
2. 京都市統計ポータル／推計人口 Праверана 8 кастрычніка 2022.
3. http://www.post.japanpost.jp/cgi-zip/zipcode.php Праверана 6 лістапада 2016.
4. http://www.post.japanpost.jp/zipcode/index.html Праверана 4 лістапада 2017.