| Назва ліка |
Скарачэнне |
Крытэрыі ўключэння |
| Апосталы |
ап. |
Вучні Ісуса Хрыста. Адрозніваюць дванаццаць апосталаў і апосталаў ад сямідзесяці. |
| Бяссрэбранікі |
бясср. |
Хрысціяне, якія праславіліся сваёй бескарыслівасцю, адмовай ад багацця дзеля сваёй веры. Часта да іх адносяць святых, якія мелі дар лячэння і не бралі платы за сваю працу. |
| Дабраверныя |
дбрв. |
Манархі і ўдзельныя князі — за сваё набожнае жыццё, справы па ўмацаванні царквы і веры. |
| Блажэнныя |
блаж., блж. |
Сінанімічная назва юродзівых на Русі, а таксама ўстояная назва некаторых святых, якія дагадзілі Богу тайна, жывучы ў міру, а таксама такіх святых, чыя святасць засведчана не столькі славаю ўласных спраў іх, якія засталіся ў тайне, колькі даказана сведчаннем іншых людзей[1] (св. блж. Еранім Стрыдонскі, Аўгусцін Блажэнны, блажэнная княгіня Вольга, Блажэнная Матрона, блажэнны Мікіта)[2]. |
| Велікамучанікі |
вмч./вмц. |
Мучанікі за веру, якія перанеслі асабліва цяжкія і працяглыя пакуты. |
| Вызнаўцы |
вызн. |
Асобы, якія адкрыта вызнавалі сваю веру падчас ганенняў на хрысціян. У адрозненне ад мучанікаў, вызнаўцамі называюць тых, хто пасля перанесеных пакут заставаўся ў жывых. |
| Мучанікі |
мч./мц. |
Асобы, якія прынялі гвалтоўную смерць за сваю веру. |
| Праведныя |
прав. |
Парафіяне і святары з белага духавенства, якія шануюцца за праведнае жыццё.
Старазапаветныя патрыярхі (Праайцы), якія шануюцца як узоры набожнасці. Бацькі і муж Багародзіцы таксама адносяцца да прабацькоў, але называюцца Богаайцамі (да богаайцоў адносяць і цара Давіда). |
| Прападобнамучанікі |
прпмч./прпмц. |
Мучанікі за веру з ліку манахаў. |
| Прападобныя |
прп. |
Манахі, якія шануюцца за падзвіжніцкае жыццё. |
| Прарокі |
прар. |
Асобы, згаданыя ў Бібліі, якія абвяшчалі народу волю Бога і прапаведавалі на тэрыторыі старажытных Ізраіля і Іўдзеі. Шануюць 18 старазапаветных прарокаў і аднаго новазапаветнага — Іаана Хрысціцеля, які з'яўляецца апошнім святым у гэтым ліку святасці. |
| Роўнаапостальныя |
роўнаап. |
Асобы, якія праславіліся пропаведдзю Евангелля і зваротам народаў у хрысціянства. |
| Свяціцелі |
свц. |
Архірэі, якія праславіліся праведным жыццём і пастырскай дзейнасцю. |
| Свяшчэннамучанікі |
свмч. |
Мучанікі за веру з ліку святароў. |
| Пакутнікі |
|
Асобы, якія прынялі мучаніцкі смерць не за веру[3], магчыма нават ад аднаверцаў (у сілу злосці, вераломства, змовы). Шануецца асаблівы характар іх подзвігу — незласлівасць і непраціўленне ворагам. |
| Цудатворцы |
цуд. і цдтв. |
Святыя, якія праславіліся дарам цудатварэння і заступніцтва ў адказ на малітвы да іх. |
| Юродзівыя |
блж. (асобнага скарачэння няма) |
Падзвіжнікі, якія добраахвотна прынялі на сябе вобраз вар'ятаў. Для такіх асоб характэрны аскетычны лад жыцця, выкрыванне (у тым ліку публічнае) людскіх заган. Гл. таксама блажэнныя. |
