Магнус Габрыэль Дэлагардзі

Магнус Габрыэль Дэлагардзі (15 кастрычніка 1622, Рэвель — 26 красавіка 1686, замак Венгарн) — шведскі дзяржаўны дзеяч, які ўзначальваў урад Карла XI у 1660-80 гадах. Старэйшы сын Якаба Дэлагардзі і Эбы Брагэ. Фаварыт каралевы Крысціны. Першы ўладальнік памесця Марыедаль.

Магнус Габрыэль Дэлагардзі
шведск.: Magnus Gabriel De la Gardie
Lord High Steward of Sweden[d] 1680 — 1684
Папярэднік	Per Brahe the Younger[d]
Marshal of the Realm[d] 1651 — 1653
Папярэднік	Åke Axelsson Natt och Dag[d]
Пераемнік	Adolph John I, Count Palatine of Kleeburg[d]
Lord High Treasurer of Sweden[d] 1652 — 1660
Папярэднік	Gabriel Bengtsson Oxenstierna[d]
Пераемнік	Gustaf Bonde[d]
Lord High Chancellor of Sweden[d] 13 лютага 1660 — 10 чэрвеня 1680
Папярэднік	Erik Axelsson Oxenstierna[d]
старшыня Апеляцыйнага суда Свеаланда[d] 1680 — 1682
Папярэднік	Knut Kurck[d]
Пераемнік	Густаў Адольф Дэлагардзі[d]
Нараджэнне	15 кастрычніка 1622(1622-10-15)[1][2][…] Рэвель, Швецыя[2]
Смерць	26 красавіка 1686(1686-04-26)[2][3][…] (63 гады) Venngarn Castle[d], камуна Сігтуна, лен Стакгольм, Швецыя[2]
Месца пахавання	Варнхемскі кляштар[d]
Род	Дэлагардзі[d]
Бацька	Якаб Понтусан Дэлагардзі[2][4][…]
Маці	Эба Брагэ[d][4]
Жонка	Марыя Еўфрасіння Пфальц-Цвайбрукен-Клеебургская[d][2][5]
Дзеці	Катарына Шарлота Дэлагардзі[d][4], Густаў Адольф Дэлагардзі[d][6], Magnus Gabriel Graf de la Gardie[d] і Q136026436?
Веравызнанне	лютэранства
Адукацыя	Упсальскі ўніверсітэт
Месца працы	Упсальскі ўніверсітэт
Званне	генерал-лейтэнант
Бітвы	Трыццацігадовая вайна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Дэлагардзі.

Дэлагардзі быў адным з найбагацейшых людзей Шведскай дзяржавы. Ён насіў тытулы графа Лескё і рыксмаршала. З 1647 уваходзіў у рыксрад (дзяржаўны савет), генерал-губернатар Ліфляндыі, у 1660—1680 рыксканцлер. Яго жонкай была Марыя Ефрасіння Пфальцкая, сястра караля Карла X.

Граф Магнус Дэлагардзі і яго жонка Марыя Ефрасіння

У знешняй палітыцы ён быў прыхільнікам саюза з Людовікам XIV і ўцягнуў Швецыю ў войны з усімі суседзямі — Рэчай Паспалітай, Расіяй, Брандэнбургам, Даніяй і Брэменам. Вайна з датчанамі складалася асабліва няўдала, расстройства ваенных спраў прымушала падазраваць фінансавыя злоўжыванні.

У 1680 г. кароль Карл XI адправіў свайго дзядзьку Дэлагардзі ў адстаўку і даручыў правесці праверку яго дзяржаўных мерапрыемстваў. Каб пераадолець фінансавы крызіс, новы саветнік караля Юхан Юленшэрна ініцыяваў рэдукцыю (канфіскацыю дваранскіх латыфундый), ад якой больш за ўсё пацярпела сямейства Дэлагардзі.

Дэлагардзі славіўся сваёй вучонасцю і лістаўвася з многімі еўрапейскімі знакамітасцямі. Дзякуючы яго ініцыятыве і садзейнічанню ўзнікла Калегія старажытнасцей. У 1669 годзе Дэлагардзі перадаў у дар Упсальскаму ўніверсітэту сваю калекцыю рукапісаў, якая ўключае Малодшую Эду і Сярэбраны кодэкс — пераклад Евангеллі на гоцкую мову біскупа Вульфілы.

Зноскі

1. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. Magnus Gabriel De la Gardie — 1917.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971'></a>
3. Magnus Gabriel Greve De la Gardie // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
4. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
5. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
6. Elgenstierna G. Magnus Gabriel De la Gardie // Den introducerade svenska adelns ättartavlor — Norstedts förlag, 1926. — Т. 2. — С. 226–227. — 885 с.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1555420'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110246590'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1753313'></a>