Мортэн Мельдаль

Мортэн Петэр Мельдаль (дацк.: Morten Peter Meldal; нар. 16 студзеня 1954(1954-01-16)^[1], Капенгаген) — дацкі хімік, прафесар хіміі ў Капенгагенскім універсітэце^[8]. Найбольш вядомы дзякуючы распрацоўцы рэакцыі азід-алкінавага цыкледалучэння^[9][10] адначасова, але незалежна ад Валерыя Фокіна і Карла Бары Шарплеса^[11]. У 2022 годзе поруч з Каралін Бертоцы і Шарплесам быў уганараваны Нобелеўскай прэміяй у галіне хіміі за паляпшэнне таргетынгу супрацьракавых прэпаратаў, базуючыся на выкарыстанні клік-хіміі і біяартаганальных рэакцый^[12][13]. Было адзначана, што навуковец заклаў аснову для функцыянальнай формы хіміі, званай клік-хіміяй, у якой малекулярныя будаўнічыя блокі хутка і эфектыўна злучаюцца^[10].

Мортэн Мельдаль
Дата нараджэння	16 студзеня 1954(1954-01-16)[1] (71 год)
Месца нараджэння	Капенгаген, Капенгаген, Капенгаген[d], Данія, Каралеўства Данія
Грамадзянства	Каралеўства Данія[2]
Род дзейнасці	хімік, біяхімік, даследчык
Месца працы	Дацкі тэхнічны ўніверсітэт[3] Laboratory of Molecular Biology[d][3] Капенгагенскі ўніверсітэт[3] Carlsberg Laboratory[d][3] Капенгагенскі ўніверсітэт[4][3] H. C. Ørsted Gold Medal[d][5]
Альма-матар	Дацкі тэхнічны ўніверсітэт (1 чэрвеня 1982)[6]
Член у	Дацкая каралеўская акадэмія навук[d][7]
Узнагароды	прэмія імя Ральфа Гіршмана ў галіне пептыднай хіміі[d] (2009) прэмія імя Элен і Нільса Б’ерум[d] (1997) Vincent du Vigneaud Award[d] (2011) Clarivate Citation Laureate[d] (2019)
Сайт	curis.ku.dk/portal/en/pe…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зноскі

1. Navne // Kristeligt Dagblad — Danmark: 2004. — ISSN 0904-6054 Праверана 8 студзеня 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q35'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1433145'></a>
2. https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2022/meldal/facts/ Праверана 5 кастрычніка 2022.
3. https://chem.ku.dk/ansatte/alle/?pure=en%2Fpersons%2Fmorten-peter-meldal(1e2eefb3-1cc1-4626-8565-a83631fc05fd)%2Fcv.html
4. ORCID Registry — 2012. Праверана 12 студзеня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508757'></a>
5. https://snu.dk/h-c-oersted-medaljen/
6. (unspecified title) Праверана 26 сакавіка 2019.
7. http://www.royalacademy.dk/da/Members/Meldal-Morten
8. «Morten Meldal is the new professor in nanochemistry» Архівавана 12 студзеня 2021.. Nano-Science Center.
9. Tornøe, C.W. and Meldal, M. (2001). «Peptidotriazoles: Copper(I)-catalyzed 1,3-dipolar cycloadditions on solid-phase». In: Lebl, M., Houghten, R.A. (Eds.), American Peptide Society and Kluwer Academic Publishers, San Diego — С. 263—264.
10. «Стварэнне лекаў, палімераў і новых матэрыялаў. Чым нам дапаможа „клік-хімія“, за якую сёлета далі Нобелеўку?» Наша Ніва.
11. Rostovtsev, Vsevolod V.; Green, Luke G; Fokin, Valery V.; Sharpless, K. Barry (2002). «A Stepwise Huisgen Cycloaddition Process: Copper(I)-Catalyzed Regioselective „Ligation“ of Azides and Terminal Alkynes». Angewandte Chemie International Edition. 41 (14): 2596—2599. doi:10.1002/1521-3773(20020715)41:14<2596::aid-anie2596>3.0.co;2-4. PMID 12203546
12. «Нобелеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за новы метад звышхуткага сінтэзу малекул». Радыё Свабода.
13. «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022». The Nobel Prize.