Мікалай Нілавіч Бурдэнка

Мікалай Нілавіч Бурдэнка (26 красавіка (8 мая) 1876, вёска Каменка, Ніжнеломаўскі павет, Пензенская губерня, Расійская Імперыя — 11 лістапада 1946, Масква, СССР) — рускі і савецкі хірург, заснавальнік расійскай нейрахірургіі. Выпускнік, пазней прафесар Юр’еўскага універсітэта. Ганаровы член Лонданскага каралеўскага таварыства хірургаў і Парыжскай акадэміі хірургіі.

Мікалай Нілавіч Бурдэнка
Николай Нилович Бурденко
Дата нараджэння	22 мая (3 чэрвеня) 1876[1]
Месца нараджэння	Каменка, Ніжнеломаўскі павет[d], Пензенская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	11 лістапада 1946(1946-11-11)[2][3] (70 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[2]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	нейрахірург, ваенны, пісьменнік-дакументаліст, хірург, палітык
Навуковая сфера	нейрахірургія
Месца працы	Тартускі ўніверсітэт Маскоўскі інстытут нейрахірургіі[d] МДУ
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук і доктар навук[d]
Навуковае званне	спіс правадзейных членаў АН СССР[d] прафесар прафесар[d] акадэмік АН СССР[d]
Альма-матар	ТДУ Imperial Tomsk University[d] медыцынскі факультэт Юр’еўскага ўніверсітэта (1906) Імператарскі Дэрпцкі ўніверсітэт
Вядомыя вучні	Q109485124? і Серафіма Сямёнаўна Брусава
Вядомы як	савецкі хірург, заснавальнік расійскай нейрахірургіі
Партыя	КПСС
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт Burdenko Commission[d][4]
Узнагароды	Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У якасці ўрача прымаў удзел у Першай сусветнай вайне, дзе выявіў сябе як буйны арганізатар медыцынскай службы рускай арміі. З 1937 — галоўны хірург-кансультант Савецкай Арміі. Арганізатар і першы прэзідэнт Акадэміі медыцынскіх навук СССР (з 1944). Навуковая і арганізацыйная дзейнасць Бурдэнка ахоплівае шэраг буйнейшых раздзелаў хірургіі і сумежных з ёй абласцей: распрацоўка пытанняў патагенезу і лячэння шоку; вывучэнне працэсаў у нервовай сістэме пры аперацыйным умяшанні і вострых траўмах; даследаванне мазгавых з’яў пры пухлінах і траўмах ЦНС; працы па ваенна-палявой хірургіі.

Метады аперацый, названыя імем Бурдэнкі

Вядомыя метады правядзення хірургічных аперацый, названыя імем Бурдэнкі^[5]:

Метад Бурдэнкі — закрыццё пашкоджання ў сценцы верхняга сагітальнага сінуса з выкарыстаннем лоскута з вонкавага лістка цвёрдай абалонкі галаўнога мозгу.

Васкулярызацыя печані па Бурдэнка — падшыванне вялікага сальніка да фібрознай абалонкі печані для паляпшэння яе кровазабеспячэння.

Аперацыя Бурдэнкі -

1. Пры пашкоджанні плечавага спляцення: накладанне анастамозу паміж дыяфрагмальным і скурна-цягліцавым або сярэднім нервам
2. Ампутацыя пашкоджанай анаэробнай інфекцыяй канечнасці без накладання жгута, з перавязкай сасудаў на месцы перасячэння косці і пакіданнем раны адкрытай.
3. Ампутацыя канечнасці c гемастазам сасудзістай сеткі нерваў (апрацоўкай куксы нерва 5 % растворам фармаліну ці 96 % спіртам) для папярэджання боляў.

Зноскі

1. Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199'></a>
2. Бурденко Николай Нилович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1971. — Т. 4 : Брасос — Веш. — С. 122. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
3. Nikolai N. Burdenko // Base biographique — BIU Santé.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q867925'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q105958830'></a>
4. Nuremberg Trials Project — 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q78909371'></a>
5. Медыцынскі слоўнік