Нагасакі (прэфектура)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Нагасакі.

Нагаса́кі (яп.: 長崎県 Нагасакі-кэн) — прэфектура у Японіі, размешчаная на заходнім узбярэжжы вострава Кюсю і на шматлікіх прыбярэжных астравах — Цусіма, Хірадасіма, групах астравоў Гато і Ікі. Плошча прэфектуры складае 4 105,47 км²,^[1] насельніцтва — 1 407 904 чалавека (1 кастрычніка 2012)^[2], шчыльнасць насельніцтва — 342,93 чал./км². Адміністрацыйны цэнтр — горад Нагасакі.

Прэфектура Нагасакі на карце Японіі Карта прэфектуры Нагасакі
Размяшчэнне
Краіна	Японія
Рэгіён	Кюсю
Востраў	Кюсю
Каардынаты	32°58′ пн. ш. 129°48′ у. д.HGЯO
Інфармацыя
Адміністрацыйны цэнтр	Нагасакі
ISO 3166-2:JP	JP-42
Статыстыка
Плошча	4 105,47 км² (36-я)
% вады	8,5 %
Насельніцтва	(на 1 кастрычніка 2012)
Усяго	1 407 904 чалавека (27-я)
Шчыльнасць	342,93 чал./км²
Паветаў	4
Муніцыпалітэтаў	21
Сімволіка
Сцяг прэфектуры
Эмблема прэфектуры
Дрэва	Chamaecyparis pisifera
Кветка	Rhododendron serpyllifolium
Птушка	Мандарынка (Aix galericulata)
Адміністрацыя
Губернатар	Ходо Накамура
Афіцыйны сайт (яп.)

Кароткія звесткі

У прэфектуры Нагасакі пражывае найбуйнейшая ў Японіі хрысціянская абшчына.

Прэфектура Нагасакі размешчана ў заходняй частцы Японскага архіпелага, у паўночна-заходняй частцы вострава Кюсю. Адлегласць да сталіцы краіны Токіа складае 1400 км. Прэфектура мае выхад да Усходне-Кітайскага мора. Яе плошча складае звыш 4 100 км². Большую частку прэфектуры займаюць паўвостравы, меншую частку — аддаленыя астравы. Плошча паўастраўной часткі складае 55 % ад агульнай плошчы прэфектуры. Найбуйнейшымі паўвостравамі з’яўляюцца Кітамацуўра, Нісісанагі, Сімабара і Нагасакі. У цэнтры паўастраўной часткі пралягае заходняе адгалінаванне вулканічнай грады Тара, найвышэйшым пунктам якой з’яўляецца аднайменная гара Тара (1076 м). Да аддаленых астравоў прэфектуры адносяцца Ікі і Цусіма, размешчаныя ў Карэйскім праліве, а таксама Хірадо і Гато, размешчаныя ва Усходне-Кітайскім моры^[3].

Прэфектура Нагасакі была ўтворана на месцы былых правінцый Ікі, Цусіма і заходняй часткі правінцыі Хідзэн. Гістарычна гэтыя землі выконвалі ролю японскага акна ў развіты свет. Геаграфічная блізкасць да мацерыка абумовіла іх характар транзіцёра карэйскіх, кітайскіх і еўрапейскіх цывілізацыйных дасягненняў у Цэнтральную Японію. У сярэднявечча на землях прэфектуры існавалі буйныя міжнародныя порты Хірада і Нагасакі. У 17 — 19 стст. востраў Дэдзіма быў адзіным легальным месцам кантактаў японцаў з еўрапейцамі. Менавіта адтуль пачалася вестэрнізацыя краіны. У найноўшыя часы прэфектура стала апорай Імператарскага флоту, што спрыяла развіццю мясцовага суднабудавання і вугальнай прамысловасці. Гарады Нагасакі і Сасеба ператварыліся ў адны з самых буйных урбаністычных цэнтраў рэгіёна^[3].

З 1950-х гг. аснова гаспадаркі прэфектуры — традыцыйнае суднабудаванне, рыбалоўства, сельская гаспадарка і турызм. Аддаленасць Нагасакі ад палітычных і эканамічных цэнтраў краіны з’яўляецца прычынай адставання развіцця сельскай мясцовасці. Прэфектура займае 2-е месца ў Японіі па вылаве рыбы і морапрадуктаў. Доля вылаву буйнымі і сярэднімі кампаніямі складае 70 %, хоць яны складаюць толькі 10 % ад агульнай колькасці ўсіх рыбацкіх прадпрыемстваў прэфектуры. Асноўнай галіной сельскай гаспадаркі з’яўляецца тэрасавае земляробства. Вырошчваюць пераважна бульбу, батат, мандарыны, ячмень. Рысаводства развіта слаба з-за непрыдатнасці рэльефу^[3].

Насельніцтва прэфектуры Нагасакі паступова скарачаецца. У 1960 годзе яно складала каля 1,76 млн чалавек, у 1970 годзе — 1,57 млн, у 1980 годзе — 1,59 млн, у 1995 годзе — 1,54 млн чалавек. Паводле перапісу 2005 года ў прэфектуры пражывала 1,47 млн чалавек. Рэзкае скарачэнне насельніцтва мае месца на аддаленых астравах прэфектуры, якія да закрыцця вугальных шахт у 1970-х гадах былі цэнтрамі вугальнай прамысловасці. На гэтым фоне назіраецца частковы дэмаграфічны рост у населеных пунктах, якія прылягаюць да гарадоў Нагасакі і Сасеба, у горадзе Омура, дзе працуе аэрапорт Нагасакі, турыстычным цэнтры Сімабара, а таксама горадзе Сайкай, дзе размешчана цеплавая электрастанцыя^[3].

Сімволіка

Эмблема была ўведзена 1 красавіка 1991 года. Яна ўяўляе сабой стылізаваную літару «N», а сіні колер эмблемы сімвалізуе мора і неба прэфектуры^[4]. Сцяг прэфектуры быў зацверджаны 30 жніўня 1991 года.

Кветкай прэфектуры абралі рададэндран (Rhododendron kiusianum, 1982) і камелію (1966). Птушкай абралі ў 1966 годзе мандарынку. Таксама ў 1966 годзе былі абраны жывёла і дрэва прэфектуры — плямісты алень і гарохавы кіпарыс^[4].

Геаграфія

Каля паловы тэрыторыі прэфектуры Нагасакі складаюць астравы.

Паўвостравы:

• Паўвостраў Кітамацуўра
• Паўвостраў Нагасакі
• Паўвостраў Нісісанагі
• Паўвостраў Сімабара

Астравы:

• Астравы Гато
• Востраў Ікі
• Востраў Хасіма
• Востраў Хірада
• Востраў Цусіма

Горы:

• Гара Ундзен (1483 м)
• Гара Тара (1076 м)
• Гара Куніяма (776 м)
• Гара Ядатэ (649 м)

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

У прэфектуры Нагасакі размешчана 13 гарадоў і 4 паветы (8 пасёлкаў).

Гарады

Спіс гарадоў прэфектуры:

Гато; Ікі; Ісахая; Мацуўра; Мінамісімабара; Нагасакі; Омура;

Сайкай; Сасеба; Сімабара; Ундзен; Хірада; Цусіма;

Паветы

Пасёлкі па паветах:

Нісісаногі; Нагаё; Тогіцу; Хігасісаногі; Каватана; Хасамі; Хігасісаногі;

Кітамацуўра; Одзіка; Садза; Мінамімацуўра; Сінкамігато;

Зноскі

1. Плошча ўказваецца паводле даных сайта Geospatial Information Authority of Japan (яп.) з улікам змен, апублікаваных 1 кастрычніка 2011 года.
2. 世帯数と推計人口の推移 (яп.)  (нявызн.) ?. Адміністрацыя прэфектуры Нагасакі (1 кастрычніка 2012). — Насельніцтва прэфектуры Нагасакі. Праверана 26 кастрычніка 2012.
3. Исии Ясуёси, Садаката Митиаки. Префектура Нагасакі // Энциклопедия Ниппоника: в 26 т. 2-е издание. — Токио: Сёгакукан, 1994—1997.
4. 全国知事会ホームページ (яп.)  (нявызн.) ?(недаступная спасылка). National Governors' Association. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2012. Праверана 13 чэрвеня 2010.