Нацыянальная галерэя (Прага)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Нацыянальная галерэя.

Нацыянальная галерэя ў Празе (чэшск.: Národní galerie v Praze) — дзяржаўная арганізацыя, у распараджэнні якой знаходзяцца найбуйнейшыя калекцыі выяўленчага і прыкладнога мастацтва ў Чэхіі.

Нацыянальная галерэя ў Празе
Лагатып
Заснаваны	1949
Адкрыты	5 лютага 1796
Месцазнаходжанне	Прага
Наведвальнікі	712 619 чал. (2016) 282 800 чал. (2020)[1]
Памеры фонду	398 528[2], 399 621[2], 2 670[2] і 3 512[2]
ngprague.cz (чэшск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Базіліка Св. Георгія — аддзел Нацыянальнай галерэі. Фасад арх. Франчэска Караці. перыяд барока

Утворана ў 1949 годзе зліццём некалькіх раней створаных галерэй. Экспазіцыі Нацыянальнай галерэі размяшчаюцца ў некалькіх гістарычных будынках і палацах у Празе і за яе межамі, найбуйнейшы з якіх — Выставачны палац (чэшск.: Veletržní Palác).

Гісторыя

Гісторыя галерэі пачалася 5 лютага 1796 года, калі групай патрыятычна настроеных чэшскіх арыстакратаў і адукаваных інтэлектуалаў з сярэдняга класа было створана Таварыства патрыятычных сяброў мастацтва для асветы і прылучэння да мастацтва насельніцтва. Таварыства заснавала дзве арганізацыі — Акадэмію мастацтваў і Галерэю, адкрытую для наведванняў гараджан. Менавіта яна стала папярэдніцай сучаснай Нацыянальнай галерэі.

У 1902 годзе Таварыства арганізавала Галерэю сучаснага мастацтва Чэшскага каралеўства, у якую ўвайшла калекцыя, падораная імператарам Францам Іосіфам I.

У 1918 годзе калекцыя Таварыства стала галоўным мастацкім зборам Чэхаславакіі.

У 1942 годзе да Галерэі, якая звалася тады Чэшска-Мараўская земская галерэя, былі далучаны калекцыі расфармаванай Галерэі сучаснага мастацтва Чэшскага каралеўства.

Законам 1949 года была ўтворана Нацыянальная галерэя ў Празе. У збор увайшлі таксама графічныя калекцыі Нацыянальнага музея і Універсітэцкай бібліятэкі.

Галоўныя аддзелы і будынкі Нацыянальнай галерэі

Старамесцкая плошча. Палац Кінскіх каля гатычнага Тынскага сабора

Калекцыя галерэі размешчана ў некалькіх будынках:

• Кляштар Св. Агнэсы Чэшскай (чэшск.: Klášter sv. Anežky České) — сярэднявечнае мастацтва Багеміі і цэнтральнай Еўропы
• Палац Кінскіх (чэшск.: Palác Kinských) — чэшскія пейзажы 17—20 стагоддзяў
• Палац Штэрнберг (чэшск.: Šternberský palác) — еўрапейскае мастацтва з часоў Антычнасці да эпохі барока
• Палац выставак (чэшск.: Veletržní Palác) — мастацтва з XIX стагоддзя да нашых дзён
• Манеж Вальдштэйн (чэшск.: Valdštejnská jízdárna) — зменныя экспазіцыі

• 
  Базіліка Святога Георгія, фасад. арх. Ф. Караці. 17 стагоддзе.
• 
  Манеж палаца Вальдштэйн
• 
  Гатычны кляштар Св. Агнэсы Чэшскай, Прага.
• 
  Палац Штэрнберг са скульптурай Бары ў дворыку.
• 
  Замак Збраслаў
• 
  Дом Ля Чорнай Мадоны
• 
  Прага, Вялікі палац
• 
  Інтэр'ер Вялікага палаца

Галерэя

Сярэднявечча і протарэнесанс

• 
  Св. Георгій са Зміем, 1470
• 
  Св. Агнэса (Анежка), 1482
• 
  Святыя Себасцьян, Лейнхарт, Кацярына
• 
  Пакутніцтва Св. Себасцьяна, 1551
• 
  Ян Госарт.
  Евангеліст Лука піша абраз Багародзіцы (каля 1520)
• 
  Тэадорык.
  Св. Еранім (каля 1370)
• 
  Альбрэхт Дзюрэр.
  Свята пацерак (1506)
• 
  Майстар Тржэбаньскага алтара.
  Уваскрэсенне Хрыста (каля 1380—1390)

Скульптура

• 
  Сярэднявечная капітэль
• 
  Гатычная Мадонна з дзіцем з Крумлава
• 
  Тымпан - Багародзіца на троне
• 
  Скульптар Брокоф. Херувім з распяццем Хрыста

Барока

• 
  Рубенс, пакутніцтва Святога Тамаша.
• 
  Ян Купецкі, аўтапартрэт, 1711
• 
  Хасэ дэ Рыбера, Св. Еранім
• 
  К. Шкрэта, Дзідона і Эней, 1670

Нацюрморт

• 
  Карнеліс Гейсбрэхтс, нацюрморт 1663
• 
  Георг Флегель, 1635
• 
  Якаб ван Эс, 17 стагоддзе

Імпрэсіянізм, постімпрэсіянізм

• 
  Добры дзень, спадар Гаген, 1889
• 
  Поль Сезан, Жа дэ Буфан, 1887
• 
  Тулуз-Латрэк, Танцы ў Мулен Руж
• 
  Рэнуар, Закаханая пара.

Літаратура

• "Национальная галерея (в Праге)". БСЭ. 3-е издание.