Нацыянальны цэнтр сучасных мастацтваў Беларусі

Нацыянальны цэнтр сучасных мастацтваў Рэспублікі Беларусь (НЦСМ) — дзяржаўная ўстанова культуры змешанага тыпу, якая падпарадкоўваецца Міністэрству культуры Рэспублікі Беларусь. Установа размяшчаецца ў Мінску па двух адрасах: па вул. Някрасава, 3 і па пр. Незалежнасці, 47.

Нацыянальны цэнтр сучасных мастацтваў Рэспублікі Беларусь
Лагатып
Заснаваны	1 кастрычніка 2015
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Беларусь, Мінск: вул. Някрасава, 3; пр. Незалежнасці, 47
ncsm.by
Медыяфайлы на Вікісховішчы

НЦСМ мае статус шматфункцыянальнай структуры, задача якой — весці актыўную дзейнасць, накіраваную на развіццё і папулярызацыю айчыннага сучаснага мастацтва, яго інтэграцыю ў сусветны мастацкі кантэкст, комплекснае развіццё і прасоўванне эксперыментальных накірункаў у розных відах мастацтва (выяўленчым, тэатральным, музычным, дызайне, камп’ютарнай графіцы і інш.)^[1].

Гісторыя

НЦСМ быў створаны 1 кастрычніка 2015 года шляхам зліцця дзвюх арганізацый^[1]:

• Дзяржаўная ўстанова культуры «Творчыя Майстэрні „Цэнтр Сучасных Мастацтваў“» (дзейнічала з 2011 года);
• Дзяржаўная ўстанова «Музей сучаснага выяўленчага мастацтва» (дзейнічала з 1998 года).

Установы-папярэднікі вялі актыўную дзейнасць да аб’яднання. Музей сучаснага выяўленчага мастацтва з 2010 года правёў некалькі буйных міжнародных акцый: выстаўку маладых беларускіх мастакоў «БелАРТ.By» у Маскве (2010), нацыянальны павільён Рэспублікі Беларусь на 54-й Венецыянскай біенале сучаснага мастацтва (2011), спецыяльныя праекты на 4-й (2011) і 5-й (2013) Маскоўскіх біенале сучаснага мастацтва^[1].

Творчыя Майстэрні «Цэнтр Сучасных Мастацтваў» у 2012 годзе арганізавалі і правялі «Першую трыенале сучаснага мастацтва». У 2014 годзе сумеснымі намаганнямі Майстэрняў і Музея была рэалізавана Рэспубліканская выстаўка «Avant-gARte: ад квадрата да аб’ектa» у рамках Чэмпіянату свету па хакеі. За гэты праект калектыў Цэнтра стаў лаўрэатам спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам мастацтва і культуры 2014 года^[1].

Ужо ў статусе НЦСМ быў ажыццёўлены спецыяльны праект на 56-й Венецыянскай біенале (2015) і Рэспубліканская выстаўка сучаснага мастацтва «Вяртанне вобраза. Да 130-годдзя Марка Шагала» (2017)^[1].

Фонды і выставачная дзейнасць

НЦСМ захоўвае ў фондзе больш за 5 тысяч твораў беларускага і замежнага мастацтва другой паловы XX—XXI стагоддзя. На аснове фондавых калекцый ствараюцца новыя выставачныя праекты (напрыклад, «Плюс/мінус 100», «Па-за прасторай», «Сузор’е вандроўніка» ў 2023 годзе)^[1].

НЦСМ на праспекце Незалежнасці, 47

Асноўныя кірункі дзейнасці ўключаюць правядзенне выставак, культурна-асветніцкую, навукова-даследчую і музейную работу, а таксама міжнароднае супрацоўніцтва. Арганізоўваюцца персанальныя і калектыўныя выставы мастакоў («Ад піктарыалізму да канцэптуалізму», «Пераадоленне» і інш.), выставы па выніках конкурсаў і пленэраў (напрыклад, «Нацыянальная прэмія ў галіне выяўленчага мастацтва 2023»)^[1].

Штогод праводзяцца^[1]:

• Міжнародны фестываль тэкстыльнага мастацтва «ТэкСтыльны букет»;
• Выстаўка «Джаз! Каты! Вясна!»;
• Спецыяльныя навагоднія праекты.

У рамках выставак праходзяць куратарскія экскурсіі, сустрэчы з удзельнікамі праектаў (артыст-токі) і майстар-класы з мастакамі^[1].

Тэатральнае і музычнае мастацтва

НЦСМ арыентуецца на працу з невялікімі эксперыментальнымі формамі перфарматыўнага мастацтва. Упершыню ў Беларусі тут быў распачаты фестываль вулічных тэатраў^[1].

У цэнтры праходзяць спектаклі сучасных беларускіх тэатральных груп (тэатр Ганны Сулімы, плэйбэк-тэатр «Свой дах», студыя «Akter.by»), арганізуюцца творчыя вечары і музейныя святы. Пляцоўка на вуліцы Някрасава, 3 актыўна працуе з дзіцячай аўдыторыяй, прапаноўваючы лялечныя спектаклі і светлавыя шоу для дашкольнікаў і школьнікаў^[1].

Адукацыя

Адукацыйная дзейнасць цэнтра вядзецца ў розных фарматах. Рэалізуюцца праекты для рознай аўдыторыі^[1]:

• курс «АРТ-Азбука» для дзяцей і дарослых;
• творчыя майстар-класы для сямейнага наведвання;
• круглыя сталы, лекцыі, варкшопы.

Дырэктары:

Дырэктары

• 2015—2017 — Наталля Васілеўна Шаранговіч, мастацтвазнаўца;
• з мая 2018 — Сяргей Яўгенавіч Крыштаповіч, мастак.