Оўлу

Оўлу (фінск. Oulu, швед. Uleåborg — Улеабарг) — шосты паводле велічыні горад Фінляндыі, адміністрацыйны цэнтр ляні Оўлу. Знаходзіцца на паўднёвым захадзе краіны, пры ўпадзенні ракі Оўлуёкі ў Батнічны заліў Балтыйскага мора. Заснаваны ў 1605 годзе, Оўлу — самы стары горад у Паўночнай Фінляндыі.

Оўлу фінск.: Oulu[1] Герб[d] Сцяг Краіна  Фінляндыя[2] Каардынаты 65°00′51″ пн. ш. 25°28′19″ у. д.HGЯO Кіраўнік Ari Alatossava[d] Заснаваны 1605 Першая згадка 1327 Плошча 2 972,44 км² (1 студзеня 2023)[3] Вышыня цэнтра 8 м[4] Водныя аб’екты Bothnian Bay[d], Рака Оўлуёкі і Kiiminkijoki[d] Насельніцтва ▲214 814 чал. (29 лютага 2024)[5] Часавы пояс UTC+2 і UTC+03:00 Тэлефонны код 8 Паштовыя індэксы 90100–90420, 90460–90940, 91200, 91240–91310 Аўтамабільны код O Афіцыйны сайт ouka.fi (фін.) Оўлу на карце Фінляндыі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

8 красавіка 1605 года шведскі кароль Карл IX загадаў заснаваць паселішча насупраць замка, пабудаванага ў 1590 годзе. У 1610 годзе паселішча атрымала статус горада.

Насельніцтва

Насельніцтва горада складала амаль 194 тысячы чалавек (2014), з якіх 48,9 % — жанчыны, 51,1 % — мужчыны. На працягу апошніх гадоў Оўлу — адзін з найбольш хутка растучых гарадоў Фінляндыі.

Год Колькасць 1999 117 670 [6] 2000 120 753 [6] 2001 123 274 [6] 2002 124 588 [6] 2003 125 928 [6] 2004 127 226 [6] Год Колькасць 2005 128 962 [6] 2006 130 178 [6] 2007 131 585 [6] 2008 137 061 [6] 2009 139 133 [6] 2010 141 671 [6] Год Колькасць 2011 143 909 [6] 2012 190 847 [6] 2013 193 798 [6] 2014 196 291 [6] 2015 198 525 [7][6] 2016 200 526 [8][6] Год Колькасць 2017 201 810 [6] 2023 214 633 [9] 2024 214 814 [5]

Культура

У 2011 годзе Оўлу быў намінаваны на імя культурнай сталіцы Еўропы.

Музеі

• Аўтамабільны музей. У экспазіцыі аўтамабілі, год выпуску якіх пачынаецца з 1910 года. Таксама ў музеі ёсць старыя матацыклы, прыклады матораў і розныя макеты.
• Батанічны музей. Гэты музей належыць універсітэту Оўлу. У музеі сабраны розныя навуковыя калекцыі. Агулам іх амаль што пяцьсот тысяч.
• Геалагічны музей.
• Заалагічны музей..
• Музей «Дом марака» Архівавана 11 лютага 2014..
• Музей мастацтваў ці Oulun taidemuseo.

  

  Музей мастацтваў Оўлу

Тэатр

Адукацыя

Першая школа ў Оўлу адкрыта ў 1612 годзе, праз два гады пасля атрымання статуса горада.

• Універсітэт Оўлу
• Універсітэт прыкладных навук у Оўлу (Oulu University of Applied Sciences)

Славутасці

• Кафедральны сабор Оўлу

Транспарт

Гарадскі транспарт

Гарадскі транспарт Оўлу складаецца аўтобусаў, трамвайнага і тралейбуснага руху няма.

Чыгунка

Чыгуначная станцыя Оўлу

Праз Оўлу праходзіць чыгунка, горад з'яўляецца чыгуначным вузлом.

Кірункі

• Хельсінкі
• Рованіемі
• Каяні
• Кемі

Аэрапорт

Аэрапорт Оўлу

Аэрапорт Оўлу (IATA: OUL, ICAO: EFOU) (фінск. Oulun lentoasema) знаходзіцца за 6 км ад цэнтра горада.

Кірункі

• Аэрапорт Хельсінкі-Вантаа
• Рыга
• Капенгаген
• Аэрапорт Стакгольм-Арланда

Гарады-пабрацімы

•  Alta^[d], Нарвегія (1948)^[10]
•  Адэса, Украіна (1957)^[11][10]
•  Архангельск, Расія (1993)^[10][12]
•  Астана, Казахстан (2013)^[10]
•  Будэн, Швецыя^[10]
•  Бурса, Турцыя (1978)^[10]
•  Гале, Германія (1968)^[10]
•  Кранштат, Расія (1991)^[10][12]
•  Леверкузен, Германія (1968)^[10]
•  Матагальпа, Нікарагуа (1986)^[13][14]
•  Матэра, Італія (2010)^[10]
•  Сігетсентміклаш, Венгрыя (1992)^[10]
•  Ханчжоу, Кітай (2010)^[10]
•  Шыяфак^[d], Венгрыя (1978)^[10]

Зноскі

1. https://www.kuntaliitto.fi/kunnat/oulu Праверана 28 сакавіка 2021.
2. archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049'></a>
3. Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 — MML.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q979330'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q117800624'></a>
4. https://it-ch.topographic-map.com/map-8wpn14/Oulu/?zoom=19&center=65.01393%2C25.47201&popup=65.014%2C25.47196
5. Finland's preliminary population figure was 5,608,218 at the end of February 2024 — Statistics Finland.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q798557'></a>
6. Kaupunkien ja kuntien lukumäärät ja väestötiedot — Association of Finnish Municipalities. Праверана 15 лютага 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11894857'></a>
7. Population structure — ISSN 1797-5379; 1797-5387; 1797-5395

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27131416'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27131655'></a>
8. http://pxnet2.stat.fi/PXWeb/pxweb/en/StatFin/StatFin__vrm__vaerak/statfin_vaerak_pxt_022.px/?rxid=49d056e8-910e-4748-be5c-5cd17b90714e
9. Population growth biggest in nearly 70 years — Statistics Finland.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q798557'></a>
10. Ystävyyskaupungit Праверана 13 кастрычніка 2020.
11. https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/oulu-finlyandiya/
12. https://yle.fi/a/3-12338548
13. https://www.ouka.fi/oulu/kansainvalisyys/partneri-ja-kummikaupungit
14. http://www.bolsadenoticias.com.ni/2015/Mayo/13/masbreves.html