Палац Радзівілаў (Дзятлава)

Палац Радзівілаў — палац у горадзе Дзятлава, размешчаны на вуліцы Свярдлова, 2. Помнік архітэктуры ракако.

Славутасць
Палац Радзівілаў
53°27′43″ пн. ш. 25°23′48″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Дзятлава
Архітэктурны стыль	ракако
Заснавальнік	Мікалай Радзівіл
Дата заснавання	XVIII стагоддзе
Дата пабудовы	1751 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 412Г000233шыфр 412Г000233
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Абмерны чарцёж палаца. 1846 г.

Палац Радзівілаў на малюнку Напалеона Орды. 1861—1877

Пабудаваны ў 1751 годзе па фундацыі Мікалая Фаўстына Радзівіла на стромкім левым беразе ракі Дзятлаўкі. З канца XVIII стагоддзя належаў Солтанам. За ўдзел Солтанаў у паўстанні 1831 года сядзіба ў 1836 годзе секвестравана царскімі ўладамі. У другой палове XIX ст. выкарыстоўвалася як казармы для кавалерыйскіх часцей. У пачатку XX ст. у палацы была размешчана школа. У савецкія часы ў будынку размешчанаўся раённы шпіталь.

Архітэктура

Комплекс складаўся з мураванага палаца, пейзажнага парку (канец XVIII ст.) з круглым вадаёмам і творамі архітэктуры малых форм (масткі, павільёны), які з усходу паўкальцом агінаў палац. Гаспадарчыя пабудовы размяшчаліся пры ўездзе ў сядзібу з поўдня.

Палац

Ад ансамбля збярогся мураваны палац. Першапачаткова гэта быў накрыты высокім вальмавым дахам двухпавярховы прамавугольны ў плане аб'ём з двума вуглавымі вежападобнымі алькежамі на высокім цокальным паверсе, накрытымі ўвагнутымі шатрамі з заломамі (не зберагліся). Цэнтр кампазіцыі падкрэслены на фасадах рызалітамі: на дваровым глыбокім чатырохвосевым, які, першапачаткова ўпрыгожаны фігурным атыкам, на галоўным плоскім трохвосевым, завершаны крапаваным лучковым франтонам. У тымпане франтона гербавы картуш князёў Радзівілаў. Рызаліт раскрапаваны чатырма пілястрамі, паміж якімі на другім паверсе размешчаны арачныя нішы з ракавінамі ў завяршэнні. Па перыметры будынка праходзяць прафіляваныя міжпаверхавы і завяршальны карнізы. Фасады рытмічна раскрапаваны плоскімі канеліраванымі пілястрамі. Прамавугольныя аконныя праёмы дэкарыраваны паўцыркульнымі аркамі, сандрыкамі хвалістых і ламаных абрысаў. У дэкаратыўным аздабленні фасадаў выкарыстаная лепка ў стылі ракако: раслінны арнамент, гірлянды, геральдычныя знакі, медальёны. Вуглы будынка ўмацаваны контрфорсамі.

Спачатку планіроўка будынка была анфіладная. Цэнтральнае месца займала двухмаршавая лесвіца і парадная двухсветлавая зала. Інтэр'ер пры рэканструкцыі ў 1831 г. зменены.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5. — С. 198
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 166. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь: [Даведнік] / склад. В. Я. Абламскі, І. М. Чарняўскі, Ю. А. Барысюк. — Мн.: БЕЛТА, 2009. — 684 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-6828-35-8.
• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Гродзенская вобласць. — 371 с., іл. — С. 170

Спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь, шыфр 412Г000233

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Палац Радзівілаў (Дзятлава)
• Палац Радзівілаў (Дзятлава) на сайце Radzima.org
• Палац Радзівілаў (Дзятлава) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• Палац Радзівілаў (Дзятлава) на сайце «Архіварта»