Рубеніды

Рубеніды (арм.: Ռուբինյաններ, Рубіняны) — дынастыя кіраўнікоў Кілікійскай армянскай дзяржавы ў 1080—1375 гг. Заснавальнік дынастыі Рубен быў адным з набліжаных Гагіка II, апошняга цара Арменіі з дынастыі Багратыдаў.

Рубіняны
Краіна	Кілікійская Арменія
Родапачынальны дом	няма
Заснавальнік	Рубен I
Апошні кіраўнік	Ізабела (разам с мужам, Хетумам I)
Цяперашні глава	няма
Год заснавання	1080
Спыненне роду	1252 (смерць Ізабелы)
Нацыянальнасць	Армяне
Малодшыя лініі	Хетуміды
Тытулы
Князь Кілікійскай Арменіі «Уладар Гор» Кароль Кілікійскай Арменіі (з 1198 г.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Цары Рубеніды (Рубіняны)

Дакладна вядома, што гэты шляхетны род эміграваў з Арменіі і асталяваўся ў канцы XI стагоддзя ў крэпасці Вахка, у верхняй плыні Сораса. Зацвердзіўшыся ў гэтай цытадэлі, Рубеніды, стыкаючыся з візантыйцамі, паступова ўзмацнілі свой кантроль над кілікійскай далінай^[1]. Заснавальнік дынастыі Рубен быў адным з палкаводцаў і васалаў Філарэта Варажнуні, якому была даручана абарона вобласці Антытаўра, у 1080 годзе ён паклаў пачатак новай армянскай дынастыі і стаў заснавальнікам княства ў Кілікіі, якое пазней стала каралеўствам^[2].

Імя	Імя на беларускай мове	Партрэт	Гады кіравання	Прыход да ўлады	Суправіцелі	Гады жыцця
Рубен I арм.: Ռուբեն Ա	Рубен		1080—1095	Рубен быў адным з палкаводцаў і васалаў Філарэта Варажнуні, якому была даручана абарона вобласці Антытаўра, у 1080 годзе паклаў пачатак новай армянскай дынастыі і з’явіўся заснавальнікам Кілікійскага княства.		1025 — 1095, Карма-гола (пахаваны ў манастыры Кос талон)
Кастандын I арм.: Կոստանդին Ա	Кастандын		1095—1100/1102/1103	Успадкаваў трон ад бацькі, Рубена I.		Дакладная дата нараджэння невядомая — 1100/1102/1103, Вахка (пахаваны ў манастыры Касталон)
Тарос I арм.: Թորոս Ա	Тарос		1100/1102/1103 — 1129	Успадкаваў трон ад бацькі, Канстанціна I.		? — 1129 (пахаваны ў манастыры Дразарк)
Левон I арм.: Լեոն Ա	Левон		1129—1140 (фактычна да 1137)	Успадкаваў трон ад брата, Тароса I.		? — 14 лютага 1140, Канстанцінопаль
Торос II арм.: Թորոս Բ	Тарос		1140 (фактычна з 1144) — 1169	Успадкаваў трон ад бацькі, Лявона I.		? — 6 лютага 1169 (пахаваны ў манастыры Дразарк)
Рубен II арм.: Ռուբեն Բ	Рубен		1169—1170	Успадкаваў трон ад бацькі, Тароса II.	Фама Бліскучы (арм.: Թովմաս Պայլ)	1165—1170, Ромкла
Млех арм.: Մլեհ	Млех (Mleh)		1170—1175	Зрынуў з трона свайго пляменніка Рубена (законнага спадчынніка прастола) і яго рэгента Томаса Пайла (Фама Бліскучы).		каля 1120 — 15 мая 1170, Сіс
Рубен III арм.: Ռուբեն Գ	Рубен		1175—1187	Прыйшоў да ўлады пасля забойства дзядзькі, Млеха.		1145 — 6 мая 1187, манастыр Дразарк (дзе і быў пахаваны)
Левон II арм.: Լեոն Բ	Левон		1187—1219 (фіцыйна каранаваны 6 студзеня 1198)	Успадкаваў трон ад брата, Рубена III.		1150 — 2 мая 1187, яго цела было пахавана ў Сісі а сэрца і вантробы ў манастыры Агнер
Ізабела арм.: Զապել	Запель		1219—1256	, Левона II.	Канстанцін Пайл (рэгент), Філіп Антыяхійскі (1-ы муж Ізабелы), Хетум I (2-гі муж Ізабелы)	27 студзеня 1216 — 23 студзеня 1252 (пахавана ў манастыры Дразарк)

Цары Рубеніды-Хетумян

• Хетум I (2-і муж Ізабелы) 1226—1270
• Левон III 1270—1289
• Хетум II 1289—1293
• Тарос III 1293—1294
• Хетум II (другасна) 1294—1297
• Смбат 1297—1299
• Канстанцін II 1299
• Хетум II (у трэці раз) 1299—1307
• Левон IV (суправіцель) 1301—1307
• Ашын 1307—1320
• Левон V 1320—1341
  • На Левоне V прамая лінія дынастыі перапыняецца, і ў выніку междынастычнага шлюбу тытул цар Арменіі пераходзіць да франкскіх каралёў Кіпра — дынастыя Лузінян, у тыя гады якая прамаўлялася па-французску Лузіньян.

Цары Рубеніды-Лузіньян

• Канстанцін III (Гы дэ Лузіньян) 1344—1362
• Канстанцін IV 1363—1364
• Левон VI 1363—1364
• Канстанцін V 1364—1373
• Левон VII 1373—1375
  • Дзяржава была знішчана войскамі егіпецкіх мамлюкаў і Іянійскага султанату, апошні цар Левон пасля доўгіх тулянняў і спроб узнавіць Кілікійскае царства знайшоў свой спачынак у Парыжы ў Манастыры Цэлестынцаў у 1393 годзе. Свой тытул караля Кілікійскай Арменіі ён перадаў па спадчыне дачцэ і ў наш час ён належыць Савойскай дынастыі.

Гл. таксама

• Армянскія царскія дынастыі

Зноскі

1. Клод Мутафян // Последнее королевство Армении // Изд-во «MEDIACRAT» стр. 23-24 (161) ISBN 978-5-9901129-5-7
2. Алексей Сукиасян // История Киликийского армянского государства и права (XI—XIV вв.) // Введение. стр. 5-24 (333) Ереван — 1969 г.