Рычард III

Рычард III — кароль Англіі з 1483 па 1485 г. Прадстаўнік роду Ёркаў, нашчадак дынастыі Плантагенетаў, апошні прадстаўнік гэтай дынастыі.

Рычард III
англ.: Richard III
манарх Англіі[d] 26 чэрвеня 1483 — 22 жніўня 1485
Папярэднік	Эдуард V
Пераемнік	Генрых VII Цюдар
Герцаг Глостэрскі 1 лістапада 1461 — 26 чэрвеня 1483
лорд Ірландыі[d] 26 чэрвеня 1483 — 22 жніўня 1485
Нараджэнне	2 кастрычніка 1452 Замак Фотэрынгей[d], Northamptonshire[d], Каралеўства Англія
Смерць	22 жніўня 1485 (32 гады) Bosworth Field site[d], Leicestershire[d], Каралеўства Англія
Месца пахавання	Greyfriars, Leicester[d][1] Leicester Cathedral[d]
Род	Ёркі
Бацька	Рычард Плантагенет[d][2]
Маці	Сесілія Невіл[d][2]
Жонка	Anne Neville[d][2][3]
Дзеці	Edward of Middleham, Prince of Wales[d][4][2], John of Gloucester[d][4], Richard Plantagenet[d][4] і Catherine Plantagenet[d][4]
Веравызнанне	каталіцтва
Аўтограф
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рычард Глостэр нарадзіўся 2 кастрычніка 1452 г. Быў адзінаццатым дзіцем герцага Рычарда Ёрка і Сесіліі Нэвіл. Ён быў абвешчаны трэцім герцагам Глостэр пасля каранавання свайго брата Эдуард IV у 1461, якому Рычард служыў верай і праўдай у барацьбе паміж Ёркамі і Ланкастэрамі.

Пасля смерці Эдуарда IV Рычард захапіў трон ад свайго пляменніка Эдуарда V. Прыхільнікі будучага караля абвясцілі радаслоўную Эдуарда несапраўднай, сцвярджаючы, што шлюб караля Эдуарда IV і Лізаветы з’яўляецца незаконным, а іх сыны не маюць ніякіх правоў на карону. Эдуарда V і яго брата Рычарда памясцілі ў Таўэр, а пазней забілі. Рычард Глостэр быў каранаваны 6 ліпеня 1483 пад імем Рычарда III.

Праз чатыры месяцы пасля каранацыі пачынаецца паўстанне прыхільнікаў Генрыха Цюдара з роду Ланкастэраў. Паўстанне было задушана, але Генрых Цюдар збірае новае войска і ў бітве пры Босварце  (англ.) (22 жніўня 1485) перамагае караля, які падчас бітвы загінуў. Рычард ІІІ быў апошнім англійскім каралём, які загінуў у бітве.

Гэтая бітва палажыла канец Вайне Руж. Генрых Цюдар каранаваўся пад імем Генрых VII. Сітуацыя ў Англіі пачала стабілізавацца пасля некалькіх гадоў міжусобнай вайны.

Кароль Рычард III мае змрочную рэпутацыю, галоўным чынам дзякуючы знакамітай шэкспіраўскай п’есе Рычард ІІІ, дзе ён прадстаўлены як амаральная пачвара. Рычарду прыпісваецца забойства свайго брата Кларэнса і пляменнікаў Эдуарда V і Рычарда.

У час свайго кароткага кіравання паказаў сябе як добры адміністратар, заканадавец, дзяржаўны дзеяч з пачуццём камерцыйнага патэнцыялу і адважны воін. Быў заступнікам музыкі і архітэктуры.

Зноскі

1. https://le.ac.uk/richard-iii
2. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
3. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
4. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>