Рэлігія ў Арменіі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Большая частка насельніцтва Арменіі з'яўляецца хрысціянамі — паслядоўнікамі Армянскай апостальскай царквы.
Хрысціянства
Хрысціянства з’явілася ў Арменіі ў I стагоддзі н.э. калі, паводле падання, у краіне навучалі апосталы Ісуса Хрыста Фадзей і Варфаламей, апошнія лічацца заснавальнікамі Армянскай апостальскай царквы. У пачатку IV стагоддзя (традыцыйная дата — 301 год) цар Трдат III абвясціў хрысціянства дзяржаўнай рэлігіяй, такім чынам Арменія стала першай хрысціянскай дзяржавай у свеце.
У апублікаваных дадзеных перапісу насельніцтва Арменіі 2011 года 92,6 % насельніцтва краіны належаць да Армянскай апостальскай царквы, 1,0 % насельніцтвы адносяцца да пратэстанцкай Армянскай евангелісцкай царквы, 0,5 % адносяцца да Армянскай каталіцкай царквы, 0,3 % да дэнамінацыі Сведак Іеговы (мае адрозненні як ад традыцыйных хрысціянскіх цэркваў, так і ад пратэстанцкіх), 0,25 % праваслаўных, 0,1 % адносяцца да духоўна-хрысціянскай дэнамінацыі малакане, таксама невядомы лік хрысціянаў у дадзеных перапісу аднесены да катэгорыі «іншыя» (агулам 0,26 % насельніцтвы краіны), якая апроч хрысціянаў складаецца з мусульманаў, іўдаістаў і шэраг іншых нехрысціянскіх рэлігій[1]. Такім чынам трохі менш 95 % насельніцтва краіны ставяцца да хрысціянства.
Армянская апостальская царква ўваходзіць у лік Арыентальных праваслаўных цэркваў, у лік якіх уваходзяць таксама Копцкая, Эфіопская, Эрытрэйская, Сірыйская і Малаанкарская праваслаўныя цэрквы.
Сярод шэрага нацыянальных меншасцей назіраецца высокая ступень рэлігійнай асіміляцыі, так 77 % грэкаў Арменіі аднояцца да Армянскай апостальскай царквы, да гэтай жа царквы адносяцца 57 % украінцаў, 41 % рускіх і грузінаў, 34 % асірыйцаў[1]. Назіраецца таксама ўстойлівая тэндэнцыя да скарачэння колькасці і дзелі нацыянальных меншасцяў, якія з'яўляюцца традыцыйнымі носьбітамі тых канфесій, якія не маюць традыцыйнага шырання сярод этнічных армян.
Remove ads
Язідызм
Пры попісе язіды кваліфікаваліся як самастойны этнас, а іх традыцыйная рэлігія ў афіцыйна выдадзеных матэрыялах перапісу фігуруе пад назвай «шарфадзінская». З 35 308 этнічных язідаў да шарфанідскай рэлігіі ставяцца 69 % (24 518 чалавек), апроч таго да шарфанідскай рэлігіі ставяцца 31 % этнічных курдаў (682 чалавека). Усяго ў Арменіі жыве 25 204 паслядоўнікаў шарфанідскай рэлігіі (0,83 % насельніцтва краіны)[1]. Язіды галоўным чынам жывуць у паселішчах Арарацкай даліны, да паўночнага захаду ад Ерэвана. 29 верасня 2012 года ў Армавірскай вобласці Арменіі ўрачыста быў адкрыты язідскі храм «Зіарат». Гэта першы храм, пабудаваны за межамі спрадвечнай радзімы язідаў — паўночнага Ірака, закліканы задаволіць духоўныя патрэбы язідаў Арменіі[2].
Remove ads
Іўдаізм
У Арменіі жыве 3 тысячы іўдзеяў, галоўным чынам у Ерэване[3][4].
Іслам
У Арменіі жывуць паслядоўнікі іслама, гэту рэлігію вызнаюць курды, персы, азербайджанцы[5][6][7][8] і іншыя народы. У Ерэване для мусульманаў дзейнічае мячэць[9].
Цяпер у Арменіі дыяспара мусульманаў-курдаў налічвае некалькі сотняў чалавек, большасць з іх жыве ў Абавянскім раёне, некаторая колькасць мусульманаў-азербайджанцаў жыве каля ўсходніх і паўночных меж Арменіі ў сельскай мясцовасці. У Ерэване жывуць каля 1 тысячы мусульманаў — курды, персы і выхадцы з Блізкага Усходу.
Remove ads
Паганства
Па дадзеных попісу 2011 года ў краіне жыве 5 434 паслядоўніка паганства[1]. Пераважная большасць грамадзянаў Арменіі, якія пры попісе ўлічаны як паганцы, ставяцца да этнічных язідаў (3624 чалавека ці 10 % агульнага ліку этнічных язідаў), па таксама да этнічных курдаў (палова агульнага ліку этнічных курдаў Арменіі, ці 1068 чалавек, запісаны як паганцы).
Сярод этнічных армян у якасці паганцаў сябе паказалі 734 чалавека ці 0,02 % усіх этнічных армян краіны. Гетанізм — неапаганскі рэлігійны рух, што ўзновіць традыцыйную дахрысціянскую рэлігію армян. Заснавана арменолагам Слакам Какасянам на базе складанняў вядомага армянскага нацыяналіста Гарэгіна Нждэ. Неапаганскія абрады рэгулярна праводзяцца ў храме Гарні. Кіраўніком паганскіх абшчын Арменіі з'яўляецца жрэц Заграб Петрасян. Дакладная колькасць паслядоўнікаў невядомая.
Remove ads
Свабода веравызнання ў Арменіі
Канстытуцыя з папраўкамі, занесенымі ў снежні 2005 года агадвае свабоду веравызнання, аднак, закон накладае вызначаныя абмежаванні на свабоду веравызнання прыхільнікаў рэлігійных меншасцей, і ёсць некаторыя абмежаванні на практыцы. Армянская Апостальская Царква, якая мае афіцыйны юрыдычны статус, як нацыянальная царква, карыстаецца некаторымі прывілеямі, не даступнымі для іншых рэлігійных груп. Некаторыя канфесіі паведамілі пра дыскрымінацыю з боку службовых асоб сярэдняга ці нізкага ўзроўня ўрада, але адзначылі, што службовыя асобы высокага ўзроўня больш памяркоўныя. Сацыяльныя адносіны да некаторых груп рэлігійных меншасцей былі дваістымі, і з'явіліся паведамленні пра сацыяльную дыскрымінацыю ў дачыненні членаў гэтых груп[10].
Remove ads
Афіцыйная статыстыка
Remove ads
Зноскі
- Юрий Дасни «Езидский храм в Армении», Kurdistan.ru, 22.10.2012
- Kurdist.ru — Kurdist.ru(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2019. Праверана 29 студзеня 2017.
- Армения Онлайн : В Армении проживает ощутимое число азербайджанцев — армянский сайт для общения армян из Армении и всего мира(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2011. Праверана 29 студзеня 2017.
- [http://www.azg.am/RU/2007021703 Архівавана 15 жніўня 2011. AZG Daily
- Народы России — Азербайджанцы, живущие в Армении, не хотят создавать общину(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 29 студзеня 2017.
- | iamik.ru | ИА МиК — информационно-аналитическое агентство(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 жніўня 2012. Праверана 29 студзеня 2017.
- АРМЯНО-ИРАНСКИЕ ОТНОШЕНИЯ И РАЗРЕШЕНИЕ КАРАБАХСКОГО КОНФЛИКТА Архівавана 22 кастрычніка 2008.
- Armenia: International Religious Freedom Report 2007 на английском
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads