Сацыяльна-эканамічныя наступствы пандэміі COVID-19

Асноўны артыкул: Пандэмія COVID-19

Пандэмія каронавіруса COVID-19 мела далёка ідучыя наступствы акрамя самога распаўсюджвання хваробы і спроб розных краін арганізаваць каранцін.

Фінансы

Асноўны артыкул: Абвал фондавага рынку (2020)

У пачатку пандэмія аказвала лакальны ўплыў на фондавыя біржы Кітая, дзе з 21 студзеня 2020 года пачалі зніжацца аб’ёмы таргоў^[1]. Але ўжо 27 студзеня, на фоне росту колькасці хворых, падзенне закранула FTSE 100 і еўрапейскія біржы^[2].

Далейшае развіццё падзей прывяло да глабальнага абвалу фондавага рынку, які пачаўся 20 лютага 2020 года^[3][4][5]. Прамысловы індэкс Доу-Джонса, індэкс S&P 500 і NASDAQ-100 упалі 27 лютага ў адну з горшых гандлёвых тыдняў пасля фінансавага крызісу 2007—2008 гадоў^[6][7]. Рынкі на працягу наступнага тыдня сталі надзвычайны валацільнымі, з ваганнямі ў 3% ці больш за штодзённую сесію^[8][9]. 9 сакавіка ўсе тры індэкса Уол-стрыт упалі больш чым на 7%, і большасць сусветных рынкаў паведамілі аб зніжэнні дзелавой актыўнасці, галоўным чынам у адказ на цэнавую вайну на нафтавым рынку паміж Расіяй і Саудаўскай Аравіяй^[10][11]. Падзенне атрымала назву Чорны панядзелак, і было горшым падзеннем з часоў Вялікай рэцэсіі ў 2008 годзе^[12][13]. Праз тры дні пасля Чорнага панядзелка адбылося яшчэ адно падзенне — Чорны чацвер, калі акцыі па ўсёй Еўропе і Паўночнай Амерыцы ўпалі больш чым на 9%. На Уол-стрыт адбылося самае вялікае аднадзённае зніжэнне працэнтных ставак з часоў Чорнага панядзелка ў 1987 годзе, а індэкс FTSE Mors of Borsa Italiana ўпаў амаль на 17%, стаўшы самым пацярпелым рынкам падчас Чорнага чацвярга^[14][15][16].

Эканоміка

Непасрэдна пандэмія прывяла да закрыцця прадпрыемстваў у краінах з высокім адсоткам хворых, рэзкага ўзрастання попыту на прадукты штодзённага попыту, спекуляцыям на рынку пэўных тавараў: супрацьвірусных прэпаратаў, санітарных масак, сродкаў дэзынфекцыі.

З-за прыпынку прадпрыемстваў у Кітаі, а затым і ва ўсім свеце, попыт на нафту і нафтапрадукты значна ўпаў^[17]. На фоне зніжэння попыту Расія і АПЕК не змаглі дамовіцца аб скарачэнні здабычы нафты і пачалі цэнавую вайну на рынку вуглевадародаў, што, у сваю чаргу, прывяло да абвальвання цэн на нафту^[18].

Былі адменены бізнес-мерапрыемствы, як, напрыклад, авіясалон Фарнбаро^[19].

Палітыка

Дэзынфармацыя

Асноўны артыкул: Дэзынфармацыя, звязаная з пандэміяй COVID-19 у 2019—2020 гадах

12 сакавіка 2020 года прадстаўнік міністэрства замежных спраў КНР Чжан Ліцзянь заявіў, што, магчыма, вірус COVID-19 у КНР завезлі амерыканскія вайскоўцы. Пасля гэтага пасла КНР у ЗША Цуя Тянькая выклікалі ў Дзярждэпартамэнт ЗША, дзе яму быў выказаны пратэст супраць «нахабнай кампаніі па дэзынфармацыі»^[20].

Улады Ірана таксама выказалі здагадку, што COVID-19 — гэта біялагічная зброя ЗША, за што ўлады ЗША таксама абвінавацілі іх у дэзынфармацыі^[20].

Ва ўнутранай справаздачы ЕС ад 16 сакавіка 2020 года гаворыцца пра тое, што нібыта звязаныя з расійскімі ўладамі «інтэрнэт-тролі» распаўсюджваюць заведама недакладную інфармацыю пра сітуацыю з пандэміяй COVID-19 для аказання ўплыву на грамадскую думку насельніцтва дзяржаў ЕС. У сваю чаргу, расійскія ўлады абвінавацілі заходнія дзяржавы ва ўмяшанні ва ўнутраныя справы Расіі з дапамогай ілжывай інфармацыі аб пандэміі ў сацыяльных сетках^[21].

Закрыццё межаў

Ужо з сярэдзіны сакавіка 2020 многія краіны ЕС абмежавалі або цалкам забаранілі скрыжаванне сваіх межаў на нацыянальным узроўні. Знешнія межы ЕС і Шэнгенскай зоны сталі часова закрытымі для замежнікаў з поўдня 17 сакавіка^[22].

13 сакавіка 2020 года прэзідэнт ЗША Дональд Трамп забараніў уезд у ЗША з краін Шэнгенскай зоны^[23]. Аналагічныя меры прынялі многія іншыя краіны.

Адукацыя

Асноўны артыкул: Уплыў пандэміі COVID-19 на адукацыю ў 2019—2020 гадах

Пандэмія закранула сістэмы адукацыі ва ўсім свеце, што прывяло да масавага закрыцця школ і ўніверсітэтаў. Па стане на 20 сакавіка 2020 года ўрады ў 135 краінах абвясцілі або ажыццявілі закрыццё школ і ўніверсітэтаў.

Паралельна з гэтым пачаўся масавы пераход да навучання школьнікаў і студэнтаў праз інтэрнэт^[24][25].

Спорт

Асноўны артыкул: Уплыў пандэміі COVID-19 на спорт

Былі адменены або адкладзеныя мноства спаборніцтваў, у тым ліку буйныя міжнародныя, такія як:

• чэмпіянат Еўропы па футболе 2020 (перанесены з 2020 на 2021 г.)^[26];
• летнія Алімпійскія гульні 2020 у Токіа (перанесены з 2020 на 2021 г.);
• матчы плэй-оф Лігі чэмпіёнаў УЕФА (адкладзеныя);
• матчы плэй-оф Лігі Еўропы УЕФА (адкладзеныя)^[27][28];
• Кубак Амерыкі па футболе 2020 (перанесены з 2020 на 2021 г.);
• нацыянальныя чэмпіянаты еўрапейскіх краін практычна па ўсіх відах спорту адкладзеныя або скасаваныя, уключаючы чэмпіянаты Англіі, Германіі, Іспаніі, Італіі, Францыі, Расіі па футболе;
• Гран-пры Аўстраліі «Формулы-1» (адмена)^[29];
• сезон НБА (адкладзены)^[30];
• сезон НХЛ (адкладзены);
• сезон МЛБ (пачатак адкладзена);
• Адкрыты чэмпіянат Францыі па тэнісе 2020 (перанесены)
• Чэмпіянат свету па хакеі з шайбай 2020 (адмена)

Культура

Па ўсім свеце ў той ці іншай ступені было абмежавана наведванне кінатэатраў, кінафэсты былі адменены або адкладзены, кінарелізы і кінавытворчасць прыпынена.

Аднак разам з тым струменевае вяшчанне стала больш папулярным (у сувязі з гэтым Netflix, як і YouTube, прыйшлося знізіць якасць струменевага відэа, каб знізіць нагрузку на правайдэраў^[31]), гэта прывяло да росту акцый Netflix^[32][33].

Было адменена або адкладзена мноства фестываляў, выстаў і конкурсаў, у тым ліку Маскоўскі міжнародны кінафестываль^[34], Канскі кінафестываль^[35] і конкурс песні «Еўрабачанне-2020»^[36].