Свята-Раства-Багародзіцкая царква (Круглае)

Царква́ Нараджэ́ння Бо́жай Ма́ці — колішняя царква ў маёнтку Крашэўскіх Стары Куплін (цяпер на ўскраіне вёскі Круглае каля могілак), адзіны помнік стылю ампір на Пружаншчыне. Амаль цалкам зруйнавана за савецкім часам.

Царква
Свята-Раства-Багародзіцкая царква
Руіны царквы ў Старым Купліне
52°35′12″ пн. ш. 24°33′00″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вёска	Круглае
Канфесія	грэка-каталіцтва праваслаўе
Архітэктурны стыль	ампір
Заснавальнік	Ян Крашэўскі
Дата заснавання	1834
Прыдзелы	званіца
Стан	рэшткі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Свята-Раства-Багародзіцкая царква.

Гісторыя

Пад канец жыцця пружанскі маршалак Казімір Марачэўскі фундаваў будаўніцтва мураванай уніяцкай царквы ў сваім маёнтку Стары Куплін, якая паўстала ўжо пасля яго смерці пры дапамозе Яна Крашэўскага ў 1834 годзе і была асвечана 4 сакавіка 1836 года^[1] пад тытулам Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі^[2]. Са скасаваннем уніі ў 1839 годзе царква пераасвечана ў праваслаўную ў гонар Успення Багародзіцы. Галоўная захавальніца фондаў пружанскага музея-палацыка Наталля Пракаповіч, аднак, сцвярджае, што перадача царквы праваслаўным адбылася пасля здушэння паўстання 1863 года^[3]. Такім чынам, у 1839 — 1863 царква магла дзейнічаць як каталіцкая.

Падчас Другой сусветнай вайны царква пашкоджаная, за савецкім часам зачынена і амаль цалкам зруйнаваная.

Архітэктура

Храм з задняга фасада

Помнік архітэктуры стылю ампір. Кампактнае прамавугольнае ў плане збудаванне. За атыкам узвышаецца гранёны цыбулепадобны купал на чацверыковым барабане. Сцены апяразаны вузкім карнізам на драўляных дэнтыкулах. Галоўны фасад быў аформлены каланадай (захаваліся вуглавыя трохчвэртныя калоны). Над прамавугольным уваходным праёмам — «ляжачы» прамавугольны аконны праём, які асвятляе хоры. Бакавыя фасады ў верхняй частцы рытмічна расчлянёны паўцыркульнымі аконнымі праёмамі з замковым каменем у тонкапрафіляваных ліштвах.

Званіца

Побач з царквой была збудавана двух'ярусная званіца (засталіся рэшткі).

Вакол пасаджаныя ліпы і конскія каштаны.

Зноскі

1. Kazimir Maračeŭski
2. Ксёндз магістр ліцэнцыят Ігар Лашук SDB.. Развіццё культу Беззаганнага Зачацця Маці Божай у Беларусі (нявызн.). Даклад на Сымпозыюме, прысвечаным 150-годдзю аб'яўленняў Божай Маці ў Лурдзе. Мінск, касцёл Свв. Сымона і Алены, 9 лютага 2008. Рымска-каталіцкі касцёл на Беларусі (8 чэрвеня 2012).
3. Наталля Пракаповіч.. Летапіс духоўнасці: праваслаўная архітэктура Пружаншчыны (нявызн.). Всё о Ружанах. Рэха Берасцейшчыны (8 чэрвеня 2012).