Соф’я Аляксееўна (царэўна)

Соф’я Аляксееўна (27 верасня 1657(1657-09-27)^[1][2][…], Масква^[3] — 14 ліпеня 1704(1704-07-14)^[4][1][…], Масква^[3]) — вялікая княжна маскоўская (у маскоўскім разуменні — царэўна), дачка вялікага князя маскоўскага (цара) Аляксея Міхайлавіча і Марыі Ільінічны Міласлаўскай. У 1682—1689 гадах рэгентка пры малодшых братах Пятры і Іване.

Соф’я Аляксееўна
рэгент 8 чэрвеня 1682 — 22 верасня 1689
Нараджэнне	27 верасня 1657(1657-09-27)[1][2][…] Масква, Маскоўская дзяржава[3]
Смерць	14 ліпеня 1704(1704-07-14)[4][1][…] (46 гадоў) Масква, Маскоўская дзяржава[3]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Род	Раманавы
Бацька	Аляксей Міхайлавіч[5]
Маці	Марыя Ільінічна Міласлаўская[d][5]
Грамадзянства	Маскоўская дзяржава
Веравызнанне	Праваслаўная Царква
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Пасля смерці бяздзетнага Фёдара Аляксеевіча, яго 16-гадовы брат Іван, слабы фізічна, быў адхілены ад стальца. Патрыярх Іаакім і баяры абвясцілі царом 10-гадовага Пятра. Баяры Міласлаўскія на чале з Соф’яй вырашылі аспрэчыць уладу.

Соф’я прыйшла да ўлады, абапіраючыся на свайго фаварыта Васілія Галіцына і стральцоў, 15 верасня 1682 года стала рэгенткай пры малалетніх братах Іване і Пятры.

Царэўна Соф’я Аляксееўна ў Навадзевічам манастыры. Карціна Іллі Рэпіна

Асабістыя якасці

Царэўна Соф’я Аляксеевна

Соф’я была разумнай, уладнай, славалюбівай, ведала польскую мову, латынь і нават складала вершы. Вальтэр гаварыў аб ёй: «Кіраўніца мела шмат розуму, складала вершы, пісала і гаварыла добра, з выдатным выглядам злучала мноства талентаў; усе яны былі азмрочаны велічэзным яе славалюбствам».

Дасягненні

У пачатку ліпеня 1682 года ўмелымі дзеяннямі спыніла ў Маскве бунт раскольнікаў: перанесла «спрэчкі пра веру» ў палац, у Гранавітую палату, ізалявала такім чынам лідараў старавераў ад натоўпу народа.

Заключыла выгадны для Расіі «Вечны мір» з Рэччу Паспалітай, Нерчынскі дагавор з Кітаем. У 1687 і 1689 гадах пад камандаваннем князя Васіля Галіцына здзейснены паходы супраць крымскіх татараў, але няўдалыя. У 1687 годзе створана Славяна-грэка-лацінская акадэмія. 21 ліпеня 1687 года ў Парыж прыбыло першае маскоўскае пасольства.

Звяржэнне

У верасні 1689 года Соф’я скінута і саслана ў Новадзявочы манастыр. Стральцы падчас паўстання 1698 года, на думку следства, намерваліся ўзвесці яе на царства. Пасля задушэння паўстання Соф’я пастрыжана ў манашкі пад імем Сусаны. Памерла ў 1704 года. Пахавана ў Смаленскам саборы Новадзявочага манастыра ў Маскве.