Сцэна сакалінага палявання (грабніца Небамуна)

Сцэна сакалінага палявання, Сцэна палявання ў Нільскіх зарасніках — старажытнаегіпецкі насценны роспіс, які знаходзіўся ў грабніцы пісара і ўлікоўца збожжа па імені Небамун, якая з'яўлялася часткай Фіванскага некропаля. У цяперашні час месцазнаходжанне грабніцы страчана, а роспісы з яе, у тым ліку і «Сакалінае паляванне», знаходзяцца ў Брытанскім музеі.

невядома[1]
«Сцэна сакалінага палявання». 15 стагоддзе да н.э.
Тэхніка	А сека  (руск.)
Памеры	98 × 115 см
Брытанскі музей, Лондан
(інв. 37977[2])

Апісанне

Фрагмент фрэскі з партрэтам Небамуна

Фрэска адлюстроўвае вельможу па імені Небамун, з сямействам, які палюе з папіруснага чаўна. На носе чаўна падсадная качка і кот, які дапамагае паляўнічаму лавіць дзічыну. Жыццё дзікай прыроды ў балотах, якія зараслі папірусам, і паляўнічая котка Небанума паказаны вельмі дэтальна, але ў цэлым сцэна ідэалізавана. Атлетычная фігура Небамуна дамінуе ў сцэне, ён стаіць з шырока растаўленымі нагамі ў чаўне. У правай руцэ паляўнічы трымае кідальную палку  (ням.)^[3] з навершам  (руск.) ў выглядзе галавы змяі, а ў левай — тры напаляваныя чаплі.

За Небамунам стаіць яго жонка Хатшэпсут у раскошным убранні з букетам лотасаў  (ням.) і парфумерным конусам  (ням.) на галаве ў парыку^[3].

Дачка Небамуна намаляваная паміж яго ног унізе. Яна сядзіць і зрывае кветку лотасу  (ням.) левай рукой, а правай рукой трымаецца за нагу бацькі. Прыкметай яе малога ўзросту з'яўляецца яе аголенасць. На ёй толькі каралі-аплечча  (руск.) з кветкавай кампазіцыяй і залатой падвескай. Яе маладосць падкрэслівае таксама і яе прычоска: доўгая пасма валасоў, якая спадае ўздоўж яе твару, гэта так званая пасма юнацтва  (ням.)^[4].

Тэхніка і іканаграфія

Фрагмент сцэны з паляўнічым катом

Атынкаваныя вапняковыя сцены грабніцы былі багата і па-майстэрску ўпрыгожаны жывымі фрэскамі з выкарыстаннем мінеральных фарбаў, якія паказваюць ідэалізаванае ўяўленне пра жыццё і дзейнасць Небамуна^[5]. Як і амаль усе старажытнаегіпецкія фрэскі, Сакалінае паляванне напісана ў тэхніцы а сека  (руск.), калі фарбы накладваліся на ўжо сухую тынкоўку^[3].

Перапоўненая і ажыўленая сцэна сакалінага палявання іканаграфічна  (руск.) з'яўляецца адной з самых важных выяў грабніцы і лічыцца ў яе кампазіцыі шэдэўрам.

Паляванне ў зарасніках папірусу — гэта вядомы з часоў Старажытнага царства матыў, і інтэрпрэтацыі разыходзяцца ў пытанні, наколькі літаральна або сімвалічна трэба яго ўспрымаць. Паляванне на птушак уяўляла сродак забеспячэння харчаваннем і было забавай верхніх слаёў грамадства, аднак, яно, верагодна, мела і важны сімвалічны сэнс.

Зараснікі папірусу лічацца міфічным месцам урадлівасці і рэгенерацыі і часта асацыяваліся з багіняй Хатхор як эратычнае месца. Птушка ў насавой частцы карабля і ўпрыгожванне, адзенне і парык жанчыны таксама з'яўляюцца эратычна зараджанымі элементамі.

Паляўнічыя аспекты карціны — гэта са свайго роду знак перамогі над сіламі хаасу, якія пагражаюць боскаму сусветнаму парадку^[6]. Гэтыя алюзіі разам дазваляюць чытаць сцэну як вобраз эратычнага аднаўлення, адраджэння і вечнай забавы, якія трыўмфуюць над хаасам, бязладзіцай і смерцю^[7].

Значнасць

Фрэска, на якой Небамун палюе на птушак, з'яўляецца адной з самых вядомых выяў з грабніцы Небамуна^[8]. У 2009 годзе Брытанскі музей адкрыў новую галерэю, прысвечаную адлюстраванню адзінаццаці адноўленых фрагментаў сцен з грабніцы. Яны былі апісаны як найвялікшыя захаваныя карціны са Старажытнага Егіпта і як адзін з найвялікшых скарбаў музея^[9][10].

Зноскі

1. Make Lists, Not War — 2013.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q97309629'></a>
2. https://artsandculture.google.com/asset/nebamun-hunting-in-the-marshes-fragment-of-a-scene-from-the-tomb-chapel-of-nebamun/WwExBtEl3-WDgg?hl=en
3. Бекетт В.; Пер. с англ. В. Нетесовой. История живописи. — М.: Астрель: АСТ, 2007. — С. 13. — 400 с.: ил. с.
4. R. Parkinson: The Painted Tomb-Chapel of Nebamun. London 2008, S. 122 ff.
5. Parkinson, at 14
6. M. Seidel, Abdel G. Shedid: Das Grab des Nacht. Kunst und Geschichte eines Beamtengrabes der 18. Dynastie in Theben-West. Mainz 1991, S. 17–18 und R. Parkinson: The Painted Tomb-Chapel of Nebamun. London 2008, S. 131 f.
7. R. Parkinson: The Painted Tomb-Chapel of Nebamun. London 2008, S. 132
8. Parkinson, at 63ff
9. Parkinson, at 9
10. New Egyptian Gallery at the British Museum (нявызн.). Праверана 1 верасня 2008.