Піпенберг (сядзіба)

Піпенберг — сядзіба канца XVIII—XIX стст. на ўскраіне Магілёва.

Славутасць
Піпенберг
Руіны сядзібнага дома
53°51′58″ пн. ш. 30°16′38″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Буйнічы

Гісторыя

Руіны сядзібы на нямецкім аэрафотаздымку 1943 года.

Належала беларускаму генерал-губернатару Пятру Багданавічу Пасеку (1736—1804). Пасек меў пазашлюбнага сына Пятра^[ru] (1779—1825), якога пяшчотна ў дзяцінстве называлі «Піпінка»^[1] — ад гэтага імя ўтворана назва сядзібы. Да яго ж, як адзінага сына Пятра Багданавіча, сядзіба перайшла па спадчыне^[1]. Затым яна была купленая Янчыным, які пазней падараваў сядзібу для галоўнай штаб-кватэры расійскай арміі^[2].

1 студзеня 1865 года на дачы Піпенберг адкрыта Магілёўская жаночая (Марыінская) гімназія з невялікім пансіёнам на 30 дзяўчынак. У 1872 годзе гімназія набыла аднапавярховы мураваны будынак па Дняпроўскім праспекце ў Магілёве^[3].

Архітэктура

Ансамбль сядзібы размяшчаўся на дзвюх тэрасах правага берага Дняпра. На верхняй тэрасе па-над прамавугольным ставам стаяў сядзібны дом у стылі класіцызму з элементамі несапраўднай готыкі, на ніжняй — натуральныя і штучныя пасадкі, творы дойлідства малых форм (альтанкі, капліцы, статуі, амфітэатры і інш.). Цэнтр ансамбля — трохпавярховая мураваная прамавугольная ў плане гаспода ў стылі класіцызму (1780-я) з сіметрычнай аб’ёмна-прасторавай кампазіцыяй (захаваліся падмуркі). Цэнтр галоўнага фасада, арыентаванага на раку, быў вылучаны плоскім рызалітам, васьмікалонным порцікам і завяршаўся паўфрантонам. Вокны першага паверха прамавугольныя, другога і трэцяга — стральчатыя. Планіроўка мяшаная, у цэнтры размяшчалася прамавугольная ў плане парадная зала з выхадам на балкон. Вестыбюль, лесвіцы і іншыя дапаможныя памяшканні згрупаваны ў частцы дваровага фасада^[2].

Сядзіба не збераглася. Уцалелі рэшткі падмуркаў, часткова збярогся парк^[2].

Зноскі

1. ПАССЕК Пётр Петрович. (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 жніўня 2022. Праверана 9 жніўня 2022.
2. Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
3. kropki.by — інтэрактыўная мапа Магілёва (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 10 верасня 2022. Праверана 9 жніўня 2022.