Трнава

Трна́ва (славацк.: Trnava, ням.: Tyrnau, венг.: Nagyszombat) — горад у заходняй Славакіі, размешчаны на рацэ Трнаўка ля паўднёвых схілаў Малых Карпатаў. Трнава — рэзідэнцыя архібіскупа, і таму яе часта называюць славацкім Рымам. Насельніцтва каля 63 тыс. чалавек. Трнава — цэнтр аднайменнага края.

Горад Трнава Trnava Герб Сцяг Краіна  Славакія Статус Краявы цэнтр Край Трнаўскі край Раён Раён Трнава Каардынаты 48°22′ пн. ш. 17°35′ у. д.HGЯO Заснаваны 1211 Першая згадка 1211 Плошча 71,5 км² Вышыня цэнтра 146 м Водныя аб’екты Трнаўка[d] Насельніцтва 63 194 чалавек (2021) Шчыльнасць 962 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 0 33 Паштовы індэкс 917 00 Аўтамабільны код TT Афіцыйны сайт trnava.sk (славацк.) Трнава на карце Славакіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Першы раз невялікае земляробчае паселішча Трнава згадваецца ў 1211 годзе ў лісце эстэргамскага архібіскупа. Трнава першая на тэрыторыі Славакіі атрымала магдэбургскае права, у 1238 яго дараваў венгерскі князь Бела IV. У XIII ст. у Трнаве была пабудавана даволі сучасная і вялікая крэпасць. Пра важнасць Трнавы сведчыць той факт, што менавіта там венгерскія каралі сустракаліся з каралямі іншых краін. Значнасць Трнавы яшчэ больш замацавалася ў XVI ст., калі Эстэргамскае архібіскупства, ратуючыся ад туркаў, пераехала сюды. Такім чынам Браціслава стала адміністрацыйнай сталіцай Венгрыі, а Трнава — рэлігійнай. У 1635 годзе кардынал Петэр Пазмань заснаваў Трнаўскі ўніверсітэт (першы ў Венгрыі), які ў 1777 годзе паводле загаду імператрыцы Марыі Тэрэзіі пераехаў у Будзін і стаў Будапешцкім універсітэтам.

У 1787 славацкі філолаг і каталіцкі святар Антон Берналак кадыфікаваў першы варыянт літаратурнай славацкай мовы, заснаваны на трнаўска-падгорскім дыялекце, на якім размаўлялі ў Трнаве.

Пасля стварэння Чэхаславакіі ў 1918 Трнава стала адным з прамысловых цэнтраў Славакіі і застаецца ім і сёння.

Насельніцтва

Год Колькасць 2005 68 828 2006 68 466 2015 65 596 Год Колькасць 2017 65 382 [1] 2018 65 207 2020 64 735 [2] Год Колькасць 2021 63 803 [3] 2021 63 194 2023 62 955 Год Колькасць 2024 63 180 [4]

Гарады-пабрацімы

•  Балакова, Расія
•  Бржэцлаў^[d], Чэхія
•  Вараждзін, Харватыя
•  Забжэ, Польшча (15 снежня 1995)^[5]
•  Зангергаўзен, Германія
•  Казале-Манферата^[d], Італія
•  Нова-Места, Славенія
•  Скрантан, ЗША
•  Сомбатхей, Венгрыя
•  Харкаў, Украіна (13 красавіка 2013)^[6]
•  Хомутаў, Чэхія

Зноскі

1. Počet obyvateľov SR k 31. 12. 2019 — Bratislava: ŠÚ SR, 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q31927054'></a>
2. Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7101rr] — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic. Праверана 30 красавіка 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125585954'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a>
3. The 2021 Population and Housing Census — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110227967'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a>
4. Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7101rr] — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic, 2025. Праверана 24 красавіка 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125585954'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a>
5. https://www.um.zabrze.pl/mieszkancy/samorzad/miasta-partnerskie/trnawa
6. https://infocity.kharkiv.ua/obshchestvo/goroda-pobratimy-harkova/