Трэці падзел Рэчы Паспалітай

III падзел Рэчы Паспалітай (1795) — апошні з падзелаў Рэчы Паспалітай, пасля якога гэтая дзяржава спыніла сваё існаванне.

Землі Рэчы Паспалітай па III падзеле

Яшчэ ў часе Касцюшкавага паўстання, 11 ліпеня 1794 года прускі пасол у Пецярбургу Леапольд Генрых фон Гольц пісаў у сваёй дэпэшы, што «ўся Расія дамагаецца падзяліць Польшчу і сцерці яе назву»^[1].

Меней чым праз год па здушэнні паўстання, 24 кастрычніка 1795, манархі Расіі, Прусіі і Аўстрыі, узгаднілі ўзаемны трактат, паводле якога правялі 3-і падзел Рэчы Паспалітай.

Трэці падзел стаў вынікам у тым ліку ўнутранага крызісу і экспансіўных дзеянняў суседніх дзяржаў. Аднак непасрэднай прычынай сталі паражэнні паўстання Касцюшкі і войнаў супраць Расіі і Прусіі.

Да Расіі адышлі Заходняя Валынь, а таксама рэшткі ВКЛ і Курляндыя. Аўстрыя атрымала малапольскія землі з Люблінам і Кракавам, Прусія — частку Падляшша і Мазавецкіх земляў з Варшавай, а таксама частка Жамойці.