Тэхналагічная сінгулярнасць

Тэхналагічная сінгулярнасць — гіпатэтычны момант, па сканчэнні якога, на думку прыхільнікаў гэтай канцэпцыі, тэхнічны прагрэс стане настолькі хуткім і складаным, што апынецца недаступным разуменню.^[1][2][3], мяркуецца, наступны пасля стварэння штучнага інтэлекту і самаўзнаўляльных машын, інтэграцыі чалавека з вылічальнымі машынамі, альбо значнага скачкападобнага павелічэння магчымасцей чалавечага мозгу за кошт біятэхналогій.

Памяншэнне прамежку часу паміж эвалюцыйнымі падзеямі (біялагічная, затым тэхналагічная эвалюцыя)

Курцвейл піша, што з-за змены парадыгмаў тэндэнцыя экспанентна росту назіраецца ад інтэгральных схем да больш ранніх транзістароў, электронных лямпаў, рэле, і электрамеханічных камп'ютараў

Па некаторых прагнозах, тэхналагічная сінгулярнасць можа наступіць ужо каля 2030 года.^[4][5]

Агульныя звесткі

Значныя спадарожныя змены, якія стануць тэхнічна магчымымі з прыходам тэхналагічнай сінгулярнасці, гэта:

• Паніжанае забруджванне навакольнага асяроддзя за кошт прымянення штучнага інтэлекту ў комплексе: вытворчасць + перапрацоўка адходаў вытворчасцей.
• Павялічаны вольны час у людзей, так як большую частку фізічнай працы будзе выконваць машына, кантраляваная чалавекам.

Гісторыя канцэпцыі

Ідэю аб росце, што паскараецца, навуковых вед упершыню можна сустрэць у працах Ф. Энгельса. У сярэдзіне XIX стагоддзя ён пісаў пра тое, што навука рухаецца наперад прапарцыйна масе ведаў, атрыманых у спадчыну ёю ад папярэдняга пакалення. На яго думку, з часу свайго ўзнікнення (XVI-XVII стст.) развіццё навук узмацнялася прапарцыйна квадрату адлегласці (у часе) ад свайго зыходнага пункта. Блізкія ідэі выказваў В. І. Вярнадскі, які пісаў аб бесперапынным узмацненні тэмпаў навуковага творчасці. На думку некаторых сучасных даследчыкаў, мае месца «экспанентны закон развіцця навукі", які выяўляецца ў адпаведным павелічэнні колькасці навуковых работнікаў, навуковых арганізацый, публікацый і іншых паказчыкаў^[6][7].

Блізка да канцэпцыі сінгулярнасці знаходзяцца ідэі Станіслава Лема аб верагоднай эвалюцыі камп’ютараў. У найбольш гранічнам выглядзе эвалюцыя камп'ютараў апісана ў эсэ «Голем XIV лекцыя XLIII. Пра сябе».

Пачатак сінгулярнасці

Аднымі з фундаментальных адкрытых пытаннямі наконт сінгулярнасці з'яўляюцца пытанні пра яе існаванне, часу наступу і тэмпах росту тэхналагічных змяненняў. Экстрапаляцыя некаторых тэндэнцый паказвае, што сінгулярнасць можа адбыцца да 2020 года; магчыма, гэту дату трэба перагледзець і наблізіць да 2018 ці нават 2016 года, калі спадзявацца на самую апошнюю ацэнку Дэні Эдэра (англ.: Dani Eder) аб тым, што час падваення магутнасці камп'ютараў ўпала да 9 месяцаў да верасня 2002 года, - і яна павінна быць вельмі раптоўнай, што характэрна для прыроды гіперэкспаненцыйнай крывой.

Крытыка канцэпцыі

Некаторыя навукоўцы выступаюць з абгрунтаванай крытыкай дадзенай канцэпцыі, сцвярджаючы, што відавочна выяўленага пункту сінгулярнасці, з вострым крызісам, не існуе. Яны робяць дапушчэнне, што развіццё ідзе па S-падобнай (лагістычнай) крывой, і ўжо з пачатку 1970-х гадоў пачалося запавольванне, той бок «кропка сінгулярнасці» ў працэсе мадэрнізацыйнага фазавага пераходу ўжо пройдзена ^[8]; пры гэтым пад кропкай сінгулярнасці тут маецца на ўвазе такая кропка на графіку развіцця, у якой хуткасць максімальная (сярэдзіна S-падобнай крывой) ^[9].

Канцэпцыя тэхналагічнай сінгулярнасці ў палітыцы

Тэхналагічная сінгулярнасць як следства развіцця нанатэхналогій разглядаецца ў справаздачы 2007 Камісіі па эканамічнай палітыцы Кангрэса ЗША ^[10].

Гл. таксама

• Камп'ютары пятага пакалення
• Закон Мура
• Віртуальная рэальнасць
• Робат
• Штучны інтэлект
• Нанатэхналогія