Удальрык Крыштаф Радзівіл

Удальрык (Ульрык) Крыштаф Радзівіл (19 (28) лютага 1712, Дзятлава, Новагародскае ваяводства — 21 ліпеня 1770) — пісьменнік, паэт і гісторык. Канюшы літоўскі (з 1734), вялікі пісар літоўскі і староста менскі (1739—1746). Генерал-лейтэнант войска Вялікага Княства Літоўскага.

Удальрык Крыштаф Радзівіл
польск.: Udalryk Krzysztof Radziwiłł
канюшы вялікі літоўскі 25 ліпеня 1734 — 1762
Папярэднік	Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька
Пераемнік	Міхал Бжастоўскі
пісар вялікі літоўскі 11 снежня 1762 — снежань 1762
Папярэднік	Міхал Бжастоўскі
Пераемнік	Антоні Тызенгаўз
Нараджэнне	5 студзеня 1712(1712-01-05) Дзятлава, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае або Бярдзічаў, Брацлаўскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Смерць	21 ліпеня 1770(1770-07-21) (58 гадоў)
Род	Радзівілы
Бацька	Мікалай Фаўстын Радзівіл[1]
Маці	Барбара з Завішаў
Жонка	Соф’я з Рэяў[1] і Элеанора з Каменскіх[d][1]
Дзеці	Мацей Радзівіл[d][1]
Званне	генерал
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паходзіў з роду Радзівілаў. Значную частку жыцця правёў у сваіх маёнтках на Валыні. Рабіў няўдалыя спробы ўмешвацца ў палітыку, абараняў права «ліберум вета». Сучаснікамі характарызаваны як дзівак i фантазёр, здольны і начытаны, але схільны да авантурызму. Сабраў вялікую бібліятэку, ведаў шмат моў, у тым ліку грэчаскую, нямецкую, французскую, італьянскую, англійскую.

Пакінуў значную літаратурную спадчыну. Аўтар кніг «Апісанне клопатаў людзей усіх саслоўяў» (1741), «Маральныя элегіі» (1752), «Агульная гісторыя» (або «Універсальная гісторыя» (?), т. 1—5, 3648 стар., 1752), «Апісанне ўсіх нацый у Еўропе», «Сусветныя крытыкі або сатыры», «Вучоныя забавы ў вершах і прозе» і інш. Перакладаў на поль­скую мову творы Сафокла, П. Карнеля, Ж. Расіна. Частка твораў засталася ў рукапісах (напр. «Свецкая крытыка, або Сатыра» — рукапіс зберагаецца ў Дзяржаўнай бібліятэцы РФ у Маскве).

Спрабаваў увесці ў спектак­лях прыдворных тэатраў беларускую мову^[2]. Па-беларуску гаворыць адзін з герояў пераробкі У. К. Радзівілам твора Э. Бруселя «Камедыя Эзопа», прызначаная для нясвіжскага тэатра, захавалася 5 радкоў з уступнага маналога^[3].

Зноскі

1. Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q270'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404'></a>
2. Мальдзіс А. Шляхецкая культура…
3. Метрыка літаратурная…