Уладзімір Уладзіміравіч Качан

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Качан.

Уладзімір Уладзіміравіч Качан (14 лістапада 1958, Гродна) — беларускі жывапісец-манументаліст.

Уладзімір Уладзіміравіч Качан
Дата нараджэння	14 лістапада 1958(1958-11-14) (66 гадоў)
Месца нараджэння	Гродна
Грамадзянства	СССР→ Беларусь
Род дзейнасці	мастак
Жанр	партрэт, гістарычная карціна
Вучоба	Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут
Мастацкі кірунак	рэалізм
Вядомыя працы	«Мая Галгофа, мой Ерусалім» «Лікі нацый»
Уплыў	Гаўрыла Вашчанка
Узнагароды	лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі, лаўрэат прэміі «За творчыя дасягненні ў вобласці культуры і мастацтвы» ў намінацыі «Лепшы мастак»[1].
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Першыя мастацкія навыкі атрымаў у студыі выяўленчага мастацтва гродзенскага «Палацу хімікаў» у мастака і выкладчыка Гары Канстанцінавіча Мазурава^[2]. У 1982 годзе паспяхова здаў уступныя экзамены ў Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут, дзе яго настаўнікам быў вядомы беларускі мастак Гаўрыла Вашчанка.

У 1987 годзе атрымаў Дыплом з адзнакай выдатна i вылучэнне на медаль Акадэміі мастацтваў СССР у Ленінградзе. З 1987 жыве і працуе ў Гродне. З'яўляецца сябрай Беларускага Згуртавання мастакоў, сябрай Амерыканскай партрэтнай Асацыяцыі (Portrait Society of America). Узнагароджаны граматамі і дыпламамі Беларускага Сгуртавання мастакоў, Памятным знакам «2000-годдзя хрысціянства», ганаровай граматай Міністэрствы культуры Рэспублікі Беларусь. Таксама З'яўляецца лаўрэатам прэміі Ленінскага камсамола Рэспублікі Беларусь і лаўрэат прэміі «За творчыя дасягненні ў вобласці культуры і мастацтвы» у намінацыі «Лепшы мастак».

Жонка Ірына — аўтар канцэпцыі і кіраўнік Музея гісторыі пажарнай службы Гродна^[3]. Брат Анатоль — вядомы гарадзенскі журналіст (памёр у 2004)^[4].

Творчасць

Выяўленчы лад твораў Уладзіміра Качана характарызуецца абагульненай манументалізацыяй і амаль рэльефнай пластыкай жывапісных рашэнняў. Асацыятыўныя вобразныя структуры перасякаюцца з рэальнымі жыццёвымі формамі. Мастак па-свойму інтэрпрэтуе вядомыя сюжэты з сусветнай міфалогіі, мастацтва, сакральнай гісторыі. У сваёй творчасці ён імкнецца спасцігнуць культурныя коды майстроў еўрапейскай жывапісу розных стагоддзяў, сцвярджаючы візуальную магчымасць сузірання падсвядомасці, выкарыстоўвае філасофскія алегорыі, экспрэсіўныя стылізацыі, ажыццяўляючы з дапамогай сродкаў мастацкай выразнасці пошукі звышнатуральнага ў паўсядзённай рэчаіснасці^[5].

Уладзімір Качан на адкрыцці юбілейнай выставы ў Гродзенскай выставачнай зале, 15 лістапада 2018 г.

Частая тэматыка прац Уладзіміра Качана: гістарычныя постаці, героі, легенды, міфічныя сюжэты. Ён аўтар партрэтаў знакавых постацей гісторыі Гродна і Беларусі: Усавалада Гарадзенскага, Давыда Гарадзенскага, Стэфана Баторыя, Казіміра Ягелончыка, Боны Сфорца, Васіля Быкава і іншых^[6].

«У яго вельмі розная тэматыка, але кожная работа адрозніваецца філасофскай глыбіней. Ён адлюстроўвае свет праз глыбокія мастацкія вобразы, апелюе да міфічных і рэлігійных сюжэтаў. Ён уздымае культурныя коды і па новаму асэнсоўвае іх. Мы глядзім і адчуваем, што гэты чалавек хвалюецца за тое, што адбудзецца на яго радзіме, у тым ліку ў горадзе Гродна», — казала пра творчасць Качана гродзенская мастацтвазнаўца Марына Загідуліна^[7].

Акрамя жывапісу стварае вітражы, роспісы, фрэскі, мазаікі, фотакалажы, праектуе вырабы з металу, эксперыментуе з digital art^[8].

Мастацкія праекты

• 1997—1998 — партрэтная галерэя для Гродзенскага гарвыканкама (ХII-ХХ ст.) «Мэрыя-2000» (14 твораў жывапісу);
• 1999 — да 100-годдзя Гродзенскай Епархіі 15 партрэтаў цыклу «Свяціцеляў зямлі Гарадзенскай»;
• 2000—2002 — партрэтная галерэя губернатараў Гродна з 1802 по 2002 гады (23 твора)^[9];
• 2004—2005 — партрэтная галерэя кіраўнікоў Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь (17 твораў);
• 2006—2007 — партрэтная галерэя рэктараў і прафесараў Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта (63 твора);
• 2007—2008 — партрэтная галерэя рэктараў і прафесараў Гродзенскага аграрнага ўніверсітэта (32 твора);
• 2009—2010 — партрэтная галерэя рэктараў і прафесараў Гродзенскага дзяржаўнагаўніверсітэта (16 твораў)^[10];
• 2008 — манументальны роспіс «Вогнеборцы – гісторыя і традыцыі мужнасці» на фасадзе Музея гісторыі пажарнай службы Гродна^[11]
• 2009 — праект «АртЭвалюцыя», галерэя Тызенгаўза, Гродна^[12];
• 2010 — цыкл партрэтаў «Лікі Нацыі» да Фестывалю Нацыянальных культур у Гродне (10 твораў).
• 2015 — удзел у праекце «Дыялог эпох. Інтэрпрэтацыі», 13 — 31 сакавіка, карцінная галерэя Г. Х. Вашчанкі, Гомель^[13]

• «Дыялог эпох. Інтэрпрэтацыі»
• 
  «Каляды з Інфантай», 2010. Палатно, акрыл. 120 х 80 см
• 
  «Art Messia ХХI», 2015. Палатно, акрыл. 100 х 120 см

Працы ў гарадской прасторы Гродна

Манументальныя роспісы, муралы і скульптуры паводле эскізаў Уладзіміра Качана можна знайсці ў розных месцах Гродна. У 2008 годзе ён упрыгожыў роспісам «Вогнеборцы – гісторыя і традыцыі мужнасці» фасад Музея гісторыі пажарнай службы Гродна.

• 
  Манументальны роспіс «Вогнеборцы – гісторыя і традыцыі мужнасці» на фасадзе Музея гісторыі пажарнай службы Гродна^[11]

Памятны знак да 165-годдзя пажарнай службы Беларусі ля Гродзенскага абласнога ўпраўлення МНС

У 2018 паводле эксіза Качана быў выкананы памятны знак да 165-годдзя пажарнай службы Беларусі, усталяваны ля Гродзенскага абласнога ўпраўлення МНС^[14].

У 2023 годзе да святкавання Дня горада ў Гродне адкрылі мурал аўтарства Уладзіміра Качана з сюжэтамі, прысвечанымі гісторыі Гродна і паляванню. На мурале выяўленыя гродзенскія замкі, беларуская шляхта, алень святога Губерта і ўласна святы Губерт. Гэта адзін з самых вялікіх муралаў у Беларусі - ён займае плошчу каля 430 кв.м.^[15].

Нерэалізаваныя прапановы

Уладзімір Качан вядомы ў Гродне сваімі прапановамі па ўпрыгожанні гарадской прасторы, якія ён скіроўвае да грамадскасці і адміністрацыі горада. Многія з іх застаюцца нерэалізаванымі.

У 2019 годзе прапаноўваў размясціць на сценах шматпавярховых дамоў муралы ў выглядзе традыцыйнай беларускай выцінанкі, партрэтаў дзеячоў культуры і пісьменнікаў, звязаных з Гроднам. Праект застаўся на ўзроўні ідэі^[16].

У 2020 годзе прапаноўваў усталяваць у Гродне крыж-абярэг ад каранавіруса каля драмтэатра. Сцвярджаў, што праект такога памятнага крыжа на месцы страчаных храмаў зацвердзіла яшчэ папярэдняя адміністрацыя горада, але ён так і не быў рэалізаваны з-за адсутнасці фінансавання^[17][18].

Зноскі

1. Сайт Гродна. Мастак Уладзімір Качан (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 лістапада 2014. Праверана 13 лістапада 2014.
2. Гродненские художники о своей первой студии при Дворце культуры химиков (руск.)(недаступная спасылка). zviazda.by (30 мая 2022). Архівавана з першакрыніцы 3 студзеня 2024. Праверана 3 студзеня 2024.
3. Газета «Рэспубліка». 120 прыступак уверх Архівавана 27 лістапада 2014.
4. «Гродзенская праўда». Інтэрв'ю з мастаком Уладзімірам Качаном Архівавана 26 лістапада 2014.
5. Газета «Культура». Інтэлектуальная АРТэвалюцыя (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 лістапада 2014. Праверана 14 лістапада 2014.
6. 40 лет творчества: лики нации, фрески и фотографика. Юбилейная выставка Владимира Качана (руск.). grodnonews.by. Праверана 3 студзеня 2024.
7. Новік, Ірына. Мастак гродзенскіх герояў і легенд Уладзімір Качан адзначыў 60-годдзе юбілейнай выставай  (бел.). Hrodna.life (16 лістапада 2018). Праверана 3 студзеня 2024.
8. 40 лет творчества: лики нации, фрески и фотографика. Юбилейная выставка Владимира Качана (руск.). grodnonews.by. Праверана 3 студзеня 2024.
9. Газета Гродна. Інтэрв'ю з мастаком Архівавана 24 лістапада 2014.
10. Урачыстае адкрыццё галерэі прафесараў універсітэта Архівавана 28 лістапада 2014.
11. САЛІДАРНАСЦЬ «В Гродно знаменитая Джоконда перевоплотилась в сотрудницу МЧС» (руск.)
12. Газета «Культура». Інтэлектуальная АртЭвалюцыя (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 лістапада 2014. Праверана 14 лістапада 2014.
13. Селфи на фоне «Адама и Евы». В Гомеле открылась выставка современного искусства. (руск.) Архівавана 24 верасня 2015.
14. Кулевіч, Руслан. Памятны знак каля абласнога МНС будзе адбіваць час міжваенным званом  (бел.). Hrodna.life (2 жніўня 2018). Праверана 3 студзеня 2024.
15. У цэнтры Гродна адкрылі новы гіганцкі мурал  (бел.). Hrodna.life (7 верасня 2023). Праверана 3 студзеня 2024.
16. Шматпавярховікі ў Гродне хочуць упрыгожыць выцінанкай  (бел.). Hrodna.life (10 верасня 2019). Праверана 3 студзеня 2024.
17. Гродзенскі мастак прапануе ўсталяваць крыж-абярэг ад каранавіруса  (бел.). Hrodna.life (14 красавіка 2020). Праверана 3 студзеня 2024.
18. Кулевіч, Руслан. Што было на месцы драмтэатра? Глядзі віртуальную рэканструкцыю кляштара бернардынак  (бел.). Hrodna.life (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2024.