Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека

Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека, УВКПЧ (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, OHCHR) — агенцтва Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, якое адсочвае забяспячэнне і абарону правоў чалавека, гарантаваных Усеагульнай дэкларацыяй правоў чалавека.

Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека
Адміністрацыйны цэнтр	Palais Wilson[d]
Тып арганізацыі	арганізацыя ААН[d], праваабарончая арганізацыя[d] і secretariat[d]
Кіраўнік	Мішэль Бачэлет[1], Prince Zeid bin Ra'ad[d], Navanethem Pillay[d], Луіза Арбур, Bertrand Ramcharan[d], Sérgio Vieira de Mello[d], Мэры Робінсан, José Ayala Lasso[d] і Volker Türk[d]
Заснаванне
Дата заснавання	20 снежня 1993[2]
Галіна	international activities[d]
Узнагароды
ohchr.org (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Заснаванае ў 1993 годзе Генеральнай Асамблеяй ААН. З’яўляецца галоўным структурным падраздзяленнем ААН па ахове правоў чалавека. Узначальваецца Вярхоўным камісарам ААН па правах чалавека, які нясе асноўную адказнасць за дзейнасць ААН ў галіне правоў чалавека.

З 1 верасня 2008 года пасаду Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека займае Наванетхем Пілэй (Navanethem Pillay) з Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі.

Упраўленне цесна супрацоўнічае з Саветам па правах чалавека ААН (UNHRC). Колькасць супрацоўнікаў Упраўлення налічвае каля 1 тысячы чалавек.

Расследаванне ў Тыграі

Асноўны артыкул: Расследаванне ЭКПЧ і УВКПЧ па Тыграі

У сакавіку 2021 года Вярхоўны камісар ААН па правах чалавека Мішэль Бачэлет заявіла, што УВКПЧ з Эфіопскай камісіяй па правах чалавека (ЭКПЧ) дамовіліся правесці сумеснае расследаванне парушэнняў правоў чалавека ў зоне Тыграйскага канфлікту^[3]. Як адзначалася ў ААН, яны будуць разглядаць «парушэнні правоў чалавека, учыненыя усімі бакамі ў кантэксце канфлікту ў Тыграі». УВКПЧ заявіла, што яно і ЭКПЧ падтрымліваюць пастаяннае партнёрства і падзяляюць мэты адказнасці за выкананне правоў чалавека. Першапачатковы этап расследавання быў запланаваны на трохмесячны перыяд^[4][5].

У маі УВКПЧ і ЭКПЧ падпісалі пагадненне, у якім падрабязна апісаны «геаграфічны ахоп, пытанні расследавання і механізмы ўзаемадзеяння». Кожная з дзвюх камісій адабрала па шэсць чалавек для стварэння каманды з дванаццаці следчых. Былі таксама прызначаны супрацоўнікі па прававых пытаннях, гендэрных пытаннях, пытаннях бяспекі і перакладчыкі. Даніэль Бекэле, кіраўнік ЭКПЧ, заявіў, што яны не атрымоўвалі паведамленняў ад Афрыканскай камісіі па правах чалавека і народаў (АКПЧН) аб магчымым супрацоўніцтве ў расследаванні^[6].

Як пісала The Guardian, многія тыграйскія дзеячы негатыўна ўспрынялі ўдзел ЭКПЧ ў расследаванні^[7], так як дадзеная структура падпарадкоўваецца ўладам і будзе прадузятай у адносінах да паўстанцаў^[8][9].

Заявы па Беларусі

1 верасня 2020 года Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека апублікавала дакумент, падпісаны 13 экспертамі арганізацыі, у якім заявіла, што ім вядома пра 450 задакументаваных выпадкаў катаванняў і жорсткага абыходжання з людзьмі, пазбаўленымі волі пасля «спрэчных прэзідэнцкіх выбараў» 9 жніўня, якія прывялі да масавых пратэстаў і арыштаў. Паводле інфармацыі ААН, сваякі як мінімум шасці чалавек не ведаюць пра месцазнаходжанне і стан здароўя іх блізкіх, маюцца звесткі пра эпізоды гвалту над дзецьмі і жанчынамі, уключаючы сексуальны гвалт. Аўтары заявы заклікалі прыцягнуць вінаватых да адказнасці і забяспечыць кампенсацыю ахвярам і іх сем’ям^[10].

Гл. таксама

• Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека
• Савет па правах чалавека ААН
• Камісія па правах чалавека ААН

Зноскі

1. Michelle Bachelet Jeria — Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q656812'></a>
2. UN Office of the High Commissioner for Human Rights Праверана 22 верасня 2020.
3. Nichols, Michelle (2021-03-18). "U.N. rights chief agrees to Ethiopia request for joint Tigray inquiry". Thomson Reuters. Архівавана з арыгінала 2021-07-04. Праверана 2021-07-05.
4. Probe announced into alleged Tigray rights violations: UN rights office (нявызн.). United Nations (25 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2021. Праверана 5 ліпеня 2021.
5. Ethiopia: The Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights and the Ethiopian Human Rights Commission to conduct a joint investigation with a view to a credible accountability process (нявызн.). OHCRC (25 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2021. Праверана 5 ліпеня 2021.
6. Sahlu, Sisay (2021-05-15). "Joint team to start investigation in Tigray". The Ethiopian Reporter. Архівавана з арыгінала 2021-07-04. Праверана 2021-07-05.
7. "Ethiopia's human rights chief as war rages in Tigray: 'we get accused by all ethnic groups'". The Guardian. 2021-06-02. Архівавана з арыгінала 2021-06-02. Праверана 2021-07-04.
8. Gebrekiros Temare, Getachew (2021-04-12). "Justice will not be served by a joint Ethiopian-UN inquiry into Tigray atrocities". Ethiopia Insight. Архівавана з арыгінала 2021-06-02. Праверана 2021-07-05.
9. Walsh, Declan (2021-07-03). "'I Didn't Expect to Make It Back Alive': An Interview With Tigray's Leader". The New York Times. Архівавана з арыгінала 2021-07-03. Праверана 2021-07-05.
10. ААН аб’вясьціла аб 450 выпадках катаваньняў пасьля акцый пратэсту ў Беларусі Архівавана 2 верасня 2020.