Усесаюзная акадэмія сельскагаспадарчых навук імя Леніна

Усесаюзная акадэмія сельскагаспадарчых навук імя У. І. Леніна (УАСГНІЛ) — вышэйшая навукова-даследчая і каардынацыйна-метадычная ўстанова па воднай, лясной і сельскай гаспадарцы СССР.^[8][9] У яе сістэму ўваходзіла больш за 150 навуковых устаноў.^[10]

Усесаюзная акадэмія сельскагаспадарчых навук імя Леніна
Дата заснавання / стварэння	25 чэрвеня 1929[1][2]
Названа ад	Уладзімір Ільіч Ленін
Старшыня	Мікалай Іванавіч Вавілаў[3][1], Aleksandr Murałow[d][4][1], Georgij Karlovich Meister[d][5][1], Мікалай Іванавіч Вавілаў[1], Трафім Дзянісавіч Лысенка[6][1], Pavel Lobanov[d][1], Трафім Дзянісавіч Лысенка[1], Mikhail Olshansky[d][1], Pavel Lobanov[d][1], Pyotr Vavilov[d][7] і A. A. Nikonov[d][1]
Афіцыйная мова	руская
Краіна	СССР
Даччыная ўстанова	Q130214528?, Q130729674?, Q130729692? і Q130729720?
Размяшчэнне штаб-кватэры	Масква
Атрыманыя ўзнагароды
Дата спынення існавання	30 студзеня 1992[1]
Далучана да	Расійская акадэмія сельскагаспадарчых навук
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

25 чэрвеня 1929 года выйшла Пастанова Савета Народных Камісараў СССР «Пра арганізацыю Усесаюзнай Акадэміі Сельска-Гаспадарчых Навук імя У. І. Леніна»^[11]. Гэта дата лічыцца днём утварэння УАСГНІЛ.

Першы прэзідэнт УАСГНІЛ

У 1930 — 1940-я гады пасяджэнні УАСГНІЛ служылі пляцоўкай для палемікі паміж прыхільнікамі Т. Д. Лысенка і генетыкамі. Пасля снежаньскай сесіі УАСГНІЛ 1936 года (19-27 снежня 1936 года) кантроль над УАСГНІЛ атрымаў Т. Д. Лысенка, пасля чаго акадэмія амаль на трыццаць гадоў стала апорай лысенкаўшчыны. На «жнівеньскай сесіі УАСГНІЛ» (31 ліпеня — 7 жніўня 1948 г.) была ўведзена фармальная забарона на выкладанне «мендэлісцка-вейсманісцка-марганісцкай» генетыкі. Сесія негатыўна паўплывала на развіццё біялогіі ў СССР.

У 1949 годзе акадэмія была ўзнагароджана ордэнам Леніна, а ў 1979 годзе — ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга.

У 1992 годзе акадэмія спыніла сваё існаванне ў сувязі з распадам СССР і з’яўленнем незалежнай Расійскай Федэрацыі. Сваю апошнюю сесію УАСГНІЛ правяла 4 лютага 1992 года, праіснаваўшы 62 гады, 7 месяцаў і 10 дзён.

Структура

На пачатак 1970-х гадоў акадэмія мела восем рэгіянальных і дзесяць галіновых аддзяленняў. Акрамя таго, пры акадэміі дзейнічала 31 усесаюзная навукова-даследчая ўстанова.^[12].

У 1969 годзе былі арганізаваныя два занальных аддзяленні: Сібірскае у горадзе Новасібірску і Паўднёвае ў Кіеве. 26 кастрычніка 1971 года ў Алма-Аце з’явілася Усходняе аддзяленне^[13], якое аб’яднала 14 навукова-даследчых устаноў^[14], доследныя станцыі і эксперыментальныя гаспадаркі^[15].

У 1972 годзе арганізавана Заходняе аддзяленне УАСГНІЛ у Мінску і Сярэднеазіяцкае занальнае аддзяленне імя У. І. Леніна, размешчанае ў Ташкенце^[16], а ў 1975 годзе функцыянавалі яшчэ два — Закаўказскае ў Тбілісі і Нечарназёмнай зоны СССР у Ленінградзе.

Прэзідэнты

• Мікалай Іванавіч Вавілаў (1929—1935)
• Аляксандр Іванавіч Муралаў (1935—1937)
• Георгій Карлавіч Мейстэр (в.а., 1937)
• Трафім Дзянісавіч Лысенка (1938—1956)
• Павел Паўлавіч Лабанаў (1956—1961)
• Трафім Дзянісавіч Лысенка (1961—1962)
• Міхаіл Аляксандравіч Альшанскі (1962—1965)
• Павел Паўлавіч Лабанаў (1965—1978)
• Пётр Пятровіч Вавілаў (1978—1984)
• Аляксандр Аляксандравіч Ніканаў (1984—1992)

Рэарганізацыя

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі ад 30 студзеня 1992 года «Аб Расійскай Акадэміі сельскагаспадарчых навук» была створана новая Расійская акадэмія сельскагаспадарчых навук^[17].

У 1990 годзе на базе Паўднёвага аддзялення УАСГНІЛ была створана Украінская акадэмія аграрных навук^[18].

У 1992 годзе на базе Заходняга аддзялення УАСГНІЛ была ўтворана Акадэмія аграрных навук Рэспублікі Беларусь^[19].

Зноскі

1. Гончаров Н. П. Заметки к несостоявшемуся юбилею РАСХН (ВАСХНИЛ), Notes Related to the Failed Anniversary of the Russian Academy of Agricultural Sciences (VASKhNIL) // Историко-биологические исследования — 2015. — Т. 7, вып. 3. — С. 58–78. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130729577'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
2. Гончаров Н. П. Государственная организация аграрной науки в России (К 175-летию РАСХН), State Agrarian Science in Russia (On the 175th anniversary of the Russian Academy of Agricultural Sciences) // Историко-биологические исследования — 2012. — Т. 4, вып. 3. — С. 28. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q131420589'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
3. Васильева Е. В. Последствия Августовской сессии ВАСХНИЛ для агробиологической науки на Дальнем Востоке, The consequences of the August Session of VASKhNIL (Lenin All-Union Academy of Agricultural Sciences) for agrobiology in the Russian Far East // Историко-биологические исследования — 2020. — Т. 12, вып. 1. — С. 61–84. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-11002

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130251328'></a>
4. Голуб В. Б. Л.Г. Раменский: типология и инвентаризация природных кормовых угодий СССР в 1930-е годы, Leonty Ramensky: Typology and Inventory of Natural Forage Lands of the USSR in the 1930s // Историко-биологические исследования — 2015. — Т. 7, вып. 4. — С. 43–63. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130680502'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
5. Захаров-Гезехус И. А. Новая книга о соратниках Вавилова, New book about Vavilov’s entourage // Историко-биологические исследования — 2020. — Т. 12, вып. 3. — С. 119–122. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-13010

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130221007'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
6. Tauger M. B. Павел Пантейлемонович Лукьяненко и Зелёная революция в Советском Союзе, Pavel Luk’ianenko and the Soviet Green Revolution // Историко-биологические исследования — 2015. — Т. 7, вып. 4. — С. 64–89. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130680971'></a>
7. Миронова Н. П. Советский ученый Константин Алексеевич Моисеев (1904–1985): жизнь в науке (по документам Научного архива Коми НЦ УрО РАН), The Soviet Scientist Konstantin Alekseevich Moiseev (1904–1985): Life in Science (On the Basis of the Scientific Archive of the Komi Scientific Center of the Ural Branch of the Russian Academy of Sciences Documents) // Историко-биологические исследования — 2018. — Т. 10, вып. 4. — С. 72–94. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2018-11977

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130374065'></a>
8. П. П. Павлов: 50 лет Всесоюзной ордена Ленина академии сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина / Под ред. П. П. Павлова. — М: 1979
9. Всесоюзная ордена Ленина Академия сельскохозяйственных наук им. В. И. Ленина (ВАСХНИЛ) Госагропрома СССР — Путеводитель. Краткий справочник фондов. Российский государственный архив экономики. 1. 1994 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2012. Праверана 27 лістапада 2011.
10. Путеводитель. Справочник фондов РГАЭ. Российский государственный архив экономики. 2. 1994 — Предисловие. III (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2012. Праверана 27 лістапада 2011.
11. Об организации Всесоюзной Академии Сельско-Хозяйственных Наук имени В. И. Ленина Архівавана 7 верасня 2021., 25.06.1929.
12. Толковые словари и Энциклопедии: Академия сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 снежня 2011. Праверана 27 лістапада 2011.
13. Год 1971 — Казахстанская Хроника «П» (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 10 снежня 2011. Праверана 8 снежня 2023.
14. История науки в Казахстане. (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 28 лістапада 2011. Праверана 28 лістапада 2011.
15. Г. А. Калиев. Эрудит, профессионал, организатор — Газета «Казахстанская правда», 19.07.2008 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2012. Праверана 28 лістапада 2011.
16. Большая Советская Энциклопедия (УЗ) (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 мая 2013. Праверана 28 лістапада 2011.
17. Указ Президента России № 84 от 30.01.92 «О Российской Академии сельскохозяйственных наук» — inpravo.ru (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 19 верасня 2015. Праверана 27 лістапада 2011.
18. РАДА МІНІСТРІВ УКРАЇНСЬКОЇ РСР. Постанова від 22 вересня 1990 р. N 279 «Про заснування Української академії аграрних наук»
19. Постановление Совета Министров РБ № 9 от 09.01.1992. Об учреждении Академии аграрных наук Республики Беларусь