Успенскі сабор (Рэчыца)

Успенскі сабор — праваслаўны храм у г. Рэчыца Гомельскай вобласці.

Славутасць
Успенскі сабор
Успенскі сабор у Рэчыцы
52°22′19″ пн. ш. 30°23′19″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Рэчыца
Канфесія	БПЦ
Епархія	Гомельская і Жлобінская
Архітэктурны стыль	класіцызм і класіцызм
Будаўніцтва	1842—1872 гады
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

У цэнтры горада. Будаўніцтва пачалося ў 1842 годзе з цэглы паводле праекта 1835 г.^[1]. Але ўжо ў 1843 годзе званіца, якую ўзводзілі пры царкве, нечакана разбурылася і пашкодзіла саму царкву. Гарадскія ўлады звярталіся па дапамогу да ўрада, але не атрымлівалі яе^[2].

Аднаўленне пачалося толькі ў 1864 годзе, калі падрад на будаўніцтва атрымаў мінскі купец і гарадскі галава Рэчыцы Свечачнікаў. Але ў 1866 годзе Свечачнікаў нечакана збанкрутаваўся, і работы зноў былі спынены. Горад зноў звярнуўся па дапамогуда мінскага губернатара Токараву, які прызначыў для дабудовы храма адмысловы будаўнічы камітэт, вылучыўшы на гэта суму ў памеры 6 582 рублі асігнацыямі. 11 чэрвеня 1872 г. сабор быў нарэшце асвячоны ў гонар Успення Прасвятой Багародзіцы^[2].

З 1917 года было паступова ліквідавана ўсё духавенства горада Рэчыцы. У 1934 г. сабор быў зачынены і пазней перабудаваны ў Дом сацыялістычнай культуры, знесены купал і званіца, зменены інтэр'ер, збудавана драўляная прыбудова. Пасля таго, як у 1960-я гадзе ў горадзе быў пабудаваны новы дом культуры, будынак храма быў закінуты і паступова разбураўся^[2].

Сабор да адбудовы званіцы, 2006

У 1997 годзе рашэннем гарвыканкама будынак быў перададзена гарадскому праваслаўнаму прыходу. У 1999 годзе пачаліся працы па яго аднаўленні. 26 ліпеня 2003 года сабор быў асвячоны Мітрапалітам Мінскім і Слуцкім Патрыяршым Экзархам усяе Беларусі Філарэтам^[2].

У наш час побач з асноўным будынкам размясціліся царкоўная крама і адміністрацыйна-гаспадарчы блок, у 2008 годзе на грошы вернікаў пабудавана капліца для асвячэння вады^[3].

Архітэктура

Помнік архітэктуры позняга класіцызму. У аснове аб'ёмна-прасторавай кампазіцыі двух'ярусная (васьмярык на чацверыку) малітоўная зала, накрытая шатром з макаўкай і слыхавымі вокнамі. З франтальнага боку далучана прамавугольная ў плане трапезная пад двухсхільным дахам, з тыльнага — паўкруглая апсіда з бакавымі рызніцамі. Фасады расчлянёны арачнымі аконнымі і дзвярнымі праёмамі з броўкамі, апяразаны складанапрафіляваным карнізам і аркатурным фрызам, крапаваны здвоенымі вуглавымі пілястрамі.

У інтэр'еры пяціярусны іканастас з 24 іконамі. У 2011 годзе у храме з'явілася два ківоты — у гонар Святога Мікалая і Казанскай Божай Маці^[3].

Зноскі

1. РДГА, ф. 1488, воп. 2, спр. 660, арк. 1 — 6.
2. ИСТОРИКО-КУЛЬТУРНОЕ НАСЛЕДИЕ РЕЧИЦКОГО РАЙОНА (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 31 сакавіка 2019. Праверана 24 сакавіка 2018.
3. Свято-Успенский собор в Речице (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 студзеня 2018. Праверана 24 сакавіка 2018.