Уільям Джэймс

Уільям Джэймс англ.: William James; 11 студзеня 1842, Нью-Ёрк — 26 жніўня 1910, Чакаруа, акруга Кэрал (Нью-Гэмпшыр) — амерыканскі філосаф і псіхолаг, адзін з заснавальнікаў і вядучы прадстаўнік прагматызму і функцыяналізму.

Уільям Джэймс
англ.: William James
Дата нараджэння	11 студзеня 1842(1842-01-11)[1][2][…]
Месца нараджэння	Astor House[d], Манхэтэн, Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША[3]
Дата смерці	26 жніўня 1910(1910-08-26)[1][2][…] (68 гадоў)
Месца смерці	Tamworth[d], Кэрал[d], Нью-Гэмпшыр, ЗША
Месца пахавання	Cambridge Cemetery[d][4]
Грамадзянства	ЗША[5]
Бацька	Генры Джэймс Старэйшы[d]
Маці	Mary Walsh James[d]
Жонка	Alice Gibbens James[d][6]
Дзеці	William James[d]
Род дзейнасці	філосаф, псіхолаг, выкладчык універсітэта, урач, пісьменнік
Навуковая сфера	філасофія і псіхалогія
Месца працы	Гарвардскі ўніверсітэт
Альма-матар	Гарвардская медыцынская школа[d] Гарвардская школа інжынерыі і прыкладных навук[d] Гарвардскі ўніверсітэт[7] Каледж Плімута[d]
Навуковы кіраўнік	Герман Людвіг Фердынанд Гельмгольц[7]
Кірунак	Прагматызм, функцыяналізм
Асноўныя інтарэсы	Філасофія, псіхалогія
Вядомыя вучні	Эдвард Лі Торндайк, Артур Онкен Лаўджой[d], Mary Whiton Calkins[d], Robert S. Woodworth[d] і Boris Sidis[d]
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d] Амерыканская псіхалагічная асацыяцыя[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Пруская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Джэймс.

Біяграфічныя звесткі

Брат вядомага пісьменніка Генры Джэймса. Атрымаў ступень доктара медыцыны ў Гарвардскай медыцынскай школе (1869). У 1872—76 выкладаў анатомію і фізіялогію ў Гарвардскім універсітэце. У 1884 заснаваў Амерыканскае таварыства парапсіхалагічных даследаванняў. З 1885 прафесар псіхалогіі, а пазней і прафесар філасофіі Гарвардскага ўніверсітэта.

Светапогляд

Лічыў, што свет існуе як сістэма рэчаў, з якімі кожны чалавек сутыкаецца ў сваім штодзённым жыцці; у той жа час кожны чалавек стварае свой уласны свет. У кнізе «Прынцыпы псіхалогіі» (1890) параўноўваў свет са статуяй, якую скульптар высякае з мармуру. Першапачаткова свет уяўляўся У. Джэймсу як своеасаблівы «хаос адчуванняў», «паток свядомасці». Уяўляў чалавека як творцу рэальнасці, ісціны і каштоўнасцей. Састаўныя элементы асобы, паводле У. Джэймса, падзяляюцца на тры класы: фізічная асоба; сацыяльная асоба; духоўная асоба.

Зноскі

1. Kallen H. M. William James // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. William James // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812'></a>
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #118556851 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. Find a Grave — 1996. Праверана 11 лістапада 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
5. LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2012. Праверана 24 жніўня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125'></a>
6. Encyclopedia.com — HighBeam Research. Праверана 11 лістапада 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3244666'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q48968006'></a>
7. Матэматычная генеалогія — 1997.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>