Франья Туджман

Франья Туджман (харв.: Franjo Tuđman; 14 мая 1922, пасёлак Veliko Trgovišće ў жупаніі Krapinsko-zagorska — 10 снежня 1999, Заграб) — харвацкі дзяржаўны і палітычны дзеяч, прэзідэнт Харватыі (1990—1999). Маршал Харватыі (1995).

Франья Туджман
харв.: Franjo Tuđman
1-ы Прэзідэнт Харватыі 25 ліпеня 1990 — 10 снежня 1999
Папярэднік	новы пост; ён сам як старшыня Прэзідыума Харватыі
Пераемнік	Влатка Паўлеціч (в.а.)
9-ы Старшыня Прэзідыума Харватыі 30 мая 1990 — 25 ліпеня 1990
Папярэднік	Іва Лацін
Пераемнік	пост скасаваны; ён сам як прэзідэнт Харватыі
Нараджэнне	14 мая 1922(1922-05-14)[1][2][…] Veliko Trgovišće[d], Zagreb Oblast[d], Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў[d]
Смерць	10 снежня 1999(1999-12-10)[1] (77 гадоў) Заграб, Харватыя[3]
Месца пахавання	Мірагай[d]
Жонка	Ankica Tuđman[d]
Дзеці	Miroslav Tuđman[d]
Нацыянальнасць	Харват
Партыя	Харвацкая дэмакратычная садружнасць
Член у	Харвацкая акадэмія навук і мастацтваў
Адукацыя	Military Academy Belgrade[d] Задарскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар філасофіі
Месца працы	Croatian Institute of History[d] Faculty of Political Sciences in Zagreb[d]
Аўтограф
Ваенная служба
Гады службы	1941—1961 1995—1999
Род войскаў	Узброеныя сілы Харватыі
Званне	Югаславія генерал-маёр Харватыя маршал Харватыі (верхаўнік)
Бітвы	Другая сусветная вайна
Узнагароды	Харватыя Ордэн Караля Таміслава на стужцы з Вялікай Зоркай Ордэн каралевы Алены СФРЮ (пазбаўлены ўсіх узнагарод у 1981 годзе) Замежныя Вялікі крыж ордэна Вызваліцеля Сан-Марціна Кавалер Вялікага крыжа ордэна Збавіцеля Кавалер ордэна Турэцкай Рэспублікі 1 класа Медаль Жукава
Сайт	tudjman.hr
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вядомы таксама як гісторык з рэвізіянісцкімі і нацыяналістычнымі поглядамі (у прыватнасці, у сваіх кнігах ён сцвярджаў, што усташы забілі нашмат менш сербаў, чым ім прыпісваюць, што крытыка ўсташоў накіравана на знявагу нацыянальнай годнасці харватаў і «сербізацыю» Югаславіі).

Падчас і пасля вайны на аскепках былой Югаславіі Туджмана не раз абвінавачвалі ў генацыдзе сербскага насельніцтва ў Харватыі і іншых злачынствах супраць нехарватаў.

Біяграфія

З 1941 да 1961 года служыў у Народна-вызваленчай арміі Югаславіі (падчас Другой сусветнай вайны камандаваў партызанскім атрадам).

З 1961 года працаваў дырэктарам Інстытута гісторыі рабочага руху ў Заграбе. У 1965 годзе ён абараніў дысертацыю па тэме «Прычыны крызісу манархічнай Югаславіі: ад утварэння ў 1918 годзе да развалу ў 1941 годзе», аднак праз год быў абвінавачаны ў плагіяце, у сувязі з чым пакінуў пасаду дырэктара Інстытута, а таксама выключаны з Кампартыі Югаславіі.

У 1972 годзе быў абвінавачаны ў нацыяналізме і асуджаны на два гады турмы, з якіх адседзеў усяго 9 месяцаў.

У лютым 1981 года асуджаны на тры гады з забаронай грамадскай дзейнасці на пяць гадоў (у турме ён правёў 17 месяцаў).

У чэрвені 1987 года Туджман атрымаў права выезду за мяжу, і разам з жонкай адправіўся ў Канаду.

У 1990 годзе абраны парламентам на пост прэзідэнта Харватыі. Пераабіраўся на прамых выбарах 1992 і 1997 гадоў.

29 мая 2013 года Міжнародны трыбунал па былой Югаславіі адзначыў, што Франья Туджман быў удзельнікам супольнай злачыннай змовы, мэтай якой было выгнанне нехарвацкага насельніцтва з тэрыторый, якія павінны былі стаць часткай харвацкай дзяржавы на тэрыторыі Босніі і Герцагавіны^[4][5][6].