Хендрык Адамсан

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Адамсан.

Хендрык Адамсан (эст.: Hendrik Adamson; 6 кастрычніка 1891 — 7 сакавіка 1946) — эстонскі паэт і педагог.

Хендрык Адамсан
эст.: Hendrik Adamson
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	24 верасня (6 кастрычніка) 1891
Месца нараджэння	Kärstna Rural Municipality[d], Фелінскі павет[d], Ліфляндская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	7 сакавіка 1946(1946-03-07)[1] (54 гады)
Месца смерці	Tuhalaane Rural Municipality[d], Пайсту[d], Эстонія
Пахаванне	Helme Cemetery[d]
Грамадзянства	Эстонія  СССР  Расійская імперыя
Альма-матар	Teachers' Seminary of the University of Tartu[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	настаўнік, пісьменнік, паэт, эсперантыст, педагог
Мова твораў	эсперанта і эстонская мова
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Хендрык Адамсан нарадзіўся 6 кастрычніка 1891 года ў сям'і краўца ў падворак Патсі (Pats) у вёсцы Метсакуру (Metsakuru), воласці Kärstna (у наш час вёска Veisjärve, Tarvastu прыход), Вільяндзіскага павета.

З 1911 года працаваў настаўнікам у школе Torma Võtikvere. З 1919 па 1927 год быў загадчыкам пачатковай школы ў эстонскай вёсцы Kärstna. Пасля Адамсан стаў прафесійным пісьменнікам, членам эстонскага Саюза пісьменнікаў.

Хендрык Адамсан некаторы час працаваў настаўнікам у Valgamaal Lõvel (1940) і Kärstnas (1944).

Мову эсперанта Адамсан вывучыў да канца 1929 года і ўжо ў 1930 годзе пачаў пісаць арыгінальныя вершы на гэтай мове. У поўнай жа меры яго талент раскрыўся на эстонскай мове. Яго першыя вершы на эстонскай друкаваліся ў газетах з 1913 года, сваю першую кнігу пра напісаў у 1919 годзе^[2].

Сканаў 7 сакавіка 1946 года, пахаваны на эстонскіх могілках у невялікім горадзе Helme на поўдні Эстоніі. Творы пісьменніка перакладзены на рускую (пёр. Барыс Штэйн), англійскую і італьянскую мовы.

Творчасць

Forpasis kure la juneco,
temp' tro revema sen prudent'-
- kaj estingiĝis purpurmeĉo
en malproksima orient'.

Min tro lacigis voj' ŝtonoza,
sur dorso sidas zorgo-ĝib',
mi iras, iras, senripoza
vagulo, sub sortbata vip'.

Min jam, post lastaj lacaj paŝoj,
atendas tombo: frosta lit',
kaj ĉirkaŭ kruco el kreskaĵoj
de l' ter volviĝos sole vit'.

Хендрык Адамсан. Верш "Vesperkanto"

Адамсан пісаў на эстонскай мове, шырока выкарыстоўваючы паўднёва-эстонскія дыялектызмы^[3]. Некаторыя яго вершы напісаны на мове эсперанта.

Перу пісьменніка прыналежаць раманы «Kuldblond neitsi» (Бландзінка) і «Roheline sisalik» («Зялёная яшчарка», Тарту, 1925).^[4]

Хендрык Адамсан напісаў вершы, улучаючы:

• Mulgimaa (1919)
• Inimen (1925)
• Dekdu Poetoj (1934)
• Auli novelaro (1934)
• Aperis samizdata poemaro Hejmlando (1961, 1962)
• Aperis lia poemaro Vesperkanto cxe la eldonejo de J. Régulo La Laguna, Stafeto : Beletraj kajeroj; (1967)
• У літаратурнай хрэстаматыі Infera regalo kaj Vesperkanto (1979)
• Auli, eldonejo Iltis, Saarbrücken (1983)

Зноскі

1. Hendrik Adamson // Eesti biograafiline andmebaas ISIK — 2004. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q25504413'></a>
2. Baldur Ragnarsson. Hendrik Adamson (1891—1946)
3. Сергей Довлатов. Поэты Эстонии. Литературное обозрение. Архівавана 18 красавіка 2016.
4. Maie Torim and Karl Muru, Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele — Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, lk. 210—225