Цзян Цзэмінь

Цзян Цзэмінь (江泽民; 17 жніўня 1926, г. Янчжоў, правінцыя Цзянсу, Кітай — 30 лістапада 2022, Шанхай) — дзяржаўны і палітычны дзеяч Кітая, генеральны сакратар ЦК КПК з 1989 па 2002, старшыня Ваеннага савета ЦК КПК з 1989 па 2004, старшыня Цэнтральнага ваеннага савета КНР з 1990 па 2005, старшыня КНР з 1993 па 2003.

Цзян Цзэмінь
кіт.: 江泽民
генеральны сакратар ЦК КПК 24 чэрвеня 1989 — 15 лістапада 2002
Папярэднік	Чжаа Цзыян
Пераемнік	Ху Цзіньтаа
старшыня КНР[d] 27 сакавіка 1993 — 15 сакавіка 2003
Папярэднік	Yang Shangkun[d]
Пераемнік	Ху Цзіньтаа
Chairman of the Central Military Commission of the People's Republic of China[d] 19 сакавіка 1990 — 8 сакавіка 2005
Папярэднік	Дэн Сяапін
Пераемнік	Ху Цзіньтаа
Chairman of the Central Military Commission of the Chinese Communist Party[d] 9 лістапада 1989 — 19 верасня 2004
Папярэднік	Дэн Сяапін
Пераемнік	Ху Цзіньтаа
member of the Politburo of the Chinese Communist Party[d] 2 лістапада 1987 — 15 лістапада 2002
mayor of Shanghai[d] 20 чэрвеня 1985 — 25 красавіка 1988
Папярэднік	Wang Daohan[d]
Пераемнік	Zhu Rongji[d]
Secretary of the Shanghai Committee of the Chinese Communist Party[d] 1987 — 1989
Папярэднік	Rui Xingwen[d]
Пераемнік	Цзян Цзэмінь
member of the Politburo Standing Committee of the Chinese Communist Party[d] 23 чэрвеня 1989 — 15 лістапада 2002
Нараджэнне	17 жніўня 1926(1926-08-17)[1][2][…] Янчжоу, Кітайская Рэспубліка
Смерць	30 лістапада 2022(2022-11-30)[3] (96 гадоў) Шанхай, Кітай[3]
Месца пахавання	Yangtze Estuary[d]
Бацька	Jiang Shijun[d]
Маці	Wang Zhelan[d][4]
Жонка	Wang Yeping[d][5]
Дзеці	Jiang Mianheng[d] і Jiang Miankang[d]
Веравызнанне	атэізм
Партыя	КПК (30 лістапада 2022)[6]
Адукацыя	Yangzhou High School of Jiangsu Province[d] (1943)[7] National Central University[d] (1945) Chiao Tung University[d] (1947) Yangzhou Dongguan Primary School[d] (1937) Шанхайскі ўніверсітэт транспарту[d]
Дзейнасць	палітыка[8] і камуністычная партыя[8]
Месца працы	Шанхайскі ўніверсітэт транспарту[d] Shanghai Yimin No.1 Food Factory[d] Shanghai Soap[d] China United Engineering Corporation Limited[d] First Automotive Works Shanghai Electric Apparatus Research Institute[d] Wuhan Institute of Thermal Machinery[d] First Ministry of Machine-Building of the People's Republic of China[d] Import and Export Administration Commission of the People's Republic of China[d] Ministry of Electronics Industry[d] Shanghai Municipal People's Government[d] Shanghai Municipal Committee of the Chinese Communist Party[d] Central Committee of the Chinese Communist Party[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 17 жніўня 1926 года ў г. Янчжоў (правінцыя Цзянсу) у сям’і патомных інтэлігентаў. Дзед быў лекарам, якія вызнаваў кітайскую традыцыйную медыцыну, захапляўся жывапісам і каліграфіяй. Бацька пісаў вершы, у гады антыяпонскай вайны выдаваў патрыятычныя часопісы, уступіў у кампартыю, якая была ў падполлі. Ва ўзросце 28 гадоў загінуў у ўзброенай сутычцы. Цзян Цзэмінь пайшоў па слядах бацькі. Скончыў Шанхайскі політэхнічны інстытут «Цзяатун» (1947). У час вучобы далучыўся да падпольнай працы, у 1946 годзе ўступіў у Камуністычную партыю Кітая (КПК).

Працаваў на інжынерных і кіруючых пасадах на заводах і ў тэхналагічна-даследчых інстытутах, з 1973 года ў апараце 1-га Міністэрства машынабудавання. Стажыраваўся ў СССР (1955—1956), узначальваў групы кітайскіх спецыялістаў у Румыніі (1971—1973; з кітайскай дапамогай там пабудаваны 10 заводаў) і Пакістане (1976). З 1980 года — намеснік старшыні і адказны сакратар Дзяржаўнага камітэта па справах імпарту і экспарту, затым — намеснік старшыні і па сумяшчальніцтве начальнік сакратарыята Дзяржаўнага камітэта па кіраванні замежнымі інвестыцыямі.

3 1982 года — намеснік Міністра, Міністр электроннай прамысловасці КНР. Мэр г. Шанхай (1985—1988), сакратар яго гаркама КПК (1987—89), Член ЦК (1982—2002) і Палітбюро ЦК (1987—2002) КПК. Генеральны сакратар (чэрвень 1989 — лістапад 2002), старшыня Ваеннага савета (з лістапада 1989) ЦК КПК і старшыня КНР (сакавік 1993 — сакавік 2003).

На пасаду Старшыні КНР уступіў 27 сакавіка 1993 года. Праводзіў курс на паглыбленне рыначных рэформ пры захаванні кіруючай ролі КПК. У перыяд кіраўніцтва Цзян Цзэміня эканоміка Кітая дэманстравала ўражальныя тэмпы росту. Ён стаў адным з ініцыятараў стварэння Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва^[9]. У 2001 годзе наведаў з афіцыйным візітам Беларусь. Вышэйшую дзяржаўную пасаду Цзян Цзэмінь пакінуў 15 сакавіка 2003 года.

Памёр 30 лістапада 2022 года ў Шанхаі. Пахаваны на рэвалюцыйных могілках «Бабаашань» у Пекіне^[10].

Зноскі

1. Jiang Zemin // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
2. Jiang Zemin // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324'></a>
3. 告全党全军全国各族人民书 — 2022. Праверана 30 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11081577'></a>
4. Geni.com — 2006.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621214'></a>
5. http://news.sina.com.cn/c/nd/2017-01-09/doc-ifxzkssy1483790.shtml Праверана 26 мая 2021.
6. Kuhn R. L. The Man Who Changed China: The Life and Legacy of Jiang Zemin — Random House, 2004.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q10489406'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q7749915'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q744182'></a>
7. Jiang Zemin returns to spotlight with a salutory couplet to former school — SCMP, 2012. Праверана 20 жніўня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1198574'></a>
8. Národní autority České republiky Праверана 8 студзеня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
9. zviazda.by (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 23 снежня 2022. Праверана 23 снежня 2022.
10. zviazda.by (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 10 снежня 2022. Праверана 10 снежня 2022.