Чарнушка палявая

Чарну́шка палявая^[1] (Nigella arvensis) — від кветкавых раслін роду Чарнушка (Nigella) сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae).

Чарнушка палявая
Агульны выгляд квітнеючай расліны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Казяльцовакветныя Сямейства:  Казяльцовыя Падсямейства:  Казяльцовыя Трыба:  Nigelleae Род:  Чарнушка Від:  Чарнушка палявая
Міжнародная навуковая назва
Nigella arvensis L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   342649 EOL   5528785 GRIN   t:25335 IPNI   711626-1 TPL   kew-2381639

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Сцябло прамое, галінастае, рабрыстае, вышынёй 20—50 см, шыза-зялёнае, больш-менш галінастае.

Лісце даўжынёй 2—4 см, двойчы-тройчы перыстарассечанае на вузкалінейныя дзелькі.

Кветкі буйныя. Чашалісцікі круглява-зваротнаяйкападобныя, даўжынёй 1,5—2 см, з выступаючымі жылкамі; пялёсткі-нектарнікі дробныя, на кароткіх ножках, з двухгубай пласцінкай, светла-блакітныя або светла-сінія, потым зелянеюць. Формула кветкі: ${\displaystyle \ast K_{5}\;C_{5-8}\;A_{\infty }\;G_{2-10}}$^[2].

Плод — прадаўгаватая лістоўка з трыма жылкамі па ўсёй даўжыні. Насенне трохгранае, чорнае, матавае, зморшчана-бугрыстае.

Цвіце ў чэрвені—ліпені. Плады спеюць у жніўні.

Арэал

Паходзіць з Міжземнамор’я. На тэрыторыі Украіны і Беларусі зрэдку сустракаецца дзіка.

Значэнне і выкарыстанне

Чарнушку палявую вырошчваюць як вострую прыправу. Яе насенне, якое называюць «чарнушкі», прымешваюць да хлеба, квашанай капусты, салёных агуркоў, каб надаць ім прыемнага паху.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 87. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Екофлора України / Відпов. редактор Я.П. Дідух. — Київ: Фітосоціоцентр, 2004. — Т. 2. — 480 с.