Шатландскі кант

Шатландскі кант (саманазва — Cant), таксама шатландска-цыганская або шатландска-ромская (англ.: Scots-Romani), — арго-мова шатландскіх «вандроўцаў», качавой этнічнай супольнасці, па выяве жыцця падобнай з ромамі, аднак па паходжанні карэнныя шатландцы. Гэта змешаная мова, заснаваная на шатландска-германскай, з уключэннямі лексікі ромскай і шатландскай гэльскай моў^[1].

Шатландскі кант
Саманазва	Cant
Краіны	Вялікабрытанія
Рэгіёны	Шатландыя, часткова Ірландыя, поўнач Англіі
Агульная колькасць носьбітаў	некалькі тысяч
Класіфікацыя
Катэгорыя	Параромскія мовы
арго, змешаная мова
Моўныя коды
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	trl
Ethnologue	trl
IETF	trl
Glottolog	trav1235

Класіфікацыя

Ад 25 да 35 % лексікону канта складаюць словы, якія трапілі з паўночных гаворак цыганскай мовы праз шлюбы «вандроўцаў» з англійскімі цыганамі^[en][2]. У шэрагу выпадкаў у цэнтральнай частцы Шатландыі кант змяшчае да 50 % ромскіх слоў^[2][3]. Тым не менш, першапачаткова па сваім паходжанні шатландскія «вандроўнікі» былі аўтахтоннай групай, якая паходзіць ад шатландскіх горцаў, іх не варта блытаць з брытанскімі «вандроўцамі Новага веку^[en]».

Па сваёй граматычнай структуры і базавай лексіцы шатландскі кант захоўвае ўсе прыкметы германскіх моў^[1]. Нарэшце, запазычанні з шатландскай гэльскай у розных гаворках складаюць ад 0,8 % да 20 %^[1].

Лексіка

Архаічная германская лексіка

Шатландскі кант змяшчае шматлікія паняцці, якія вымерлі ў сучаснай шатландска-германскай мове — такія, як mowdit «пахаваны», mools «зямля» (абодва паходзяць ад слова muild(s)), gellie (ад gailey, англ.: galley), «хаціна»^[1].

Уплыў гэльскай мовы

Сярод запазычанняў з шатландскай гэльскай^[1]:

• cluishes «вушы» (шатл. гэл.: cluasan/cluais, датыў ад cluas «вуха»)
• shain «дрэнны» (шатл. гэл.: sean «стары»)

Ромскі ўплыў

Некаторыя прыклады лексікі ромскай мовы^[1]:

• gadgie «мужчына» (цыг.: gadžó «не цыган»)
• pannie «вада» (цыг.: paní)

Гл. таксама

• Шэлта