Шахматная натацыя

Шахматная натацыя — сімвальнае абазначэнне, якое дапамагае адлюстроўваць паслядоўнасць і якасць хадоў у шахматах. Натацыя адлюстроўвае паслядоўнасць хадоў, фігуры і іхнія перамяшчэнні па дошцы. У большасці краін свету прынятая алгебраічная шахматная натацыя^[1].

Правілы запісу

У натацыі ход запісваецца ў наступным фармаце:

1. скарочанае абазначэнне фігуры, якая ходзіць: Кр — кароль, Ф — ферзь, Л — ладдзя, С — слон, К — конь, для пешкі скарачэнне не ўжываецца;
2. поле, на якім стаіць фігура: гарызанталь+вертыкаль;
3. пунктуацыйны раздзяляльны знак: найчасцей працяжнік, для ўзяцця — знак ×;
4. поле, куды ходзіць фігура;
5. пунктуацыйны знак для каментарыя ці выніку ходу (не абавязкова): для шаха — знак +, для мата — #, для нічыёй — знак =; каментарыі: ! — добры ход, ці !! — неймаверны ход, ? — благі ход, ?? — вельмі благі ход, ?! — рызыкоўны.

«Дзіцячы мат»

Калі пешка пры сваім ходзе зрабіла пераўтварэнне, дасягнуўшы апошняй гарызанталі, пасля поля, на якое яна пахадзіла, пазначаецца фігура, у якую яна пераўтвараецца^[2] Напрыклад, c8Ф.

Ракіроўка пазначаецца адмысловым спосабам: для кароткай ракіроўкі ўжываецца запіс 0-0, для доўгай 0-0-0.

Прыклад ужывання

Прыклад запісу дзіцячага мата ў поўнай алгебраічнай натацыі:

1. e2—e4 e7—e5

2. Сf1—c4 Кb8—c6

3. Фd1—h5?! Кg8—f6??

4. Фh5×f7#