Эдвард Жалігоўскі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Эдвард Вітальд Жалігоўскі, псеўданімы Antoni Sowa (Антоні Сава́), Autor «Jordanu», Onegdajski (20 ліпеня 1816, фальварак Мар’ямпаль Вілейскага павета Мінскай губерні, цяпер мясцовасць паблізу Карэкаўцаў Вілейскага раёна Мінскай вобласці — 28 снежня 1864, Жэнева, Швейцарыя) — польскі паэт, філосаф, грамадскі дзеяч.
Remove ads
Жыццяпіс
У 1833—1836 гадах вучыўся ў Дэрпцкім універсітэце. У 1838 годзе арыштаваны за ўдзел у падрыхтоўцы паўстання пад кіраўніцтвам Шымана Канарскага; інтэрніраваны.
У 1842 годзе вярнуўся на Радзіму. У 1851 годзе зноў арыштаваны і сасланы ў Петразаводск, потым у Арэнбург. Пасябраваў і падтрымліваў сувязі з Тарасам Шаўчэнкам, прысвяціў яму верш «Да народнага паэта».
З 1858 года жыў у Санкт-Пецярбургу. Дапамагаў Іасафату Агрызку выдаваць газету «Slowo». Апублікаваў зборнікі «Poezye», «Dziś i wczoraj», драму «Jordan».
У 1860 годзе выехаў у Еўропу. Супрацоўнічаў у польскім эмігранцкім друку. Апошнія гады жыў у Жэневе.
Remove ads
Творчасць
Аўтар антыпрыгонніцкай «драматычнай фантазіі» ў вершах «Ёрдан», яе працягу «Зорскі» (неапубл.; урыўкі ў 1858 чытаў Т. Шаўчэнку, які ў вершы «Перайманне Эдуарду Саве» выкарыстаў прыведзеную ў «Зорскім» беларускую народную песню «Пасаджу каля хаціны»), антыклерыкальнай паэмы «Манахі» (1850), зборніка «Паэзія» і «біяграфічна-этычных» нарысаў «Сёння і ўчора» (1858). 3 абурэннем пісаў у іх пра галечу беларускіх сялян, сцвярджаў права беларускага народа на сваю літаратуру, станоўча ацаніў «Ідылію» В. Дуніна-Марцінкевіча. Перапісваўся з А. Вярыгам-Дарэўскім.
Пераклаў на польскую мову творы Аляксандра Пушкіна і Генрыха Гейнэ.
Remove ads
Ушанаванне памяці
У вёсцы Карэкаўцы Вілейскага раёна 20 верасня 2009 года адкрыты памятны знак сяброўству Эдварда Жалігоўскага і Тараса Шаўчэнкі.[1].
Крыніцы
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads