Эрнст Тэльман

Эрнст Тэльман (ням.: Ernst Thälmann; 16 красавіка 1886, Гамбург — 18 жніўня 1944, канцэнтрацыйны лагер Бухенвальд) — лідар нямецкіх камуністаў, адзін з галоўных палітычных апанентаў Гітлера^{[крыніца?]}.

Эрнст Тэльман
ням.: Ernst Thälmann
Род дзейнасці	палітык, рэвалюцыянер, прафсаюзны дзеяч
Дата нараджэння	16 красавіка 1886(1886-04-16)[1][2][…]
Месца нараджэння	Гамбург, Германская імперыя[3]
Дата смерці	18 жніўня 1944(1944-08-18)[3][2][…] (58 гадоў)
Месца смерці	Бухенвальд, Веймар, Цюрынгія[d], Германскі рэйх[4]
Месца пахавання	Цэнтральныя могілкі Фрыдрыхсфельдэ[d]
Грамадзянства	Германская імперыя  Веймарская рэспубліка  Трэці рэйх  Германскі рэйх
Веравызнанне	атэізм
Жонка	Роза Тэльман[d]
Дзеці	Ірма Тэльман[d]
Партыя	Сацыял-дэмакратычная партыя Германіі Незалежная сацыял-дэмакратычная партыя Германіі Камуністычная партыя Германіі
Бітвы/войны	Першая сусветная вайна
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Творы ў Вікікрыніцах

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Тэльман.

Біяграфія

Нарадзіўся 16 красавіка 1886 года ў Гамбургу. Рабочы. З 14 гадоў працаваў упакоўшчыкам, вознікам, партовым рабочым, грузчыкам у гавані, затым быў карабельным юнгай і памочнікам качагара. Патрапіўшы ў ЗША, працаваў сельскагаспадарчым рабочым на ферме. З 1912 года ўзначальваў прафсаюз транспартных рабочых Гамбурга. У Першую сусветную вайну служыў у артылерыі.

У канцы 1917 года ўступіў у Незалежную сацыял-дэмакратычную партыю. У 1919 годзе стаў кіраўніком гамбургскай гарадской арганізацыі партыі. У 1920 годзе далучыў арганізацыю да камуністычнай партыі. З 1922 года член ЦК кампартыі Германіі. Пад яго кіраўніцтвам было арганізавана Гамбургскае паўстанне ў 1923 годзе. З 1924 года старшыня ЦК кампартыі Германіі. У 1925 годзе абраны дэпутатам рэйхстага (да 1933 года). Кіраваў баявым крылом КПГ — арганізацыяй Рот Фронт.

Пасля інсцэнаванага нацыстамі падпалу будынка Рэйхстага ў ноч з 27 на 28 лютага 1933 года ў Германіі пачаліся арышты камуністаў. 5 сакавіка 1933 года Тэльман быў арыштаваны і ўтрымліваўся па загадзе Гітлера ў адзіночным зняволенні. Суда над Тэльманам не было (пасля правалу суда над Георгіем Дзімітравым нацысты пазбягалі публічных працэсаў над палітычнымі супернікамі).

У жніўні 1944 года Тэльман быў пераведзены ў канцлагер Бухенвальд, дзе 18 жніўня 1944 года быў расстраляны па прамым ўказанні Гітлера^[5] і Гімлера.

Зноскі

1. Ernst Thalmann // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Ernst Thälmann // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
3. Тельман Эрнст // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Národní autority České republiky Праверана 23 лістапада 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
5. Notizzettel von Heinrich Himmler, Reichsführer SS, von einer Besprechung mit Adolf Hitler in der Wolfsschanze, 14. August 1944 im Ausstellungskasten 4/31 in der ehemaligen Effektenkammer des KZ Buchenwald: "12. Thälmann ist zu exekutieren"